มะเร็งท่อน้ำดี (Bile Duct Cancer) : อาการ สาเหตุ การรักษา

21.11.2567

ลักษณะของโรคมะเร็งท่อน้ำดี

โรคมะเร็งท่อน้ำดี (Bile Duct Cancer) คือโรคมะเร็งที่พบได้ยากและมักจะเป็นอันตรายถึงชีวิต เพราะจะส่งผลกระทบต่อท่อน้ำดี ท่อน้ำดีเป้นท่อที่ส่งน้ำย่อยที่ถูกสร้างขึ้นจากตับไปเก็บไว้ที่ถุงน้ำดี และส่งต่อไปยังลำไส้ ซึ่งน้ำย่อยชนิดนี้มีหน้าที่ในการช่วยสลายไขมันในอาหารที่ทานเข้าไป โดยส่วนมาก มะเร็งท่อน้ำดีจะพบบริเวณท่อน้ำดีที่อยู่นอกตับ และจะไม่ค่อยพบมะเร็งท่อน้ำดีในตับมากนัก

ชนิดของมะเร็งท่อน้ำดี

โดยส่วนมาก มะเร็งท่อน้ำดีมักจะจัดอยู่ในจำพวกเดียวกันกับเนื้องอก ที่เรียกว่า adenocarcinomas ซึ่งจะอยู่บริเวณเนื้อเยื่อ ในบางครั้ง อาจะเป็นเซลล์มะเร็งผิวหนังที่อยู่ในบริเวณระบบทางเดินอาหาร เนื้องอกที่อยู่ด้านนอกตับ มักจะมีขนาดเล็กกว่าเนื้องอกที่อยู่ด้านในตับ

อาการของมะเร็งท่อน้ำดี

อาการมักจะแตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับตำแหน่งของเนื้องอก ซึ่งจะมีอาการดังต่อไปนี้

อาการตัวเหลือง เป็นอาการที่พบได้บ่อยที่สุด โดยผิวหนังจะกลายเป็นสีเหลือง โดยตำแหน่งของเนื้องอก จะเป็นการกำหนดว่าจะพบอาการในระยะแรกหรือระยะหลัง
ปัสสาวะมีสีเข้ม และมีอุจาระสีซีด
อาการคัน ซึ่งอาจเกิดได้จากการเป็นโรคดีซ่านหรือเป็นโรคมะเร็ง
มีอาการ ปวดท้องลามไปถึงด้านหลัง ซึ่งจะเป็นอาการที่พบได้เมื่อมะเร็งมีการลุกลาม

ผลข้างเคียงร้ายแรงอื่นๆที่หาได้ยาก คืออการขยายตัวของตับ ม้ามและถุงน้ำดี คุณอาจมีอาการทั่วไปเช่น :

หนาวสั่น
เป็นไข้
สูญเสียการรับรสชาติ
น้ำหนักลด
เหนื่อยล้า

สาเหตุของการเกิดมะเร็งท่อน้ำดี

แพทย์ยังไม่สามารถหาสาเหตุที่แน่ชัดของการเกิดมะเร็งต่อมน้ำดีพบ แต่คาดว่าน่าจะเกิดจากการอักเสบเรื้อรังของท่อน้ำดี รวมไปถึงการติดเชื้อปรสิตด้วย

วิธีการรักษามะเร็งท่อน้ำดี

การรักษาจะแตกต่างกันไปตามตำแหน่งและขนาดของเนื้องอก การแพร่กระจาย รวมไปถึงสุขภาพโดยรวมของผู้ป่วย

