อาการยุงกัดและการรักษา (Mosquito Bite)

21.11.2567

ยุง ยุง เป็นแมลงขนาดเล็กที่พบได้มากในประเทศไทยรวมถึงประเทศเขตร้อน โดยยุงตัวเมียนั้นจะอาศัยเลือดคนและน้ำหวานเป็นอาหาร ส่วนยุงตัวผู้นั้นดำรงชีวิตอยู่ได้ด้วยน้ำหวานจากดอกไม้ ยุงตัวผู้มีหนวดมีขนที่ช่วยให้สัมผัสได้ถึงยุงตัวเมีย ตัวเมียมีหนวดเป็นพวงน้อยกว่า ยุงตัวผู้มักจะอยู่ได้ประมาณหนึ่งสัปดาห์ และยุงตัวเมียสามารถอยู่ได้ไม่กี่เดือน ยุงอาจมีขนาดเล็กและมีอายุขัยสั้น แต่อันตรายมาก เนื่องจากเป็นพาหะนำโรคที่ร้ายแรงได้

ยุงเป็นพาหะนำโรคอะไรบ้าง

ยุงสามารถเป็นพาหะของไวรัส แบคทีเรีย และปรสิตในน้ำลายได้ เมื่อโดนยุงกัด ยุงสามารถแพร่เชื้อโรคเหล่านั้นเข้าสู่ร่างกายของเราได้ ทำให้เกิดการเจ็บป่วยที่รุนแรงและถึงขั้นเสียชีวิตได้ ยกตัวอย่างเช่นยุงเป็นที่รู้จักกันพาหะของ

และอีกหลายไวรัสที่ทำให้เกิดโรคไข้สมองอักเสบ ในประเทศไทยพบผู้ป่วยไข้เลือดออกและไข้มาลาเลียเป็นจำนวนมาก ดังนั้นการป้องกันยุงจึงเป็นเรื่องสำคัญสำหรับบ้านเรา เพราะไข้เลือดออกและมาลาเลียอาจจะทำให้ป่วยจนถึงแก่ชีวิตได้

ที่อยู่อาศัยและนิสัยของยุงทั่วไปคืออะไร

โดยทั่วไปยุงมักอาศัยอยู่ในพุ่มหญ้าและพุ่มไม้ใกล้บริเวณที่บ้านเรือน โดยใช้แหล่งน้ำนิ่งเป็นที่เพาะพันธุ์ เช่นลำคลองที่น้ำนิ่ง หรือตุ่ม โอ่ง น้ำ และตามแอ่งน้ำขังต่าง ๆ อ่างเลี้ยงนก รางน้ำฝนอุดตัน ท่อระบายน้ำ บ่อน้ำ และแหล่งน้ำอื่นๆ

ยุงกัดได้อย่างไร

ยุงตัวเมียมีปากท่อที่ยาวซึ่งช่วยให้พวกมันเจาะผ่านผิวหนังและกินเลือดของเราได้ เมื่อโดนยุงกัด พวกมันจะฉีดน้ำลายเข้าไปในผิว ในขณะที่กำลังดูดเลือกขอเรา น้ำลายของยุงจะมีโปรตีนชนิดหนึ่งที่สามารถก่อให้เกิดอาการแพ้ เมื่อระบบภูมิคุ้มของเราเริ่มทำงาน ก็จะเกิดปฎิกริยา คัน มี ตุ่มแดง บวม แต่จะหายไปภายในไม่กี่ชั่วโมง ยุงมักจะทิ้งรอยคันไว้ข้าง ในบางคนที่แพ้น้ำลายยุงอาจจะมีอาการคัน บวม เป็นตุ่มน้ำพองหลายวัน ในผู้ที่มีระบบภูมิคุ้มกันบกพร่อง อาจส่งผลให้เกิดปฏิกิริยารุนแรงขึ้น หรือเกิดอาการแพ้ยุง เช่น ลมพิษ อาการบวมและรอยแดงเป็นบริเวณกว้าง หรือต่อมน้ำเหลืองโต เด็กมักเกิดปฏิกิริยาที่รุนแรงกว่าผู้ใหญ่ดูแกลเลอรี่ 3 mosquito bite

ยุงกัดรู้สึกอย่างไร

เมื่อถูกยุงกัดอาจรู้สึกแสบ คัน เมื่อยุงเจาะผิวหนัง โดยส่วนใหญ่ ปฏิกิริยาต่อการถูกยุงกัดนั้นค่อนข้างไม่รุนแรงและหายไปในไม่กี่ชั่วโมง หรือภายในสองสามวัน แต่ยุงที่บินอยู่ในบ้านอาจจะสร้างความรำคาญให้กับเรา และในผู้ที่มีระบบภูมิคุ้มกันบกพร่อง อาจจะได้รับผลกระทบที่รุนแรงกว่า อาการแพ้อย่างรุนแรงซึ่งทำให้ปวดเมื่อยตามร่างกาย ปวดหัวและมีไข้

หลังจากการกัด:

ปฏิกิริยาตอบสนองทันที : ในตอนแรก คุณอาจรู้สึกเจ็บเล็กน้อยหรือไม่รู้สึกเลยในระหว่างการกัด
พัฒนาการของอาการคันและรอยแดง : ไม่นานหลังจากการกัด คนส่วนใหญ่จะมีอาการคัน แดง และบวมบริเวณที่ถูกกัด สาเหตุนี้เกิดจากการตอบสนองทางภูมิคุ้มกันของร่างกายต่อโปรตีนแปลกปลอมในน้ำลายของยุง
การปล่อยฮีสตามีน : ระบบภูมิคุ้มกันจะปล่อยฮีสตามีน ซึ่งเป็นสารเคมีที่ทำให้หลอดเลือดรั่วไหลเข้าสู่เนื้อเยื่อโดยรอบ ทำให้เกิดอาการบวมและระคายเคือง
การตอบสนองการอักเสบ : เซลล์เม็ดเลือดขาวรีบไปยังบริเวณที่ถูกกัดเพื่อป้องกันภัยคุกคามที่รับรู้ นำไปสู่การอักเสบและอาการคันเพิ่มเติม

รักษาผิวเมื่อแผลยุงกัดอย่างไร

เมื่อโดนยุงกัด ให้ล้างผิวบริเวณที่โดนยุงกัดด้วยสบู่อ่อน ๆ และน้ำอุ่น นอกจากนี้ยังสามารถใช้ยาทายุงกัด หรือยาแก้แพ้ หรือยาแก้คันเฉพาะที่บรรเทาอาการ แสบ และอาการคันได้ การประคบน้ำแข็งที่ผิวหนังสามารถช่วยบรรเทาอาการคันได้เช่นกัน และจำไว้เสมอว่าการเกาไม่ใช่ทางออกในการแก้คันที่ดี

จะป้องกันยุงกัดได้อย่างไร

เราสามารถลดโอกาสที่จะถูกยุงกัดได้ ยุงจะผสมพันธุ์ในน้ำ ดังนั้นพยายามอย่าทำลายแหล่งน้ำที่ยุงสามารถวางไข่ได้ เช่นปิดฝาโอ่งน้ำเอาไว้ คว่ำกะละมัง หรือถังอย่าปล่อยให้มีน้ำขัง ล้างทุกอย่างที่มีน้ำนิ่ง เปลี่ยนน้ำในอ่างเลี้ยงนกสัปดาห์ละครั้ง และล้างสระน้ำสำหรับเด็กเมื่อไม่ได้ใช้งาน ติดตั้งมุ้งลวดในหน้าต่างเพื่อป้องกันยุง และใช้ยากันยุงในบ้าน