โรคย้ำคิดย้ำทำ (Obsessive Compulsive Disorder) : อาการ สาเหตุ การรักษา

21.11.2567

โรคย้ำคิดย้ำทำ Obsessive-compulsive disorder (OCD) เป็นภาวะสุขภาพจิตเรื้อรังที่มีอาการทำพฤติกรรมบางอย่างซ้ำไปซ้ำมา โดยส่วนใหญ่แล้วผู้ป่วยโรคนี้มักจะทำการตรวจหรือเช็คกิจวัตรประจำวันบางอย่างซ้ำ ๆ กันหลายครั้งเช่นอาจจะตรวจดูประตูว่าล็อคแล้วหรือยังหลาย ๆ ครั้ง หรือคิดว่ากระจกไม่สะอาดก็จะทำการถูหรือขัดกระจกซ้ำ ๆ กันเป็นเวลานาน หรือเมื่อไปทำอย่างอื่นแล้วก็จะกลับมาเช็ดกระจกอีก โดยเกินความจำเป็น Obsessive Compulsive Disorder

อาการของโรคย้ำคิดย้ำทำ

พฤติกรรมที่ทำซ้ำ ๆ กันที่เป็นโรคย้ำคิดย้ำทำ OCD โดยทั่วไปมักใช้เวลามากกว่าหนึ่งชั่วโมงในแต่ละวันและรบกวนชีวิตประจำวัน

การย้ำคิดและหมกมุ่น

สิ่งเหล่านี้ทำให้ความคิดหรือแรงกระตุ้นที่เกิดขึ้นซ้ำ ๆ โดยผู้ป่วยอาจจะมีความวิตกกังวลที่มากเกินไปจนบางครั้งก่อให้เกิดความเครียด ความวิตกกังวลที่เกี่ยวข้องกับการเก็บกดอาจเกินกว่าจะอดทนได้ทำให้พวกเขามีพฤติกรรมในการทำบางอย่างซ้ำ ๆ กันเพื่อลดความวิตกกังวลที่มี

การย้ำทำ

คือการกระทำบางอย่างที่ผู้ป่วยกังวลซ้ำ ๆ กันเช่นการกังวลว่ามือจะมีเชื้อโรคจึงล้างมือบ่อย ๆ บางครั้งบ่อยเกินความจำเป็น ซึ่งการกระทำนี้สามารถช่วยผู้ป่วย บรรเทาความเครียดและความวิตกกังวลที่เกิดจากความหมกมุ่นได้ชั่วคราว โดยอาการย้ำทำนั้นแต่ละคนจะไม่เหมือนกัน ขึ้นอยู่กับว่าผู้ป่วยมีความกังวลในเรื่องอะไร ก็จะทำสิ่งนั้นซ้ำ ๆ กันไป

การรักษาโรคย้ำคิดย้ำทำ

แผนการรักษาสำหรับโรควิตกกังวลย้ำคิดย้ำทำหรือ OCD จะใช้ทั้งปรึกษาจิตแพทย์ และบำบัดด้วยยา โดยส่วนใหญ่แล้วแพทย์จะแนะนำให้ผู้ป่วยรักษาโดยการพบจิตแพทย์และรับประทานยาไปพร้อม ๆ กันซึ่งจะได้ผลดีที่สุด

การใช้ยา

ยากล่อมประสาทโดยแพทย์อาจสั่งจ่ายเพื่อช่วยลดอาการของโรคย้ำคิดย้ำทำ Selective serotonin reuptake inhibitor (SSRI) เป็นยากล่อมประสาทที่ใช้เพื่อลดพฤติกรรมหมกมุ่นและการทำสิ่งหนึ่งซ้ำ ๆ กันหลายครั้ง

การบำบัดทางจิต

การเข้าพบจิตแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านสามารถช่วยจัดหาวิธีที่จะช่วยให้คุณเปลี่ยนแปลงรูปแบบความคิดและพฤติกรรมได้ Cognitive behavior therapy (CBT) เป็นการบำบัดทางสติ การสัมผัสและการตอบสนองเป็นประเภทของการบำบัดด้วยการพูดคุยที่ได้ผลกับคนจำนวนมาก การป้องกันการสัมผัสและการตอบสนอง (ERP) มีวัตถุประสงค์เพื่อให้บุคคลที่เป็นโรคย้ำคิดย้ำทำ หรือ OCD จัดการกับความวิตกกังวลที่เกี่ยวข้องกับความคิดครอบงำในรูปแบบอื่น ๆ แทนที่จะไปทำกิจกรรมที่หมกมุ่นนั้น ๆ

