โรคเครียดหลังผ่านเหตุการณ์ร้ายแรง-Post Traumatic Stress Disorder (PTSD) 

โรค PTSD

โรค PTSD อาการเป็นอย่างไร

ความทรงจำที่ไม่พึงประสงค์

• ความทรงจำต่อเหตุการณ์รุนแรงที่เป็นทุกข์และไม่ต้องการจดจำนั้น กลับมาอีก
• ภาพเหตุการณ์นั้น เหมือนหวนกลับมาใหม่
• ฝันร้ายหรือฝันไม่ดีเกี่ยวกับเหตุการณ์นั้น
• มีความกังวลใจอย่างรุนแรง หรือมีปฏิกิริยาทางร่างกายต่อสิ่งที่ทำให้คิดถึงเหตุการณ์นั้น

 หลีกหนี

• หลีกเลี่ยงการคิดหรือพูดถึงเหตุการณ์นั้น
• หลีกเลี่ยงการไปสถานที่ ทำกิจกรรมหรือพบปะคนที่ทำให้คิดถึงเหตุการณ์นั้น

การเปลี่ยนแปลงทางลบในความคิดและอารมณ์

• มีความคิดทางลบเกี่ยวกับตนเอง ผู้อื่นหรือโลก
• ไม่มีความหวังเกี่ยวกับอนาคต
• มีปัญหาความจำ เช่นจำแง่มุมที่สำคัญของเหตุการณ์นั้นๆไม่ได้
• ยากที่จะรักษาความสัมพันธ์ใกล้ชิด
• รู้สึกแปลกแยกจากครอบครัวและเพื่อน
• ไม่สนใจในกิจกรรมที่เคยรู้สึกสนุกสนาน
• ยากที่จะมีอารมณ์ในแง่ดี
• อารมณ์เฉยชา

การตอบสนองทางร่างกายและอารมณ์เปลี่ยนไป

• ตกใจกลัวง่าย
• ระวังภัยอยู่ตลอดเวลา
• มีพฤติกรรมทำร้ายตนเอง เช่น ดื่มสุรามากเกินไป ขับรถเร็วมากๆ
• นอนไม่หลับ
• ไม่มีสมาธิ
• ไม่นิ่ง โกรธง่ายโกรธมากหรือมีพฤติกรรมก้าวร้าว
• มีความรู้สึกผิดหรืออับอายอย่างมาก  

• จำลองเหตุการณ์นั้นหรือสะท้อนออกมาทางการเล่น
• ฝันน่ากลัว ซึ่งจะเกี่ยวหรือไม่เกี่ยวกับแง่มุมของเหตุการณ์ร้ายแรงนั้น

ความรุนแรงของอาการ

อาการของ PTSD มีความรุนแรงแตกต่างกันตามระยะเวลาที่เกิดขึ้นกับผู้ป่วย ผู้ป่วยอาจมีอาการมากขึ้นหากมีความกดดันอื่น ๆร่วมด้วย หรือเมื่อพบสิ่งที่ทำให้ผู้ป่วยคิดถึงเหตุการณ์ที่ผ่านมา  หรือได้เห็นข่าวการคุกคามทางเพศและรู้สึกว่าความทรงจำในเรื่องที่ผู้ป่วยถูกคุกคามทางเพศนั้นกลับมาอีกStress Disorder (PTSD) ” width=”509″ height=”339″ />

เมื่อใดควรไปพบแพทย์

หากคุณคิดฆ่าตัวตาย

• เพื่อนสนิทหรือผู้ที่คุณรัก
• ผู้นำทางจิตวิญญาณหรือผู้ที่เป็นที่เคารพในชุมชน
• โทร สายด่วนสุขภาพจิต 1323 ตลอด 24 ชั่วโมง/สะมาริตันส์ กรุงเทพ 02-7136793 ทุกวัน เวลา 12.00-22.00 น./สะมาริตันส์ เชียงใหม่ 053-225977 เวลา 19.00-22.00 น.
• นัดหมายจิตแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญทางจิตเวช

