ผื่นคัน (Rash)

ภาพรวม

ผื่นแพ้คัน สภาพผิวที่มีอาการคันมีสีผิวที่เปลี่ยนแปลงไปจากเดิม อาจจะมีสีแดงมีผื่นคันเป็นจุดแดง ๆ หรือตุ่มใส หรืออาการอื่น ๆ ที่เห็นได้ชัดบนผิว บางครั้งอาจมีการตกสะเก็ด คันหรือระคายเคืองเป็นต้น ตัวอย่างสาเหตุและลักษณะผื่นแพ้ต่างๆ  

Rosacea

โรคผิวหนังอักเสบ Rosacea

• โรคผิวหนังที่มีอาการคันเรื้อรังอาการอาจจะกำเริบได้เมื่อมีปัจจัยกระตุ้น

• ปัจจัยที่ทำให้อาการกำเริบอาจเกิดจากอาหารรสเผ็ด เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ แสงแดดความเครียดและแบคทีเรียในลำไส้

• โรคผิวหนังอักเสบ rosacea แยกออกเป็น 4 ประเภทและอาการแตกต่างกันออกไป

• อาการที่พบได้บ่อย หน้าแดง ผื่นบวมแดง ผิวแห้ง และผิวบอบบางแพ้ง่าย

อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับโรค โรคผิวหนังอักเสบ Rosacea

โรคผิวหนังพุพอง (Impetigo)

• พบบ่อยในทารกและเด็ก

• มักเกิดบริเวณรอบ ๆ ปาก คางและจมูก

• เกิดผื่นคันและมีตุ่มแผลพุพองมีน้ำใสๆ รอยตุ่มคันอาจจะมีสีน้ำตาล

อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับโรคผิวหนังพุพอง

กลาก (Ringworm)

• มีลักษณะคือ ผื่นคันเป็นวงกลมแดงขุยๆ ตามขอบวงกลม
• ผิวด้านในวงกลมอาจจะเป็นผิวปกติ แต่ตามขอบโดยรอบจะเป็นขุย
• มีอาการคัน

อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับกลาก

โรคผิวหนังผื่นแพ้สัมผัส (Contact Dermatitis)

• ผื่นแพ้เกิดภายใน หนึ่งชั่วโมงสามารถมีอาการถึงหนึ่งวันหลังจากการสัมผัสกับสารก่อภูมิแพ้
• ผื่นแดง มองเห็นได้และปรากฏขึ้นที่ผิวของคุณที่สัมผัสกับสารระคายเคือง
• ผิวที่แพ้มีอาการคัน แดง ลอก
• มีแผลพุพองที่ไหลซึม หรือผิวลอก
• หน้ามีผื่นแเดง หรือหน้าเป็นผด หากสัมผัสกับสารที่แพ้บนใบหน้า

อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับโรคผิวหนังผื่นแพ้สัมผัส

โรคมือเท้าปาก (Hand Food and Mouth Disease)

• มักพบบ่อยในเด็กอายุต่ำกว่า 5 ขวบ
• มีแผลพุพอง แดงเจ็บในปาก ลิ้นและเหงือก
• จุดแดงแบนหรือนูน บริเวณฝ่ามือและฝ่าเท้า
• จุดอาจปรากฏบนก้นหรือบริเวณอวัยวะเพศ
• เป็นผื่นคัน ตุ่มใส

อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับโรคมือเท้าปาก

ผื่นผ้าอ้อม (Diaper Rash)

• มีผื่นแพ้บริเวณที่สัมผัสกับผ้าอ้อม
• ผิวแดงระคายเคือง
• ผิวมีร้อนเมื่อสัมผัส
• เป็นผื่นร้อน

อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับผื่นผ้าอ้อม

โรคสะเก็ดเงิน (Psoriasis)