อะไรคือสาเหตุของโรคย้ำคิดย้ำทำ

ปัจจุบันนี้ยังไม่มีใครทราบสาเหตุที่แท้จริงของโรคย้ำคิดย้ำทำหรือ OCD แต่นักวิจัยเชื่อว่าบางส่วนของสมองอาจไม่ตอบสนองต่อสารเซโรโทนินตามปกติ พันธุกรรมมีส่วนในการเป็นปัจจัยก่อให้เกิดโรคย้ำคิดย้ำทำเช่นกัน หากคนในครอบครัวของคุณป่วยเป็นโรคย้ำคิดย้ำทำ OCD 25 เปอร์เซ็นต์ที่คุณจะเป็นโรคนี้ด้วยเช่นกัน

ประเภทของโรคย้ำคิดย้ำทำ

มีความหมกมุ่นและย้ำคิดย้ำทำหลายประเภท ที่รู้จักกันดี ได้แก่ :

ความหมกมุ่นที่เกี่ยวข้องกับความกลัวการปนเปื้อน ของเชื้อโรค ส่งผลให้ต้องทำความสะอาดล้างมือหรือทำความสะอาดอื่น ๆ ซ้ำ ๆ กัน
ความหมกมุ่นเกี่ยวกับความสมบูรณ์แบบส่งผลให้ต้องทำซ้ำ ๆ กันเพื่อผลลัพธ์ที่ดีที่สุด

และอาการหมกมุ่นอื่น ๆ มีดังนี้ :

กลัวการเกิดอันตรายต่อตนเองหรือผู้อื่น
สะสมของบางอย่างมากเกินไป
พูดอะไรซ้ำ ๆ บ่นงึมงำคำเดิม ๆ
มีความคิดที่ไม่เหมาะสมเรื่องเพศ
มีความคิดที่จะทำร้ายตนเองหรือผู้อื่น

การปฎิบัตตนเมื่อเป็นโรคย้ำคิดย้ำทำ

การใช้ชีวิตเมื่อเป็นโรคย้ำคิดย้ำทำ (OCD) อาจเป็นเรื่องที่ท้าทาย แต่ด้วยการจัดการและการสนับสนุนที่เหมาะสม ก็เป็นไปได้ที่จะมีชีวิตที่สมบูรณ์ สิ่งสำคัญคือต้องจำไว้ว่า OCD เป็นภาวะทางการแพทย์ และการขอความช่วยเหลือจากผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพจิตเป็นสิ่งสำคัญสำหรับการจัดการที่มีประสิทธิภาพ ต่อไปนี้เป็นกลยุทธ์บางอย่างที่จะช่วยให้คุณใช้ชีวิตร่วมกับ OCD ได้:

ขอความช่วยเหลือจากผู้เชี่ยวชาญ: ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพจิต เช่น จิตแพทย์หรือนักจิตวิทยาที่เชี่ยวชาญเรื่อง OCD พวกเขาสามารถให้การวินิจฉัยที่ถูกต้องและพัฒนาแผนการรักษาส่วนบุคคลสำหรับคุณ ซึ่งอาจรวมถึงการบำบัด การใช้ยา หรือทั้งสองอย่างรวมกัน
การบำบัดทางความคิดและพฤติกรรม (CBT): CBT โดยเฉพาะอย่างยิ่งการป้องกันการสัมผัสและการตอบสนอง (ERP) เป็นรูปแบบการบำบัดทางจิตที่มีประสิทธิภาพมากที่สุดสำหรับ OCD ERP เกี่ยวข้องกับการค่อยๆ เปิดเผยตัวเองต่อความคิด ภาพ และสถานการณ์ที่กระตุ้นความหลงไหลของคุณ ในขณะที่เรียนรู้ที่จะต่อต้านการกระตุ้นให้ทำการบังคับ
ยา: ในบางกรณี จิตแพทย์อาจสั่งจ่ายยาเพื่อช่วยจัดการกับอาการ OCD ยาที่สั่งจ่ายโดยทั่วไป ได้แก่ ยากลุ่ม Selective serotonin reuptake inhibitors (SSRIs) และยากลุ่ม tricyclic antidepressants ทำงานอย่างใกล้ชิดกับแพทย์ของคุณเพื่อหายาและปริมาณที่เหมาะสมสำหรับคุณ
ทำความเข้าใจกับตัวกระตุ้นของคุณ: เรียนรู้ที่จะระบุตัวกระตุ้นที่ทำให้อาการ OCD ของคุณรุนแรงขึ้น ความรู้นี้สามารถช่วยให้คุณคาดการณ์และเตรียมพร้อมสำหรับสถานการณ์ที่ท้าทาย
กำหนดกิจวัตร: การสร้างกิจวัตรประจำวันที่มีโครงสร้างจะมีประโยชน์ในการจัดการ OCD ยึดมั่นในตารางเวลาสำหรับกิจกรรมประจำวัน รวมถึงการทำงาน การนอน การรับประทานอาหาร และเวลาว่าง
ฝึกสติและเทคนิคการผ่อนคลาย: การฝึกสติและการผ่อนคลายสามารถช่วยให้คุณอยู่กับปัจจุบันและลดความวิตกกังวล เทคนิคต่างๆ เช่น การหายใจลึกๆ การทำสมาธิ โยคะ และการผ่อนคลายกล้ามเนื้อแบบต่อเนื่องจะเป็นประโยชน์
หลีกเลี่ยงการใช้ยาด้วยตนเอง: การใช้สารเสพติดหรือการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไปอาจช่วยบรรเทาได้ชั่วคราว แต่อาจทำให้อาการ OCD แย่ลงเมื่อเวลาผ่านไป แสวงหากลไกการเผชิญปัญหาที่ดีต่อสุขภาพแทน
เข้าร่วมกลุ่มสนับสนุน: การเชื่อมต่อกับผู้อื่นที่มี OCD สามารถสร้างความมั่นใจและเพิ่มขีดความสามารถ กลุ่มสนับสนุนมีพื้นที่ปลอดภัยในการแบ่งปันประสบการณ์ รับข้อมูลเชิงลึก และเรียนรู้จากกลยุทธ์การเผชิญปัญหาของกันและกัน
ให้ความรู้แก่ตัวคุณเองและคนที่คุณรัก: การทำความเข้าใจ OCD ให้ดีขึ้นสามารถช่วยทั้งคุณและคนที่คุณรักเข้าใจความท้าทายที่คุณเผชิญ การศึกษาช่วยลดความอัปยศและส่งเสริมสภาพแวดล้อมที่สนับสนุน
ใจดีกับตัวเอง: จำไว้ว่าการใช้ชีวิตร่วมกับโรค OCD อาจเป็นเรื่องยาก และคุณอาจพบกับความพ่ายแพ้ อดทนและเห็นอกเห็นใจตัวเองตลอดการเดินทาง
การหลีกเลี่ยงขีดจำกัด: การหลีกเลี่ยงสิ่งกระตุ้นอาจช่วยบรรเทาได้ชั่วคราว แต่สามารถเสริมกำลังการระงับ OCD ของคุณ ค่อยๆ เผชิญกับความกลัวของคุณด้วยคำแนะนำของนักบำบัดสามารถนำไปสู่การปรับปรุงในระยะยาว
สื่อสารกับคนที่คุณรัก: สื่อสารอย่างเปิดเผยกับเพื่อนและครอบครัวเกี่ยวกับ OCD ของคุณ ให้พวกเขารู้ว่าพวกเขาสามารถสนับสนุนคุณได้อย่างไรและอะไรที่พวกเขาควรหลีกเลี่ยงการทำหรือพูด

โปรดจำไว้ว่าโรค OCD เป็นอาการที่รักษาได้ และด้วยวิธีการและการสนับสนุนที่ถูกต้อง คุณจะสามารถจัดการกับผลกระทบที่มีต่อชีวิตของคุณได้อย่างมีประสิทธิภาพ ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพจิตเสมอเพื่อปรับแผนการรักษาให้เหมาะกับความต้องการเฉพาะของคุณ

นี่คือแหล่งที่มาของบทความของเรา

https://www.webmd.com/mental-health/obsessive-compulsive-disorder
https://www.nimh.nih.gov/health/topics/obsessive-compulsive-disorder-ocd/index.shtml
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/obsessive-compulsive-disorder/symptoms-causes/syc-20354432
https://medlineplus.gov/obsessivecompulsivedisorder.html

เนื้อหาและรีวิวมาจากผู้เชี่ยวชาญ โดย Bupa team