เมื่อไรควรขอความช่วยเหลือฉุกเฉิน

สาเหตุของโรค PTSD

• ประสบการณ์ที่กดดัน รวมทั้งจำนวนและความร้ายแรงของความรุนแรงที่คุณผ่านมาตลอดชีวิต
• ความเสี่ยงในการเกิดโรคทางจิตที่ได้มาจากพันธุกรรม เช่นมีประวัติครอบครัวเรื่องความกังวลและซึมเศร้า
• บุคลิกภาพที่ได้มาจากพันธุกรรม (นิสัย)
• การที่สมองของคุณจัดการกับสารเคมีและฮอร์โมนที่ร่างกายหลั่งออกมาเมื่อมีความเครียด

ปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรค PTSD

• พบความรุนแรงที่มีความร้ายแรงหรือระยะยาว
• มีประสบการณ์ความรุนแรงมาก่อนในชีวิต เช่น ถูกทารุณเมื่อเป็นเด็ก
• มีอาชีพที่เพิ่มความเสี่ยงในการพบเจอกับสถานการณ์รุนแรงเช่น ทหาร
• มีปัญหาทางจิตอื่นๆ เช่นวิตกกังวลหรือซึมเศร้า
• มีปัญหาติดยาเสพติดหรือดื่มเหล้า
• ขาดการสนับสนุนที่ดีจากครอบครัวและเพื่อน
• มีความเกี่ยวพันทางสายเลือดกับผู้ที่มีปัญหาสุขภาพจิต รวมทั้งความวิตกกังวลและซึมเศร้า

ชนิดของเหตุการณ์รุนแรง 

• การสู้รบ
• ถูกทำร้ายร่างกายตอนเป็นเด็ก
• ความรุนแรงทางเพศ
• ถูกทำร้ายร่างกาย
• ถูกขู่ทำร้ายด้วยอาวุธ
• อุบัติเหตุ

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับโรค PTSD

• PTSD คืออะไร?

• • • PTSD คือภาวะสุขภาพจิตที่สามารถเกิดขึ้นได้เพื่อตอบสนองต่อเหตุการณ์ที่กระทบกระเทือนจิตใจ โดยมีลักษณะเฉพาะคืออาการต่างๆ เช่น ความคิดล่วงล้ำ ภาพอดีต ฝันร้าย วิตกกังวล และพฤติกรรมการหลีกเลี่ยง

• สาเหตุทั่วไปของ PTSD คืออะไร?

• • • PTSD อาจเป็นผลมาจากเหตุการณ์ที่กระทบกระเทือนจิตใจหลายประการ รวมถึงประสบการณ์การต่อสู้ การล่วงละเมิดทางเพศ ภัยพิบัติทางธรรมชาติ อุบัติเหตุทางรถยนต์ และการพบเห็นความรุนแรง

• อาการหลักของ PTSD คืออะไร?

• • • อาการหลักของ PTSD ได้แก่ การประสบกับเหตุการณ์ที่กระทบกระเทือนจิตใจอีกครั้ง (อาการย้อนอดีตและฝันร้าย) การหลีกเลี่ยงการนึกถึงเหตุการณ์บอบช้ำทางจิตใจ การเปลี่ยนแปลงทางอารมณ์และความคิดด้านลบ และความตื่นตัวที่เพิ่มมากขึ้น (เช่น หงุดหงิด นอนหลับยาก)

• PTSD ได้รับการวินิจฉัยอย่างไร?

• • • ผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพจิต เช่น จิตแพทย์หรือนักจิตวิทยา สามารถวินิจฉัย PTSD ผ่านการประเมินทางคลินิกได้ การวินิจฉัยจะขึ้นอยู่กับการมีอาการเฉพาะและผลกระทบต่อชีวิตประจำวัน

• PTSD สามารถรักษาได้หรือไม่?

