มันเทศ (Yam) : ประโยชน์ และสิ่งควรรู้ 

มันเทศ คืออะไร

มันเทศเป็นผักที่มีรากสะสมอาหารเป็นแป้งหวานที่สามารถปลูกได้ทั่วโลก มันเทศมีหลากหลายสายพันธุ์ หลากหลายขนาด และหลายสี ได้แก่ มันสีส้ม มันสีขาว และมันสีม่วงอุดมไปด้วยวิตามิน แร่ธาตุ สารต้านอนุมูลอิสระ  และไฟเบอร์ โดยมันเทศที่เป็นที่นิยมรับประทานในประเทศไทยคือ มันเทศญี่ปุ่น มันเทศมีประโยชน์ต่อสุขภาพมากมาย และง่ายต่อการเพิ่มเข้าไปในมื้ออาหาร

ประโยชน์ของมันเทศ มีดังนี้

หัวมันเทศมีสารอาหารสูง

หัวมันเทศเป็นแหล่งของเส้นใยอาหาร วิตามิน และแร่ธาตุมากมาย มันเทศอบ 1 ถ้วย (200 กรัม) มีสารอาหารดังต่อไปนี้
  • แคลอรี่: 180 แคลอรี่
  • คาร์โบไฮเดรต: 41.4 กรัม
  • โปรตีน: 4 กรัม
  • ไขมัน: 0.3 กรัม
  • ไฟเบอร์: 6.6 กรัม
  • วิตามิน A : 769% ของปริมาณที่แนะนำให้บริโภคต่อวัน
  • วิตามิน C : 65% ของปริมาณที่แนะนำให้บริโภคต่อวัน
  • แมงกานีส: 50% ของปริมาณที่แนะนำให้บริโภคต่อวัน
  • วิตามิน B 6: 29% ของปริมาณที่แนะนำให้บริโภคต่อวัน
  • โพแทสเซียม: 27% ของปริมาณที่แนะนำให้บริโภคต่อวัน
  • กรดแพนโทธีนิก: 18% ของปริมาณที่แนะนำให้บริโภคต่อวัน
  • ทองแดง: 16% ของปริมาณที่แนะนำให้บริโภคต่อวัน
  • ไนอาซิน: 15% ของปริมาณที่แนะนำให้บริโภคต่อวัน
นอกจากนี้มันเทศพันธุ์สีส้ม และสีม่วงยังอุดมไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระที่ช่วยปกป้องร่างกายจากอนุมูลอิสระ อนุมูลอิสระเป็นโมเลกุลที่ไม่เสถียรที่สามารถทำลายดีเอ็นเอ และกระตุ้นให้เกิดการอักเสบได้ การถูกทำลายจากสารอนุมูลอิสระทำให้เจ็บป่วยเรื้อรัง เช่น โรคมะเร็ง โรคหัวใจ และการเสื่อมสภาพ ดังนั้นการรับประทานอาหารที่อุดมด้วยสารต้านอนุมูลอิสระจึงดีต่อสุขภาพ

มันม่วงส่งเสริมสุขภาพระบบลำไส้

ไฟเบอร์ และสารต้านอนุมูลอิสระในมันเทศมีประโยชน์ต่อสุขภาพของลำไส้อย่างมาก มันเทศมีเส้นใย 2 ชนิด คือ เส้นใยชนิดละลายน้ำ และเส้นใยชนิดไม่ละลายน้ำ ร่างกายไม่สามารถย่อยเส้นใยดังกล่าวได้ ทำให้สิ่งนี้ดีกับระบบลำไส้ และระบบขับถ่าย เส้นใยที่ละลายน้ำได้จะมีความหนืด และดูดซับน้ำ ทำให้อุจจาระนิ่มลง ในทางกลับกันเส้นใยที่ไม่หนืด และไม่ละลายน้ำจะไม่ดูดซับน้ำ และเพิ่มปริมาณอุจจาระ เส้นใยที่ละลายน้ำ และไม่ละลายน้ำบางชนิดสามารถถูกหมักโดยแบคทีเรียในลำไส้ใหญ่ จนได้สารประกอบที่เรียกว่า กรดไขมันสายสั้น ซึ่งเป็นเชื้อเพลิงในเซลล์ของเยื่อบุลำไส้ ทำให้ลำไส้มีสุขภาพดี และแข็งแรง การรับประทานอาหารที่มีเส้นใยสูง 20–33 กรัมต่อวัน จะช่วยลดความเสี่ยงในการเป็นมะเร็งลำไส้ และปัญหาลำไส้อื่นๆ สารต้านอนุมูลอิสระในมันเทศมีประโยชน์ต่อลำไส้เหมือนกัน การศึกษาในห้องปฏิบัติการพบว่า สารต้านอนุมูลอิสระในมันเทศสีม่วงช่วยส่งเสริมการเจริญเติบโตของแบคทีเรียที่มีประโยชน์ในลำไส้ ได้แก่ Bifidobacterium และ Lactobacillus บางชนิด แบคทีเรียพวกนี้หากมีในลำไส้ในปริมาณมากจะช่วยให้สุขภาพของลำไส้ดีขึ้น และลดความเสี่ยงต่อการเกิดปัญหาลำไส้ต่างๆ เช่น อาการลำไส้แปรปรวน และอาการท้องร่วงจากการติดเชื้อYam