การผ่าตัด

การผ่าตัดเป็นเพียงวิธีเดียวในการรักษามะเร็งท่อน้ำดี โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากพบตั้งแต่ระยะเริ่มต้นและยังไม่ได้มีการแพร่กระจายไปภายนอกตับหรือท่อน้ำดี ในบางครั้งถ้ามีก้อนเนื้องอกอยู่ภายในท่อน้ำดี อาจมีความจำเป็นที่จะต้องตัดท่อน้ำดีออกเพียงเท่านั้น เพราะถ้าหากมะเร็งลุกลามออกไปภายนอกและเข้าไปสู่ตับ อาจจะเป็นที่จะต้องตัดตับทิ้งบางส่วนหรืออาออกทั้งหมด ถ้าจำเป็นที่จะต้องเอาตับออกทั้งหมด ผู้ป่วยจะต้องได้รับการปลูกถ่ายเพื่อเปลี่ยนตับใหม่ ถ้าหากมะเร็งมีการลุกลามไปยังอวัยวะอื่นๆใกล้เคียง อาจจำเป็นที่จะต้องทำการผ่าตัดแบบ Whipple เพื่อนำอวัยวะต่างๆออกดังนี้ :

ท่อน้ำดี
ถุงน้ำดี
ตับอ่อน
กระเพาะและลำไส้บางส่วน

ถึงแม้ว่า มะเร็งอาจจะไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่สามารถทำการผ่าตัดเพื่อรักษาท่อน้ำดีที่อุดตันและบรรเทาอาการบางอย่างได้ โดยทั่วไปแล้วแพทย์จะทำการสอดท่อเข้าไปเพื่อเปิดท่อหรือสร้างทางเบี่ยง วิธีนี้จะช่วยรักษาอาการตัวเหลือง การผ่าตัดสามารถจัดการกับบริเวณลำไส้ที่มีการอุดตันได้ด้วยเช่นกัน หลังการผ่าตัด คุณอาจจำเป็นที่จะต้องเข้ารับการรักษาด้วยเคมีบำบัดหรือใช้การฉายรังสี

แนวโน้มระยะยาวของผู้ที่เป็นมะเร็งท่อน้ำดี

ถ้าคุณสามารถเอาเนื้องอกออกได้หมด คุณก็มีสิทธิ์ที่จะหายขาดได้ และมีแนวโน้มที่จะมีอาการดีขี้นมาก หากเนื้องอกไม่ได้อยู่บริเวณตับ หลายๆคนไม่ได้รับโอกาสที่จะผ่าตัดเอาเนื้องอกออกเพราะมะเร็งอยู่ในระยะที่ลุกลามมากเกินไปหรืออยู่ในตำแหน่งที่ไม่สามารถทำการผ่าตัดได้

รับมือกับปัญหาอาหารที่เกิดจากมะเร็งท่อน้ำดี

หลายคนที่เป็นมะเร็งท่อน้ำดีจะสูญเสียความอยากอาหารและบางคนอาจลดน้ำหนักได้ ถ้าคุณมี โรคดีซ่าน ร่างกายของคุณอาจรับไขมันจากอาหารได้ยาก คุณอาจจำเป็นต้องรับประทานอาหารเสริมเพื่อเพิ่มปริมาณแคลอรี่ที่ได้รับ และคุณอาจต้องหลีกเลี่ยงอาหารที่มีไขมันจนกว่าคุณจะได้รับการรักษาเพื่อบรรเทาอาการตัวเหลือง นอกจากนี้ คุณยังอาจมีปัญหาเกี่ยวกับการรับประทานอาหาร หากคุณได้รับการผ่าตัดเพื่อรักษามะเร็งท่อน้ำดี การผ่าตัดเพื่อพยายามรักษามะเร็งท่อน้ำดีมักเกี่ยวข้องกับการตัดถุงน้ำดี ส่วนของลำไส้ ตับ และตับอ่อนออก ปัญหาใดๆ ที่คุณอาจมีหลังการผ่าตัดจะขึ้นอยู่กับประเภทของการผ่าตัดที่คุณมี ปัญหารวมถึง:

อุจจาระหลวมหรือเป็นน้ำ
คลื่นไส้
อาหารย่อยยาก
โรคเบาหวาน ถ้าแพทย์เอาตับอ่อนส่วนใหญ่ออก