• ผิวเป็นเกล็ดสีเงินแห้งและเป็นหย่อม ๆ
• โดยทั่วไปจะอยู่บนหนังศีรษะข้อศอกหัวเข่าและหลังส่วนล่าง
• ผื่นคันตามตัวหรืออาจจะไม่คัน

อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับโรคสะเก็ดเงิน

โรคอีสุกอีใส (Chickenpox)

• มีแผลพุพองแดงคัน หรือตุ่มแดงคันมีน้ำใส ๆ ความรุนแรงเป็นตามระยะ เกิดได้ทั่วตัว
• ผื่นจะมาพร้อมกับไข้ปวดเมื่อยร่างกายเจ็บคอและเบื่ออาหาร
• เป็นโรคติดต่อ มีตุ่มที่มีสีน้ำตาลแห้งรอบๆ เมื่อแผลแห้งไม่มีน้ำ
• อาจมีตุ่มคันที่มือ หรือที่อื่น ๆ ทั่วร่างกาย

อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับโรคอีสุกอีใส

โรคงูสวัด (Shingles)

• ผื่นแดงคัน มีรอยแดงไหม้ และเจ็บปวดมากถึงแม้จะไม่มีแผล
• บางครังมีแผลพุพองที่มีตุ่มน้ำใส ตุ่มน้ำใสแตกง่าย
• ผื่นจะเกิดขึ้นเป็นแนวเส้นตรงที่ปรากฏบ่อยที่สุดบนเนื้อตัว แต่อาจเกิดขึ้นในส่วนอื่น ๆ ของร่างกายรวมถึงใบหน้า
• อาจมีไข้ต่ำ หนาวสั่นปวดศีรษะ ร่างกายอ่อนล้า

อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับโรคงูสวัด

Cellulitis

เซลล์เนื้อเยื่ออักเสบ หากคุณมีอาการนี้เกิดขึ้น คุณจำเป็นต้องเข้ารับการรักษาทางการแพทย์โดยด่วน

• เกิดจากเชื้อแบคทีเรียหรือเชื้อราที่เข้ามาทางบาดแผลบนผิวหนัง
• แผลแดง เจ็บปวด บวมผิวที่ อาจจะมีน้ำเหลืองไหลหรือไม่มี
• ผิวร้อนเมื่อสัมผัส
• มีไข้ หนาวสั่นและมีรอยแดงจากผื่น บางครั้งอาจเป็นสัญญาณของการติดเชื้อที่รุนแรงซึ่งต้องไปพบแพทย์โดยด่วน

อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับโรคเซลล์เนื้อเยื่ออักเสบ Cellulitis

การแพ้ยา (Drug Allergy)

หากคุณมีอาการนี้เกิดขึ้น คุณจำเป็นต้องเข้ารับการรักษาทางการแพทย์โดยด่วน

• ผื่นแดงคันอ่อน ๆ อาจเกิดขึ้นได้หลายวันจนถึงหลายสัปดาห์หลังจากทานยา
• การแพ้ยาอย่างรุนแรงอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตและอาการ จะแสดงดังนี้ ลมพิษ หัวใจเต้นแรงผิดจังหวะ ผิวบวมคันและหายใจลำบาก
• อาการอื่น ๆ รวมถึงไข้ปวดท้องและจุดสีแดงบนผิวหนังหรือสีม่วง

อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับการแพ้ยา

หิด (Scabies)

• อาการอาจใช้เวลาสี่ถึงหกสัปดาห์จึงจะปรากฏ ผื่นคัน
• อาจเกิดอาการแพ้รุนแรงอาจเป็นผื่นเม็ดคันมีแผลพุพองเล็ก ๆ หรือผิวลอก
• ผิวมีเส้นขาว ๆ เป็นลายเส้น ๆ
• มีตุ่มขึ้นตามตัว คัน
• ผื่นขึ้นแขนขา
• ผื่นคัน เกาแล้วลาม

อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับหิด

โรคหัด (Measles)