ประโยชน์ของมันเทศป้องกันมะเร็ง

มันเทศนั้นมีสารต้านอนุมูลอิสระหลายชนิด ซึ่งอาจจะป้องกันมะเร็งบางประเภทได้ แอนโธไซยานิน – เป็นกลุ่มของสารต้านอนุมูลอิสระที่พบในมันเทศสีม่วง – พบว่า ช่วยชะลอการเติบโตของเซลล์มะเร็งบางชนิดจากการทดลองในห้องปฏิบัติการ และยังพบว่า มีผลในกระเพาะปัสสาวะ ลำไส้ใหญ่ กระเพาะอาหาร และเต้านมอีกด้วย มีการทดลองให้หนูรับประทานอาหารที่อุดมไปด้วยมันเทศสีม่วงพบว่า มีอัตราการเป็นมะเร็งลำไส้ระยะเริ่มต้นลดลงซึ่งบ่งชี้ว่าแอนโธไซยานินในมันเทศอาจจะมีสรรพคุณในการป้องกันมะเร็ง สารสกัดจากมันเทศสีส้ม และเปลือกมันเทศยังพบว่า คุณสมบัติต้านมะเร็งจากการทดลองในห้องปฏิบัติการ อย่างไรก็ตามการศึกษายังไม่ได้ทดสอบเพิ่มเติมในมนุษย์

หัวมันเสริมสร้างสุขภาพสายตา

มันเทศนั้นอุดมไปด้วยเบต้าแคโรทีนซึ่งเป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่ได้จากส่วนที่ทำให้ผักมีสีส้มสดใส มันเทศสีส้มหรือมันเทศสีเหลืองอบ 1 ถ้วย (200 กรัม) ให้เบต้าแคโรทีนมากกว่า 7 เท่าของปริมาณที่ผู้ใหญ่ต้องการต่อวัน เบต้าแคโรทีนจะถูกเปลี่ยนเป็นวิตามิน A ในร่างกายของคุณ และจะเสริมสุขภาพของจอประสาทตา การขาดวิตามิน A อย่างรุนแรงเป็นปัญหาในประเทศกำลังพัฒนา และสามารถเป็นสาเหตุของตาบอดประเภท Xerophthalmia การรับประทานอาหารที่อุดมไปด้วยเบต้าแคโรทีนอย่างมันเทศสีส้มอาจช่วยป้องกันปัญหานี้ได้ มันเทศสีม่วงก็มีประโยชน์ต่อการบำรุงสายตาเช่นกัน การศึกษาในหลอดทดลองพบว่า แอนโธไซยานินสามารถฟื้นฟูความเสียหายของดวงตาได้

ประโยชน์ของมันม่วงเพิ่มการทำงานของสมอง

การบริโภคมันเทศสีม่วงมีแนวโน้มจะทำให้การทำงานของสมองดีขึ้น มีการศึกษาในสัตว์ทดลองพบว่า แอนโธไซยานินในมันเทศสีม่วงสามารถป้องกันสมองจากการลดการอักเสบ และป้องกันการทำลายจากสารอนุมูลอิสระ มันเทศนั้นอุดมด้วยแอนโธไซยานินช่วยเพิ่มการเรียนรู้ และความจำในหนูทดลอง ซึ่งอาจเป็นเพราะคุณสมบัติจากสารต้านอนุมูลอิสระ ยังไม่มีการศึกษาทดลองในมนุษย์ แต่โดยทั่วไปแล้วอาหารที่อุดมด้วยผักผลไม้ และสารต้านอนุมูลอิสระ จะสามารถลดความเสี่ยงของปัญหาทางจิต และภาวะสมองเสื่อมได้ 13% 