แจ้งให้แพทย์หรือพยาบาลผู้เชี่ยวชาญทราบเกี่ยวกับปัญหาทางเดินอาหารที่คุณมี พวกเขาสามารถให้การรักษาเพื่อควบคุมพวกเขา บางครั้งก็ต้องใช้เวลาในการทำสิ่งที่ถูกต้อง

อาหารว่างและอาหารมื้อเล็กๆ

คุณอาจพบว่าการทานอาหารมื้อเล็กๆ หลายๆ มื้อตลอดทั้งวันนั้นง่ายกว่าการรับประทานอาหาร 3 มื้อแบบดั้งเดิมต่อวัน เป็นความคิดที่ดีที่จะมีของว่างที่มีคุณค่าทางโภชนาการมากมายติดไม้ติดมือไปด้วย ซึ่งคุณสามารถรับประทานได้ทุกเมื่อที่คุณรู้สึกอยากรับประทาน หากคุณสามารถจัดการได้ ควรเลือกโยเกิร์ตและพุดดิ้งแบบไขมันเต็มส่วนเพื่อให้คุณได้รับแคลอรี่มากที่สุด คุณสามารถลอง:

โยเกิร์ต
พุดดิ้งนุ่มอื่น ๆ เช่นไทรเฟิลหรือช็อกโกแลตมูส
ผลไม้แห้ง
ผลไม้ตุ๋นหรือสด (กล้วยมีแคลอรีสูง)
ถั่ว
ชีส
ซุปสำเร็จรูป (แต่งหน้าด้วยนมเพื่อเพิ่มแคลอรี่)
ซีเรียล
เครื่องดื่มนม
ขนมแป้งจี่

แนวคิดเหล่านี้บางอย่างอาจไม่เหมาะกับการย่อยอาหารของคุณ แต่อาจคุ้มค่าที่จะลอง หากมีข้อสงสัย ให้ตรวจสอบกับนักกำหนดอาหารของคุณ ลองนึกถึงวิธีที่รวดเร็วในการมีสิ่งที่คุณชอบกิน ถ้าเป็นไปได้ ให้ใครสักคนเตรียมอาหารโปรดของคุณล่วงหน้าและแช่แข็งเป็นส่วนเล็กๆ ไมโครเวฟช่วยให้การละลายน้ำแข็งและการอุ่นอาหารง่ายขึ้นและเร็วขึ้น

อาหารเสริม

หากคุณลดน้ำหนักได้ คุณอาจต้องเพิ่มปริมาณแคลอรีที่คุณกินเข้าไป คุณสามารถโรยผงโปรตีนหรือผงพลังงานสูงลงบนอาหารประจำวันหรือใส่ในสูตรอาหารก็ได้ คุณยังสามารถรับมื้ออาหารที่สมบูรณ์ในเครื่องดื่ม มั่นใจและเฟรซูบินเป็นที่รู้จักกันดีทำให้ คุณสามารถซื้อเครื่องดื่มเหล่านี้ได้ตามใบสั่งแพทย์หรือซื้อจากร้านขายเคมีภัณฑ์ บางส่วนมาในกล่องขนาด 200 มล. (ขนาดของกล่องน้ำผลไม้ขนาดเล็ก) การจิบอาหารเสริมระหว่างมื้อตลอดทั้งวันสามารถเพิ่มปริมาณแคลอรี่ของคุณได้ ขอคำแนะนำจากนักโภชนาการของคุณเกี่ยวกับสิ่งที่ควรใช้และสิ่งที่คุณจะได้รับจากใบสั่งยา นี่คือแหล่งที่มาของบทความของเรา

https://www.cancer.gov/types/liver/patient/bile-duct-treatment-pdq
https://www.nhs.uk/conditions/bile-duct-cancer/
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/cholangiocarcinoma/symptoms-causes/syc-20352408