• มีไข้เจ็บคอ ตาแดงเป็นน้ำ เบื่ออาหาร ไอและน้ำมูกไหล
• ผื่นแดงจะกระจายบริเวณใบหน้าและร่างกายสามถึงห้าวันหลังจากมีอาการ
• มีจุดสีแดงเล็ก ๆ ที่มีจุดศูนย์กลางสีขาวปรากฏขึ้นภายในปาก
• จุดแดงใต้ผิวหนัง ไม่คันหรือคัน
• มีผื่นคันขึ้นตามตัว
• มีผื่นคันที่หน้า

อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับโรคหัด

ไข้อีดำอีแดง (Scarlet fever)

ไข้อีดำอีแดง

• เกิดขึ้นหลังจากการติดเชื้อในลำคอ หรือเวลาเดียวกัน
• มีผื่นแดงขึ้นตามตัว (แต่ไม่มีผื่นแดงบริเวณมือและเท้า)
• ผื่นบวมมีผิวสากเหมือนกระดาษทราย
• ลิ้นมีสีแดงสว่าง
• ผื่นขึ้นหน้า หรือหน้าเป็นผด

อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับไข้อีดำอีแดง (Scarlet Fever)

โรคคาวาซากิ (Kawasaki Disease)

เป็นโรคที่เกิดการอักเสบของเยื่อบุผิวหนัง หลอดเลือดและต่อมน้ำเหลือง หากคุณมีอาการนี้เกิดขึ้น คุณจำเป็นต้องเข้ารับการรักษาทางการแพทย์โดยด่วน

• มักพบในเด็กอายุต่ำกว่า 5 ขวบ
• ผื่นแดงขึ้นตามตัว ลิ้นบวมแดง มีไข้สูง ตัวบวมฝ่ามือและฝ่าเท้าแดง
• ต่อมน้ำเหลืองบวม ดวงตาแดงก่ำ อาจทำให้เกิดปัญหาหัวใจอย่างรุนแรงดังนั้นให้ปรึกษาแพทย์
• ผื่นแดงขึ้นหน้า
• อาการมักจะดีขึ้นเอง

อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับโรคคาวาซากิ

---

อ่านเพิ่มเติม : สังคัง Jock Itch (Tinea Cruris) : ยา การรักษา ประเภท

---

ผื่นคันตามตัวเกิดจากอะไรได้บ้าง

โรคผิวหนังผื่นแพ้สัมผัส

โรคผิวหนังผื่นแพ้สัมผัส contact dermatitis. ผื่นแพ้สัมผัสเป็นโรคผิวหนังอักเสบที่เกิดจากการแพ้สารที่มาสัมผัสผิวหนัง สารที่มาสัมผัสมีทั้งสารที่ระคายเคืองต่อผิวหนัง irritant contact dermatitis หรือสารที่ทำให้เกิดภูมิแพ้ต่อผิวหนัง โรคนี้หากทราบสาเหตุก็จะป้องกันมิให้เกิดซ้ำ ผื่นแพ้นี้อาจจะเกิดขึ้นหากคุณสัมผัสกับ

• เครื่องสำอาง สบู่และน้ำยาซักผ้า
• สีย้อมผ้า
• สัมผัสกับสารเคมีในผลิตภัณฑ์ต่างๆ
• สัมผัสกับพืชที่มีพิษเช่นไอวี่หรือต้นโอ๊คพิษ
• บางครั้งมีผื่นแดงเป็นปื้นคัน
• หากแพ้เครื่องสำอางหน้าจะเป็นผื่นเม็ดเล็ก ๆ
• ผื่นแพ้อากาศเย็น ผื่นคันเกิดขึ้นหากไปที่ที่อากาศไม่เหมาะสม
• แพ้ฝุ่น ผื่นขึ้น

อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับผิวหนังผื่นแพ้สัมผัส

ยา

---

คุณมีปัญหาผิวหรือไม่ ? เรามีทางออก ! Dermaxil ช่วยแก้ปัญหาผิวต่างๆ เช่น ผื่นคัน

ในประเทศไทยมีรีวิวมากมายจากลูกค้าเกี่ยวกับ Dermaxil จากลูกค้า ลองตอนนี้พร้อมส่วนลด 50% !