มันญี่ปุ่นเพิ่มระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย

มันเทศสีส้มเป็นหนึ่งในแหล่งเบต้าแคโรทีนจากธรรมชาติที่มากที่สุด โดยเบต้าแคโรทีนนี้จะเปลี่ยนเป็นวิตามิน A วิตามิน A มีความสำคัญต่อระบบภูมิคุ้มกันที่แข็งแรง และโดยมีความสัมพันธ์ในทิศทางเดียวกัน นอกจากนี้ยังเป็นกุญแจสำคัญในการรักษาสุขภาพของเนื้อเยื่อต่างๆ รวมทั้งเยื่อบุลำไส้ ลำไส้เป็นอวัยวะในร่างกายที่ต้องสัมผัสกับเชื้อโรคที่ก่อให้เกิดโรคหลายชนิด ดังนั้นลำไส้ที่แข็งแรงจึงเป็นส่วนสำคัญของการมีระบบภูมิคุ้มกันที่แข็งแรง จากการศึกษาพบว่า การขาดวิตามิน A จะเพิ่มความเสี่ยงในเรื่องลำไส้อักเสบ และลดความสามารถของระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายในการตอบสนองต่อระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายที่จะรับมือกับการบุกรุกของเชื้อโรค ยังไม่มีการศึกษาใด ๆ ที่ยืนยันว่ามันเทศนั้นส่งเสริมระบบภูมิคุ้มกัน แต่อย่างไรก็ตามการรับประทานเป็นประจำสามารถที่จะป้องกันการขาดวิตามิน A ได้

มันเทศทำอะไรได้บ้าง

มันเทศนั้นสามารถเพิ่มเข้าไปในอาหารได้อย่างง่ายดาย สามารถรับประทานได้ทั้งเปลือก หรือปอกเปลือกก็ได้ สามารถนำไปทำเป็นมันอบ มันทอด มันนึ่ง มันต้ม หรือมันย่างก็ได้ ความหวานตามธรรมชาติของมันเทศเข้ากันได้ดีกับเครื่องปรุงรสต่างๆ มากมาย และสามารถนำไปทำได้ทั้งอาหารคาว และหวาน วิธีการที่นำมันเทศไปทำอาหารมีดังนี้
  • มันเทศ: ปอกเปลือกบาง ๆ หั่นบาง ๆ และนำไปอบ หรือทอด
  • มันเทศ: ปอกเปลือก หั่นเป็นชิ้น นำไปอบหรือทอด
  • ขนมปังปิ้งมันเทศ: หั่นเป็นชิ้นบาง ๆ ใส่ในขนมปังปิ้ง และราดด้วยส่วนผสม เช่น เนยถั่ว หรืออะโวคาโด
  • มันเทศบด: ปอกเปลือก นำไปต้ม นำไปบดด้วยนม และปรุงรส
  • มันเทศอบ: อบทั้งหัว นำเข้าเตาอบจนเปื่อย
  • แฮชมันเทศ: ปอกเปลือก จากนั้นนำไปหั่นสี่เหลี่ยมลูกเต๋า และปรุงด้วยหัวหอม
  • มันเทศเกลียว: หั่นเป็น เกลียวจากนั้นนำไปทอด
  • ในขนมอบ: ใช้มันบด เพื่อเพิ่มความฉ่ำให้กับขนม
การเตรียมมันเทศควรใส่น้ำมันเล็กน้อย เช่น น้ำมันมะพร้าว น้ำมันมะกอก หรือน้ำมันอะโวคาโด สามารถช่วยเพิ่มการดูดซึมเบต้าแคโรทีน เนื่องจากเป็นสารอาหารที่สามารถละลายได้ในไขมัน แม้ว่าการปรุงมันเทศจะลดปริมาณเบต้าแคโรทีนเล็กน้อย  แต่ก็ยังคงไว้ซึ่งสารอาหารนี้อย่างน้อย 70% ซึ่งยังถือว่าเป็นแหล่งที่ดีเยี่ยม

