ระบบประสาท (Nervous System) เป็นเครือข่ายที่ซับซ้อนของเส้นประสาท และเซลล์ที่สื่อสารไป และกลับจากสมอง และไขสันหลังไปยังส่วนต่างๆ ของร่างกาย ระบบประสาทมีทั้งระบบประสาทส่วนกลาง และระบบประสาทส่วนปลาย ระบบประสาทส่วนกลางประกอบด้วยสมอง และไขสันหลัง ส่วนระบบประสาทส่วนปลายประกอบด้วยระบบประสาทโซมาติก และระบบประสาทอัตโนมัติ
ระบบประสาทส่วนกลาง (CNS)
ระบบประสาทส่วนกลางแบ่งออกเป็น 2 ส่วนหลักๆ คือ สมอง และไขสันหลังสมอง
สมองอยู่ภายในกะโหลกศีรษะ และมีรูปร่างเหมือนเห็ด สมองมีน้ำหนักประมาณ 1.3 – 1.4 กก. ส่วนสำคัญของระบบประสาทในสมองคือ เซลล์ประสาท และเซลล์รับ (เกลีย) สสารในสมองมี 2 ประเภท: สสารสีเทา และสสารสีขาว สสารสีเทารับ และเก็บแรงกระตุ้น ในขณะที่สสารสีขาวในสมองส่งแรงกระตุ้นไป และกลับจากสสารสีเทา โดยทำงานผ่านเส้นประสาท ส่วนก้านสมอง ที่เราเรียกว่า Medulla oblongata ตั้งอยู่ระหว่างสมองส่วนพอนส์ และไขสันหลัง และมีความยาวประมาณ 1 นิ้วเท่านั้น อีกส่วนสำคัญของสมองคือ ซีรีบรัมแบ่งออกเป็น 2 ซีก แต่ละซีกควบคุมร่างกายอีกซีกเสมอ ส่วนถัดมาคือ ไดเอนเซฟาลอนเป็นส่วนที่ประสาทสัมผัส และแรงกระตุ้นอื่นๆ ไปรวมตัวกัน ส่วนที่สำคัญของไดเอนเซฟาลอนคือ ไฮโปทาลามัส ส่วนอื่นๆ ของสมองที่สำคัญ ได้แก่ สมองส่วนกลาง และพอนส์ สมองส่วนกลางเป็นเส้นทางการนำไปยังส่วนต่างๆ โดยที่พอนส์ทำหน้าที่เป็นเส้นทางสู่โครงสร้างระดับที่สูงขึ้น โดยเป็นเส้นทางระหว่างไขกระดูก และศูนย์สมองระดับสูงไขสันหลัง
ไขสันหลังเป็นโครงสร้างคล้ายท่อยาวที่ยื่นออกมาจากสมอง ไขสันหลังประกอบด้วยส่วนต่างๆ 31 ชุด เส้นประสาทไขสันหลัง 1 คู่ ออกมาจากแต่ละส่วน บริเวณไขสันหลังซึ่งมีเส้นประสาทไขสันหลังเกิดขึ้นมาคู่หนึ่งเรียกว่า ส่วนกระดูกสันหลัง ทั้งมอเตอร์และประสาทสัมผัสอยู่ในไขสันหลัง ในผู้หญิงวัยผู้ใหญ่ไขสันหลังยาวประมาณ 43 ซม. และในผู้ชายที่วัยผู้ใหญ่ยาว 45 ซม. และหนักประมาณ 35-40 กรัม มันอยู่ในกระดูกสันหลังส่วนอื่นๆ ของระบบประสาทส่วนกลาง
เยื่อหุ้มสมองเป็นเยื่อหุ้ม 3 ชั้นที่ปกคลุมสมอง และไขสันหลัง ชั้นนอกสุดคือ Dura mater ชั้นกลาง คือ Arachnoid และชั้นในสุดคือ Pia mater เยื่อหุ้มสมองช่วยป้องกันสมอง และไขสันหลังโดยทำหน้าที่เป็นเกราะป้องกันแบคทีเรีย และจุลินทรีย์อื่นๆและอีกส่วนคือ น้ำไขสันหลัง (CSF) ทำหน้าที่ไหลเวียนรอบสมอง และไขสันหลัง ช่วยปกป้อง และบำรุงสมอง และไขสันหลัง
เซลล์ประสาท