---

การทานยาอาจทำให้ผื่นอาจจะมีผลมาจาก :

• อาการแพ้ยา
• ผลข้างเคียงของยา
• ไวต่อยา

สาเหตุอื่น ๆ

สาเหตุที่เป็นไปได้อื่น ๆ ในการเกิดผื่นคัน คือ:

• ผื่นบางครั้งอาจจะเกิดจากแมลงสัตว์กัดต่อย เช่นหมัด เห็บกัด ได้เช่นกันและสามารถลุกลามไปยังร่างกายบริเวณอื่นได้ มีผื่นแดง แสบร้อน หากโดนพิษจากสัตว์บางชนิด
• โรคผื่นแพ้ หรือโรคผิวหนังภูมิแพ้เป็นผื่นที่เกิดขึ้นในคนที่เป็นโรคหอบหืดหรือภูมิแพ้ ผื่นมักเป็นสีแดงและคันผิวลอกเป็นขุย
• โรคสะเก็ดเงินเป็นโรคผิวหนังมีผื่นคันเป็นสะเก็ดคันมีผื่นแดงตามบริเวณหนังศีรษะข้อศอกและข้อต่อ ผื่นแดงตามตัว
• ต่อมไขมันอักเสบ มักเกิดขึ้นบริเวณหนังศีรษะทำให้เกิดผื่นแดง ผิวแห้งตกสะเก็ดและรังแค นอกจากนี้ยังสามารถเกิดขึ้นได้บริเวณ หู ปากหรือจมูก อาจจะเกิดขึ้นได้ในทารก
• กลาก เป็นการติดเชื้อราที่ทำให้เกิดผื่นเชื้อรา ชนิดเดียวกับกลาก สามารถเกิดบริเวณหนังศีรษะ หรือเชื้อรานี้อาจจะทำให้เกิดสังคัง และโรคน้ำกัดเท้า
• ผื่นผ้าอ้อมเป็นอาการระคายเคืองทางผิวหนังที่พบบ่อยในทารกและเด็กเล็ก มักเกิดจากการใส่ผ้าอ้อมสกปรกนานเกินไป
• หิดเกิดจากไรเล็ก ๆ ที่อาศัยบนผิวหนังของคุณ ทำให้เกิดผื่นแดง คัน
• เซลล์เนื้อเนื้ออักเสบ คือ ภาวะติดเชื้อบริเวณผิวหนังหรือเนื้อเยื่อใต้ผิวหนัง ส่งผลให้มีอาการบวมแดง ปวด หรือร้อนบริเวณที่มีการติดเชื้อ บางรายอาจมีไข้หรืออาการอื่น ๆ ร่วมด้วย แต่ในกรณีที่รุนแรง การติดเชื้ออาจแพร่กระจายสู่กระแสเลือดและเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ ซึ่งภาวะนี้สามารถเกิดขึ้นได้ทุกส่วนบนร่างกาย
• อาการแพ้อาหาร ผื่นขึ้นตามตัว
• ผื่นแพ้เหงื่อ หากคนคนนั้นแพ้เหงื่อของตัวเองทำให้เป็นผื่นเหงื่อ

สาเหตุของการเกิดผื่นในเด็ก และลักษณะผื่นคันต่างๆ

เด็ก ๆ มีแนวโน้มที่จะเป็นผื่นที่เกิดจากความเจ็บป่วยเช่น:

• อีสุกอีใส เป็นไวรัสที่มีแผลพุพองสีแดงคันที่เกิดขึ้นทั่วร่างกาย
• โรคหัด (Measles) คือโรคติดเชื้อระบบทางเดินหายใจ ผู้ป่วยจะเกิดผื่นขึ้นตามผิวหนังพร้อมเป็นไข้ร่วมด้วย โดยโรคหัดเกิดจากไวรัสกลุ่มพารามิคโซไวรัส (Paramyxovirus) สามารถแพร่เชื้อและติดต่อกันได้ผ่านทางอากาศหรือการสัมผัสน้ำมูกและน้ำลายของผู้ป่วยโดยตรง เชื้อไวรัสจะเข้ามาทางระบบทางเดินหายใจก่อนแพร่กระจายไปทั่วร่างกาย เป็นผื่นขึ้นทั้งตัว
• ไข้อีดำอีแดง (Scarlet Fever) คือโรคซึ่งเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียสเตรปโตคอคคัสกรุ๊ปเอ (Group A Streptococcus) โดยโรคนี้พบได้ในเด็กอายุระหว่าง 5-15 ปี ทั้งนี้ ผู้ป่วยไข้อีดำอีแดงจะมีผื่นสีแดงขึ้นตามผิวหนังเกือบทั่วร่างกาย รวมถึงมีไข้สูง และมีอาการเจ็บคอเกิดขึ้นร่วมด้วย
• โรคมือเท้าปาก คือการติดเชื้อไวรัสที่อาจทำให้เกิดรอยแดงที่ปากและมีผื่นที่มือและเท้า มีผื่นแดงเป็นปื้น ผื่นคันที่แขนขา
• หรือ Erythema Infectiosum เป็นโรคที่เกิดจากการติดเชื้อไวรัส Parvovirus B19 ทำให้เกิดผื่นแดงขึ้นบนหน้าที่มักเรียกกันว่า Slapped cheek หมายถึงใบหน้ามีสีแดงคล้ายกับถูกตบ ซึ่งที่มาของชื่อโรคนี้มาจากการที่โรคนี้อยู่ในลำดับที่ 5 ที่พบได้บ่อยในเด็กนั่นเอง
• โรคคาวาซากิ (Kawasaki disease) เป็นโรคที่เกิดการอักเสบของเยื่อบุผิวหนัง หลอดเลือดและต่อมน้ำเหลือง ส่วนใหญ่จะพบในเด็กเป็นโรคที่พบได้ยาก
• โรคพุพอง (Impetigo) เป็นโรคผิวหนังชนิดหนึ่งที่เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย และสามารถติดต่อกันได้ง่าย มีลักษณะผื่นเป็นผื่นแดงที่ทำให้เกิดอาการเจ็บ โดยอาการแรกของการติดเชื้อคือ มีถุงน้ำพองเกิดขึ้นที่ใบหน้าและเมื่อโรคดำเนินต่อไป ตุ่มน้ำจะแตกออกและมีสะเก็ดสีเหลืองน้ำตาลคล้ายสีน้ำผึ้ง ผื่นพุพองอาจจะดูน่ากลัว แต่สามารถรักษาได้ เกิดได้บริเวณใบหน้า คอ และมือ

การดูแลรักษาผื่นเองที่บ้าน

คุณสามารถรักษาผื่นที่บ้านเองได้  แต่ขึ้นอยู่กับสาเหตุ ทำตามคำแนะนำเหล่านี้เพื่อช่วยบรรเทาอาการ :

