กลุ่มอาการตอบสนองไวต่อสารเคมี (Chemical Sensitivity Syndrome)

21.11.2567

กลุ่มอาการตอบสนองไวต่อสารเคมีนั้นสามารถเกิดอาการได้หลากหลาย ซึ่งบางคนก็มีความเชื่อมโยงกับสภาพแวดล้อมที่อาศัยอยู่ หรือที่รู้จักกันในชื่อ โรคจากสิ่งแวดล้อม (environmental illness) อาการมีได้ดังนี้ ปวดหัว อ่อนล้า เวียนหัว คลื่นไส้ ท้องผูก คัน จาม เจ็บคอ เจ็บหน้าอก จังหวะการเต้นของหัวใจเปลี่ยนไป มีปัญฆาการหายใจ ปวดกล้ามเนื้อ มีผื่นที่ผิว บวม มีแก๊ส สับสน ไม่มีสมาธิ มีปัญหาด้านความจำ และอารมณ์เปลี่ยน สิ่งกระตุ้นที่ทำให้เกิดกลุ่มอาการนี้ก็มีหลายอย่างเช่นกัน เช่น การสูบบุหรี่ การเหนื่อยอัตโนมัติ น้ำหอม แมลง พรมใหม่ คลอรีน และอื่น ๆ ความรู้สึกเหล่านั้นเป็นเรื่องจริง แต่ก็เกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ คำถามคือ MCS เป็นโรคหรือไม่ ผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์ไม่เห็นด้วย สมาคมแพทย์อเมริกันไม่มองว่ากลุ่มอาการตอบสนองไวต่อสารเคมีเป็นโรค

สาเหตุ

ยังไม่มีคำถามว่า การได้รับสารเคมีในปริมาณสูงจะทำให้คนป่วย และเกิดการระคายเคือง เช่น มลพิษ และการสุบบุหรี่ทำให้อาการหอบหืดแย่ลง แต่สารเคมีในปริมาณต่ำส่งผลต่อคนอย่างไรยังไม่เป็นที่แน่ชัด แพทย์บางคนกล่าวว่าการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกันคล้ายกับการตอบสนองต่ออาการแพ้ บางคนกล่าวว่าอาการเริ่มจากความไวต่อกลิ่น มันเป็นไปได้ที่อาการต่าง ๆ เช่น ความซึมเศร้า และความวิตกกังวล ก็มีผลด้วยเช่นกัน ในบางกรณี ผู้คนอาจจะกล่าวโทษสิ่งใหญ่ ๆ เช่น สารเคมีรั่วไหล หรือพวกเขาอาจคิดว่าพวกเขาได้สัมผัสกับสารเคมีระดับต่ำ ๆ ที่ที่ทำงาน เช่น ในออฟฟิศมีระบบระบายอากาศที่ไม่ดี chemical sensitivity syndrome

การวินิจฉัย และการรักษา

ยังไม่มีการตรวจที่น่าเชื่อถือสำหรับกลุ่มอาการตอบสนองไวต่อสารเคมี และยังไม่มีการรักษา หรือการป้องกันที่มีประสิทธิภาพ แพทย์บางคนอาจสั่งจ่ายยาต้านซึมเศร้า เช่น citalopram fluoxetine และ paroxetine หลายคนพบว่ายาต้านวิตกกังวล และยานอนหลับช่วยได้ ทั้งยังสามารถช่วยรักษาอาการต่าง ๆ ได้ เช่น อาการปวดหัว ปกติแล้วผู้ที่ป่วยจะหาวิธีการรักษาด้วยตัวเอง บางครั้งก็เรียนรู้จากสารเคมี หรืออาหารที่ทำให้อาการแย่ลง การหลีกเลี่ยงสิ่งเหล่านั้นอาจช่วยได้ การรับประทานอาหารอย่างระมัดระวัง การหลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้ และมลพิษ หรือแม้แต่การออกจากงานที่มีสารที่ทำให้แพ้เป็นภาระที่ใหญ่

ปรึกษาแพทย์

ก่อนที่จะเสียเวลา และเงินไปกับการรักษาใด ๆ หรือการปรับปรุงบ้านเพื่อกำจัดสิ่งกระตุ้นต่าง ๆ ให้ดูงานวิจัยก่อน เป็นธรรมดาที่จะต้องการให้อาการบรรเทาลง แต่ควรที่จะดูว่ามีหลักฐานที่บ่งบอกถึงประโยชน์ทางการแพทย์หรือไม่ หลีกเลี่ยงการตรวจ หรือการรักษาที่แพง ไม่ถูกรับรอง หรืออาจทำให้เป็นอันตราย คุณอาจต้องไปพบแพทย์ที่คุณเชื่อถือได้ ผู้ที่ต้องการช่วยให้คุณกลับไปชีวิตตามปกติได้ คุณและแพทย์ควรที่จะระมัดระวัง และเปิดใจให้กับสาเหตุที่อาจเกิดขึ้นได้ทั้งหมด รวมไปถึงทางเลือกการรักษาที่เป็นไปได้