ผักบุ้ง (Morning Glory) : ประโยชน์ และสิ่งควรรู้

ผักบุ้งคืออะไร       

ผักบุ้งเป็นอาหารสามัญประจำครัวไทยมานาน ไม่ว่าบ้านไหน ๆ  ต้องเคยมีเมนูผักบุ้งบนโต๊ะอาหาร ผักบุ้งทำอาหารได้ทุกชนิด ไม่ว่าจะต้มจิ้มน้ำพริก ผัด แกงเทโพ แกงส้ม หั่นบางๆตามยาวทอดราดน้ำยำแซ่บๆ มีส่วนในสุกี้แบบไทย แซมในเย็นตาโฟ นอกจากจะหาง่าย ราคาถูก รสชาติดีแล้ว ผักบุ้งยังมีคุณค่าทางอาหารมากมาย มารู้จักผักบุ้งกันหน่อย มันพืชในวงศ์ Convolvulaceae มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Ipomea aquatica Forsk ชื่อภาษาอังกฤษว่า Swamp Cabbage, Water Spinach และ Morning glory

ผักบุ้งบ้านเรามี 3 ชนิด 

  1. ผักบุ้งไทย สีเขียว ต้นใหญ่ ใบใหญ่ กรอบแข็ง นำไปผัดพริกสดกับหมูสามชั้น,ต้มจิ้มน้ำพริก,จักลำต้นเป็นเส้นยาวชุบแป้งทอดราดน้ำยำ แกงส้ม แกงหมูเทโพหรือใส่ในเย็นตาโฟ
  2. ผักบุ้งจีน ต้นสะโอดสะอง ขาว ใบเรียวยาว กรอบอร่อย ใช้ผัดไฟแดง ทำสุกี้ไทย
  3. ผักบุ้งนา ผักบุ้งบ้านๆ ขึ้นเองในนา ก้านสีอมม่วง ต้นไม่อ้วน ออกจะเหนียว ใช้ต้มจิ้มน้ำพริก กินแนมกับส้มตำหรืออาหารอิสาน ผัดกินแก้ขัดยามขัดสน(เงิน) เพราะหาได้ในนาและพื้นที่ที่ยังไม่พบความเจริญทั่วไป 

สารอาหารในผักบุ้ง 100 กรัม 

  • พลังงาน 19 กิโลแคลอรี
  • น้ำ 62.47 กรัม
  •  คาร์โบไฮเดรต 3.14 กรัม
  • ไฟเบอร์ 2.1 กรัม
  • แคลเซียม 77 มิลลิกรัม
  • ธาตุเหล็ก 1.67 มิลลิกรัม
  •  แมกนีเซียม 71 มิลลิกรัม
  • ฟอสฟอรัส 39 มิลลิกรัม
  • โพแทสเซียม 312 มิลลิกรัม
  •  โซเดียม 113 มิลลิกรัม
  •  สังกะสี 0.18 มิลลิกรัม
  • วิตามินซี 55 มิลลิกรัม
  • วิตามินบี 6 0.096 มิลลิกรัม
  • วิตามินบี 1 0.03 มิลลิกรัม
  • ไนอะซิน 0.9 มิลลิกรัม
  • ไรโบฟลาวิน 0.1 มิลลิกรัม
  •  โฟเลต 57 ไมโครกรัม
  •  วิตามินเอ 6300 ยูนิต

ผักบุ้งกับสรรพคุณทางยา

ผักบุ้งเป็นยาได้ ส่วนใหญ่จะใช้ผักบุ้งไทยปรุงยาไทยรักษาโรคต่างๆ ได้หลายประการ 

สรรพคุณของผักบุ้งไทย

ผักบุ้งทั้งต้น 

ดอกผักบุ้ง 

รักษากลากเกลื้อน รักษาแผลไฟไหม้ น้ำร้อนลวก ลดอาการแพ้ แก้อักเสบ ลดปวด ลดบวม บำรุงสายตา บำรุงโลหิต บำรุงกระดูกและฟัน ช่วยรักษาโรคเบาหวาน ดับอาการร้อนใน แก้ปัสสาวะเหลือง