• • • ใช่ PTSD สามารถรักษาได้ การบำบัดต่างๆ เช่น การบำบัดด้วยความรู้ความเข้าใจและพฤติกรรม (CBT) และการลดความไวและการประมวลผลใหม่ของการเคลื่อนไหวของดวงตา (EMDR) รวมถึงการใช้ยา สามารถจัดการอาการได้อย่างมีประสิทธิภาพ

• PTSD สามารถเกิดขึ้นได้หลายปีหลังจากเหตุการณ์กระทบกระเทือนจิตใจหรือไม่?

• • • ใช่ PTSD สามารถเกิดขึ้นได้หลายปีหลังจากเหตุการณ์ที่กระทบกระเทือนจิตใจ อาจเกิดขึ้นทันทีหลังเหตุการณ์หรือเกิดขึ้นในชีวิต

• อาการ PTSD เหมือนกันสำหรับทุกคนหรือไม่?

• • • ไม่ อาการและประสบการณ์ของ PTSD อาจแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล บางรายอาจมีอาการไม่รุนแรง ในขณะที่บางรายมีอาการรุนแรงและเรื้อรัง

• เด็กและวัยรุ่นสามารถเป็นโรค PTSD ได้หรือไม่?

• • • ใช่ เด็กและวัยรุ่นสามารถป่วยเป็นโรค PTSD ได้หลังจากประสบการณ์ที่กระทบกระเทือนจิตใจ อาการของพวกเขาอาจแตกต่างไปจากในผู้ใหญ่

• ฉันควรทำอย่างไรหากฉันคิดว่าฉันเป็น PTSD?

• • • หากคุณสงสัยว่าคุณเป็นโรค PTSD ให้ขอความช่วยเหลือจากผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพจิต  

• สามารถป้องกัน PTSD ได้หรือไม่?

• • • แม้ว่าอาจไม่สามารถป้องกันได้เสมอไป แต่การแทรกแซงตั้งแต่เนิ่นๆ การสนับสนุนจากคนที่คุณรัก และกลยุทธ์การจัดการความเครียดสามารถลดความเสี่ยงของ PTSD ได้

• มีวิธีรักษา PTSD หรือไม่?

• • • ไม่มี “การรักษา” สำหรับ PTSD ในแง่ของการกำจัดอาการโดยสิ้นเชิง แต่การรักษาที่มีประสิทธิภาพสามารถช่วยจัดการและลดอาการได้ ช่วยให้บุคคลสามารถมีชีวิตที่สมหวังได้

• PTSD จะแย่ลงเมื่อเวลาผ่านไปหรือไม่?

• • • หากไม่มีการรักษา อาการ PTSD อาจแย่ลงเมื่อเวลาผ่านไป จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องขอความช่วยเหลือหากคุณสังเกตเห็นว่าอาการของคุณแย่ลงหรือรบกวนชีวิตประจำวันของคุณ

• คนที่เป็นโรค PTSD สามารถทำงานและใช้ชีวิตได้ตามปกติหรือไม่?

• • • ด้วยการรักษาและการสนับสนุนที่เหมาะสม ผู้ป่วย PTSD จำนวนมากสามารถมีชีวิตที่มีประสิทธิผล รักษาการจ้างงาน และสร้างความสัมพันธ์ที่ดีได้

• ยาสามารถช่วยเรื่อง PTSD ได้หรือไม่?

• • อาจมีการสั่งจ่ายยา เช่น ยาแก้ซึมเศร้าและยาแก้วิตกกังวล เพื่อจัดการกับอาการเฉพาะของ PTSD เช่น ภาวะซึมเศร้าและวิตกกังวล

นี่คือแหล่งที่มาในบทความของเรา

• https://www.psychiatry.org/patients-families/ptsd/what-is-ptsd
• https://www.nimh.nih.gov/health/topics/post-traumatic-stress-disorder-ptsd/index.shtml
• https://www.nhs.uk/mental-health/conditions/post-traumatic-stress-disorder-ptsd/overview/