เซลล์ประสาทเป็นหน่วยพื้นฐานในระบบประสาท เป็นเซลล์ตัวนำเฉพาะที่รับ และส่งกระแสประสาทไฟฟ้าเคมี เซลล์ประสาททั่วไปมีตัวเซลล์ และแขนเซลล์ที่ส่งแรงกระตุ้นจากส่วนของร่างกายหนึ่งไปยังอีกส่วนหนึ่ง เซลล์ประสาทแบ่งเป็นส่วนต่างๆ ที่สำคัญดังนี้เดนไดรต์
ตัวเซลล์มีส่วนต่อขยายที่หนา และแตกแขนงออกไปหลายส่วนซึ่งดูเหมือนสายเคเบิล สิ่งสำคัญคือ ถ้าเป็นเซลล์ประสาทรับความรู้สึกที่มีเดนไดรต์ยาวเพียงตัวเดียวแทนที่จะเป็นเดนไดรต์จำนวนมาก แต่เซลล์ประสาทสั่งการมีเดนไดรต์หนาหลายอัน หน้าที่ของเดนไดรต์คือ การส่งกระแสประสาทเข้าสู่ร่างกายของเซลล์แอกซอน
แอกซอนเป็นมีลักษณะยาว และบางซึ่งนำแรงกระตุ้นออกจากร่างกายของเซลล์ไปยังเซลล์ประสาท หรือเนื้อเยื่ออื่น โดยปกติจะแต่ละเซลล์ประสาท จะมีแค่เพียง 1 แอกซอนปลอกไมอีลิน
เซลล์ประสาทหุ้มด้วย Myelin Sheath หรือ Schwann Cells เหล่านี้เป็นส่วนสีขาวที่ปกคลุมรอบซอน และเดนไดรต์ของเซลล์ประสาทส่วนปลายจำนวนมาก ปลอกนี้จะคลุมต่อเนื่องไปตามแอกซอน หรือเดนไดรต์ ยกเว้นที่จุดสิ้นสุด และโหนดของแรนเวียร์ อีกส่วนของเซลล์ประสาทที่สำคัญคือ Neurilemma ทำหน้าที่ช่วยให้เส้นประสาทที่เสียหายสามารถงอกใหม่ได้ แต่เส้นประสาทในสมอง ละไขสันหลังไม่มี Neurilemma ทำให้ไม่สามารถฟื้นตัวได้เมื่อได้รับความเสียหายชนิดของเซลล์ประสาท
เซลล์ประสาทในร่างกายสามารถจำแนกได้ตามโครงสร้าง และหน้าที่ ตามโครงสร้าง เซลล์ประสาทอาจแบ่งได้ดังนี้- เซลล์ประสาทหลายขั้วมีหนึ่งแอกซอนและเดนไดรต์หลายอัน สิ่งเหล่านี้พบได้บ่อยในสมองและไขสันหลัง
- เซลล์ประสาทสองขั้วมีหนึ่งแอกซอนและเดนไดรต์หนึ่งอัน สิ่งเหล่านี้เห็นได้ในเรตินาของดวงตา หูชั้นใน และบริเวณรับกลิ่น (กลิ่น)
- เซลล์ประสาท Unipolar มีกระบวนการเดียวที่ขยายออกจากร่างกายของเซลล์ กระบวนการเดียวแบ่งโดยส่วนหนึ่งทำหน้าที่เป็นแอกซอนและทำหน้าที่เป็นเดนไดรต์ สิ่งเหล่านี้เห็นได้ในไขสันหลัง
สรุปเรื่องระบบประสาท
ระบบประสาทเป็นโครงสร้างในการทำงานเพื่อสื่อสารไปกลับระหว่างเซลล์ประสาท และส่วนเกี่ยวข้องต่างๆ โดยหลักระบบประสาทประกอบไปด้วย ระบบประสาทส่วนกลาง และเซลล์ประสาท การทำงานร่วมกันของสิ่งเหล่านี้ทำให้มนุษย์เราสามารถรับความรู้สึก ตอบโต้ และเคลื่อนไหวได้หัวข้อที่เกี่ยวข้อง
ภาวะหนังหุ้มปลายองคชาตตีบ (Phimosis)
สาเหตุของผิวแห้งกร้านและวิธีบำรุงผิว
เนื้องอกต่อมหมวกไตฟีโอโครโมไซโตมา (Pheochromocytoma)
ภาวะปวดหลอน (Phantom Pain)
โรคปริทันต์ (Periodontitis) : อาการ สาเหตุ การรักษา
โรคอกบุ๋ม (Pectus Excavatum)
ติดตาม
เข้าสู่ระบบ
0 ความคิดเห็น