ใครที่ควรหลีกเลี่ยงการทานมันเทศ

แม้ว่ามันเทศจะมีคุณค่าทางโภชนาการและเป็นประโยชน์สำหรับคนส่วนใหญ่ แต่ก็มีบางคนที่อาจต้องระมัดระวังหรือหลีกเลี่ยงการบริโภคมันเทศ:
  • อาการแพ้:บางคนอาจมีอาการแพ้มันเทศ ปฏิกิริยาภูมิแพ้อาจรวมถึงอาการคัน บวม ลมพิษ หรือไม่สบายทางเดินอาหาร ผู้ที่แพ้มันเทศควรหลีกเลี่ยงการบริโภค
  • ความไวต่อทางเดินอาหาร:มันเทศเป็นแหล่งของคาร์โบไฮเดรตและเส้นใยอาหาร อาจทำให้ระบบย่อยอาหารไม่สบายสำหรับบางคน โดยเฉพาะผู้ที่มีอาการลำไส้แปรปรวน (IBS) หรือปัญหาระบบทางเดินอาหารอื่นๆ ขอแนะนำให้บุคคลเหล่านี้ติดตามการบริโภคและประเมินว่ามันเทศส่งผลต่อระบบย่อยอาหารอย่างไร
  • เงื่อนไขทางการแพทย์:บุคคลที่มีอาการป่วยบางอย่าง โดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้ที่ต้องมีข้อจำกัดด้านอาหารหรือได้รับสารอาหารเฉพาะอย่างอย่างใกล้ชิด อาจจำเป็นต้องจำกัดหรือหลีกเลี่ยงมันเทศ ตัวอย่างเช่น:
    • ปัญหาเกี่ยวกับไต:มันเทศมีโพแทสเซียม ผู้ที่มีปัญหาไตอาจต้องควบคุมปริมาณโพแทสเซียมให้พอเหมาะ และควรบริโภคมันเทศในปริมาณที่จำกัดหรือภายใต้คำแนะนำของแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ
    • โรคเบาหวาน:แม้ว่ามันเทศจะมีดัชนีน้ำตาลในเลือดต่ำกว่าเมื่อเทียบกับอาหารประเภทแป้งอื่นๆ แต่บุคคลที่เป็นโรคเบาหวานควรติดตามการบริโภคเพื่อควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด
  • ปฏิกิริยาระหว่างยา:ในบางกรณี มันเทศอาจมีปฏิกิริยากับยาบางชนิด เช่น ยาทำให้เลือดบาง หากใครกำลังใช้ยา โดยเฉพาะอย่างยิ่งยาเจือจางเลือดหรือยาต้านการแข็งตัวของเลือด ขอแนะนำให้ปรึกษาผู้ให้บริการด้านการแพทย์ก่อนที่จะเพิ่มการบริโภคมันเทศ
เช่นเดียวกับอาหารอื่นๆ จำเป็นต้องเข้าใจสภาวะสุขภาพส่วนตัว ความต้องการอาหาร และปฏิกิริยาภูมิแพ้ที่อาจเกิดขึ้น 

บทสรุปประโยชน์มันเทศ

มันเทศเป็นผักที่สะสมอาหารไว้ที่รากมากมาย และมีหลายชนิดหลายสี มันเทศมีไฟเบอร์ และสารต้านอนุมูลอิสระสูงที่ช่วยปกป้องร่างกายจากการทำลายของสารอนุมูลอิสระ และส่งเสริมสุขภาพของลำไส้ และสมอง นอกจากนี้ยังอุดมไปด้วยเบต้าแคโรทีนซึ่งจะเปลี่ยนเป็นวิตามิน A ในปริมาณมาก โดยสารนี้สนับสนุนการมองเห็นที่ดี และส่งเสริมระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย มันเทศมีประโยชน์หลากหลาย และสามารถปรุงได้ทั้งอาหารคาว และหวานทำให้เป็นหนึ่งในตัวเลือกของคาร์โบไฮเดรตที่หลายๆ คนเลือก

นี่คือแหล่งที่มาในบทความของเรา

  • https://www.medicalnewstoday.com/articles/281438
  • https://www.delish.com/cooking/recipe-ideas/recipes/a55377/perfect-baked-sweet-potato-recipe/
แจ้งให้ทราบ
guest
0 ความคิดเห็น
การตอบรับแบบอินไลน์
ดูความคิดเห็นทั้งหมด