ภาวะบวมน้ำเหลือง (Lymphedema)

ภาวะบวมน้ำเหลือง หรือ Lymphedema คืออะไร 

สาเหตุภาวะบวมน้ำเหลืองคืออะไร 

• เนื้องอกมะเร็งหากมีขนาดใหญ่จะสามารถขัดขวางระบบทางเดินของน้ำเหลืองได้
• การผ่าตัดเนื้อร้ายจากมะเร็งอาจต้องนำเอาต่อมน้ำเหลืองหรือหลอดเลือดบางส่วนที่มีน้ำเหลืองออก ซึ่งอาจทำให้ของเหลวสะสมในเนื้อเยื่อรอบข้างได้
• การฉายรังสีสามารถทำลายหลอดเลือดได้ ส่งผลให้มีน้ำเหลืองมากเกินไปในเนื้อเยื่อ

อาการของภาวะบวมน้ำเหลืองคืออะไร 

• แขน ขา หรือส่วนอื่นๆ ของร่างกายมีอาการบวมเล็กน้อย  และอาจบวมมากขึ้นเมื่อเวลาผ่านไป
• ผิวหนังบริเวณที่บวมรู้สึกตึง 

ภาวะแทรกซ้อน

• ภาวะน้ำเหลืองบวมสามารถเพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อในบริเวณที่บวม  เนื่องจากเซลล์ที่ป้องกันการติดเชื้อไม่สามารถเข้าไปป้องกันในบริเวณนั้นได้
• หากมีบาดแผล บาดแผลอาจหายช้ากว่าปกติในส่วนที่เป็นมะเร็งต่อมน้ำเหลือง
• อาจทำให้สูญเสียความมั่นใจ
• ข้อต่อในส่วนของร่างกายที่มีน้ำเหลืองจะรู้สึกแข็งและเจ็บ

การวินิจฉัยภาวะบวมน้ำเหลือง

การรักษา

• การออกกำลังกาย การขยับแขนหรือขาที่บวมอาจช่วยให้น้ำเหลืองระบายออกได้ดียิ่งขึ้น ซึ่งจะช่วยลดอาการบวมได้

• การนวดบำบัด  การนวดแบบพิเศษที่เรียกว่าการระบายน้ำเหลืองด้วยตนเองสามารถช่วยดันน้ำเหลืองออกจากส่วนที่บวมของร่างกายได้

• การลดน้ำหนัก  ในผู้ป่วยที่มีน้ำหนักเกิน เมื่อน้ำหนักลดลงอาจทำให้อาการบวมน้ำเหลืองดีขึ้น 

• การผ่าตัด หากผู้ป่วยเกิดภาวะบวมน้ำเหลืองที่รุนแรง แพทย์อาจแนะนำให้เข้ารับการผ่าตัด  

• การรักษามะเร็ง  หากเนื้องอกมะเร็งทำให้เกิดน้ำเหลือง อาการจะดีขึ้นเมื่อผู้ป่วยได้รับการรักษาโรคมะเร็งแล้ว

เมื่อเกิดภาวะน้ำเหลืองบวม

ป้องกันการติดเชื้อ

• ดูแลผิวบริเวณนั้นให้สะอาดและใช้โลชั่นเพื่อให้ผิวชุ่มชื้น
• หากได้รับบาดแผลเล็กน้อย ให้ทำความสะอาดทันทีและทาครีมต้านเชื้อแบคทีเรียและผ้าพันแผล
• ห้ามมีการฉีดยา หรือให้วัคซีน หรือใช้เข็มในบริเวณที่ต่อมน้ำเหลืองบวม

ปล่อยให้เลือดและน้ำเหลืองไหลเวียน

• อย่าสวมเสื้อผ้ารัดรูปหรือเครื่องประดับรัดแน่น
• หากมีน้ำเหลืองที่แขนข้างหนึ่ง ให้วัดความดันโลหิตและดึงเลือดจากแขนอีกข้างหนึ่ง
• หากแขนหรือขาบวม ให้ยกขึ้นแขนหรือขาบริเวณนั้นเหนือหัวใจบ่อย ๆ 

• https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/lymphedema/symptoms-causes/syc-20374682
• https://www.webmd.com/breast-cancer/ss/slideshow-lymphedema
• https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/8353-lymphedema