ใบผักบุ้ง

 ถอนพิษแมลงสัตว์กัดต่อย ถอนพิษเบื่อเมา 

ราก 

บรรเทาอาการไอเรื้อรัง แก้โรคหืด ถอนพิษ รักษาอาการตกขาวผิดปกติ แก้ขัดเบา ลดอาการบวม 

สรรพคุณของผักบุ้งจีน

ผักบุ้งทั้งต้น
  • ช่วยถอนพิษ 
  • รักษาฝี 
  • แก้อักเสบ 
  • และลดอาการบวม

การใช้ผักบุ้งรักษาโรคต่าง ๆ เช่น

  • ริดสีดวงทวาร ใช้ต้นสด 1 กิโลกรัม กับน้ำ 1 ลิตร ต้มให้เละ เอากากทิ้ง ใส่น้ำตาลทรายขาว 120 กรัม เคี่ยวให้ข้นเหนียว กินครั้งละ 90 กรัม วันละ 2 ครั้ง เช้า-เย็น จนหาย
  • แผลมีหนองช้ำ ใช้ต้นสดต้มน้ำให้เดือดนาน ๆ ทิ้งไว้พออุ่น เอาน้ำล้างแผลวันละครั้ง
  • พิษตะขาบกัด ใช้ต้นสดเติมเกลือ ตำพอกแผล 

ประโยชน์ของผักบุ้งต่อสุขภาพ

  1. รักษาอาการนอนไม่หลับ
ผักบุ้งอุดมด้วยเซเลเนียม และสังกะสีที่ช่วยผ่อนคลาย ทำให้หลับได้ง่ายขึ้นในคนที่มีอาการนอนไม่หลับ
  1. บำรุงตับ
ผักบุ้งมีสารอาหารมากมายที่ช่วยในการล้างพิษและมีสารต้านอนุมูลอิสระที่ป้องกันเซลล์ไม่ให้ถูกทำลาย 
  1. ลดน้ำตาลในเลือด
ใยอาหารในผักบุ้งช่วยลดน้ำตาลในเลือดและชะลอการดูดซึมของกลูโคสของร่างกาย
  1. แก้ท้องผูก
ใยอาหารในผักบุ้งแก้อาการท้องผูก และยังมีฤทธิ์เป็นยาระบายอ่อนๆด้วย
  1. ช่วยลดน้ำหนัก 
ผักบุ้งมีเส้นใยอาหารสูง แคลอรีต่ำ ทำให้อิ่มนาน
  1. ลดคอเลสเตอรอล
ใยอาหารและสารต้านอนุมูลอิสระในผักบุ้งลดโคเลสเตอรอลและไตรกลีเซอไรด์ได้ ซึ่งส่งผลดีต่อระบบหลอดเลือดและหัวใจ
  1. ผักบุ้งช่วยบำรุงสายตา
ผักบุ้งอุดมไปด้วยแคโรทีนอยด์ วิตามินเอและลูทีน ซึ่งเป็นแร่ธาตุและวิตามินที่ส่งผลดีต่อสุขภาพดวงตา และช่วยสร้างเสริมระดับกลูตาไธโอน (glutathione) ป้องกันการเกิดโรคต้อกระจกได้
  1. ป้องกันโรคหัวใจ
วิตามินเอ และวิตามินซี และเบต้าแคโรทีนที่อยู่ในผักบุ้ง เป็นสารต้านอนุมูลอิสระ  ที่ช่วยป้องกันไม่ให้คอเลสเตอรอลรวมตัวกับออกซิเจนไปเกาะอยู่ในหลอดเลือดจนทำให้เส้นเลือดอุดตัน จนเกิดหัวใจวาย หรือโรคหลอดเลือดในที่สุด  โฟเลตในผักบุ้งยังช่วยลดโฮโมซิสตีน (Homocysteine) กรดอะมิโนที่เป็นต้นเหตุของโรคหัวใจ แมกนีเซียมในผักบุ้งช่วยลดความดันโลหิตสูง ลดความเสี่ยงโรคหัวใจและหลอดเลือด  
  1. ต้านมะเร็ง
ผักบุ้งมีสารต้านอนุมูลอิสระมากถึง 13 ชนิด จึงช่วยป้องกันการเกิดโรคมะเร็งได้ โดยเฉพาะโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่และลำไส้ตรง มะเร็งช่องท้อง รวมทั้งมะเร็งผิวหนังและมะเร็งเต้านม

ปรุงผักบุ้งอย่างไรเพื่อไม่ให้สูญเสียวิตตามิน

เมื่อปรุงผักรวมทั้งผักบุ้ง สารอาหารบางชนิดอาจลดลงเนื่องจากกระบวนการปรุง สารอาหาร เช่น วิตามินที่ละลายน้ำได้ (เช่น วิตามินซีและวิตามินบีบางชนิด) อาจไวต่อความร้อนและอาจลดลงในระหว่างการปรุงอาหาร อย่างไรก็ตาม ระดับของการสูญเสียสารอาหารอาจแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายประการ:
  • วิธีทำอาหาร:การผัด นึ่ง หรือต้มผักบุ้งอาจทำให้สูญเสียสารอาหารได้ ระยะเวลาและความรุนแรงของการสัมผัสความร้อนอาจส่งผลต่อระดับการลดสารอาหาร
  • ระยะเวลาในการปรุงอาหาร:การปรุงมากเกินไปหรือการสัมผัสความร้อนสูงเป็นเวลานานอาจทำให้สูญเสียสารอาหารได้มากขึ้น เพื่อรักษาสารอาหารไว้มากขึ้น ให้พิจารณาใช้เวลาปรุงอาหารให้สั้นลงหรือตั้งค่าความร้อนให้ต่ำลง
  • ปริมาณน้ำ:การต้มผักอาจทำให้วิตามินที่ละลายน้ำละลายในน้ำปรุงอาหารได้ ส่งผลให้สูญเสียสารอาหารได้ อย่างไรก็ตาม การผัดหรือนึ่งอาจสูญเสียสารอาหารน้อยกว่าการต้ม
  • การกักเก็บสารอาหาร:สารอาหารบางชนิด โดยเฉพาะเช่น เส้นใยและสารต้านอนุมูลอิสระ อาจยังคงค่อนข้างคงที่แม้หลังจากปรุงอาหารแล้ว
แม้ว่าสารอาหารที่ไวต่อความร้อนอาจสูญเสียไปบ้าง แต่กระบวนการปรุงอาหารยังทำให้สารอาหารบางชนิดสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้มากขึ้นอีกด้วย ตัวอย่างเช่น การปรุงอาหารสามารถทำลายผนังเซลล์และทำให้สารอาหารบางชนิดดูดซึมได้ง่ายขึ้น เพื่อลดการสูญเสียสารอาหารขณะปรุงผักบุ้ง:
  • ลองใช้เวลาในการปรุงอาหารให้สั้นลงหรือตั้งค่าความร้อนให้ต่ำลง
  • หลีกเลี่ยงการใช้น้ำมากเกินไปในการต้ม และลองนึ่งหรือผัดแทน
  • ใช้วิธีการปรุงที่ช่วยรักษาสีและเนื้อสัมผัสตามธรรมชาติของผัก
สิ่งสำคัญที่ต้องจำไว้คือแม้ว่าผักบุ้งอาจมีการสูญเสียสารอาหารในระหว่างการปรุงอาหาร แต่ผักบุ้งแม้จะปรุงสุกแล้วก็ยังคงรักษาสารอาหารที่เป็นประโยชน์ต่างๆ ไว้และสามารถเป็นส่วนเสริมที่ดีต่อสุขภาพจากการรับประทานอาหารที่สมดุลได้ นอกจากนี้ วิธีที่คุณเตรียมและเพลิดเพลินกับผักบุ้งก็มีความสำคัญพอๆ กับปริมาณสารอาหารดิบเพื่อให้แน่ใจว่าได้รับอาหารที่ดีต่อสุขภาพและสมดุล

นี่คือแหล่งที่มาในบทความของเรา

  • https://www.naturalpedia.com/morning-glory-sources-health-benefits-nutrients-uses-and-constituents-at-naturalpedia-com.html
  • https://www.drfarrahmd.com/2020/08/morning-glory-flowers-how-it-benefits.html
แจ้งให้ทราบ
guest
0 ความคิดเห็น
การตอบรับแบบอินไลน์
ดูความคิดเห็นทั้งหมด