• ใช้น้ำยาทำความสะอาดที่อ่อนโยนและอ่อนโยนแทนสบู่ที่มีกลิ่นหอมชำระร่างกาย
• ใช้น้ำอุ่นแทนน้ำร้อนในการชำระล้างร่างกายหรือสะผม
• ซับผื่นให้แห้งแทนการถูหรือเกา
• หยุดใช้เครื่องสำอางใหม่หรือโลชั่นที่อาจทำให้เกิดผื่นแดง
• ใช้โลชั่นเพิ่มความชุ่มชื้นให้กับผิวที่เกิดปัญหา
• หลีกเลี่ยงการเกาผื่นเพราะการทำเช่นนั้นสามารถทำให้อาการคันแย่ลงและอาจนำไปสู่การติดเชื้อได้
• ทาครีมไฮโดรคอร์ติโซนบริเวณที่มีผื่นคันมากและทำให้รู้สึกไม่สบาย โลชั่นคาลาไมน์ยังช่วยบรรเทาอาการผื่นคันจากอีสุกอีใสหรือพิษจากต้นโอ๊กหรือไอวี่ได้
• อาบน้ำข้าวโอ๊ต สิ่งนี้สามารถบรรเทาอาการคันที่เกี่ยวข้องกับผื่นจากกลากหรือโรคสะเก็ดเงิน
• สระผมของคุณเป็นประจำด้วยแชมพูขจัดรังแคถ้าคุณมีรังแคพร้อมกับมีผื่น แชมพูขจัดรังแคแบบที่มีตัวยามักมีจำหน่ายที่ร้านขายยา แต่แพทย์ของคุณสามารถสั่งยาชนิดที่แรงกว่าให้ได้เช่นกัน

ยาตามร้านขายยา

ใช้ acetaminophen (Tylenol) หรือ ibuprofen (Advil) ในปริมาณที่พอเหมาะสำหรับอาการปวดเล็กน้อยที่เกิดจากผื่น และควรปรึกษาแพทย์ก่อนจะเริ่มใช้ยาเหล่านี้ หลีกเลี่ยงการใช้ยาเป็นระยะเวลานานเนื่องจากอาจมีผลข้างเคียง หากคุณเป็นโรคตับหรือไตหรือมีประวัติเป็นแผลในกระเพาะอาหารควรตรวจสอบกับแพทย์ประจำตัวให้รอบคอบว่าคุณสามารถใช้ยาอะไรได้บ้าง

เมื่อไหร่ที่ควรพบแพทย์หากมีผื่นคัน

ไปโรงพยาบาลทันทีหากคุณมีผื่นตามมาด้วยอาการต่อไปนี้:

• บริเวณที่เป็นผื่นมีอาการเจ็บปวด
• เจ็บคอหรือคันคอ
• หายใจไม่ออก
• หน้าบวมหรือตัวบวม
• มีไข้มากกว่า 38 องศา
• ไม่มีสติ
• วิงเวียน
• มีอาการปวดหลังหรือคออย่างรุนแรง
• ท้องเสียและอาเจียนไม่หยุด
• มีผื่นตามตัว

พบแพทย์ของคุณหากคุณมีผื่นพร้อมอาการดังนี้ :

• ปวดตามข้อ
• เจ็บคอ
• มีไข้มากกว่า 38 องศา
• มีอาการแดงเป็นแถบๆ ใกล้ผื่นแดง
• โดนหมัดหรือเห็บกัด

เมื่อคุณเข้าพบแพทย์คุณอาจจะต้องทำการตรวจร่างกายและตอบคำถามดังนี้

• อาการผื่นแดง
• ประวัติการรักษาโรค
• อาหารที่รับประทาน
• ยาที่เพิ่งรับประทาน
• ความสะอาดของร่างกายหรืออื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง

แพทย์อาจจะทำการตรวจดังนี้ :

• ทำการวัดไข้
• ตรวจเลือด หรือตรวจหาอาการแพ้
• ตรวจตัวอย่างร่างกายหรือผิว
• ให้ตัวอย่างชิ้นเนื้อหรือผิว

แพทย์อาจจะสั่งยาแก้ผดผื่นหรือโลชั่นทา เพื่อบรรเทาผื่นของคุณ ให้ดีขึ้น คนส่วนใหญ่สามารถรักษาผื่นให้หายได้เองที่บ้านหลังจากรับยาจากแพทย์ หรืออาจจะมีทางเลือกสำหรับสมุนไพรแก้ผื่นคันทั้งนี้ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้สมุนไพรแก้ลมพิษ ผื่นคันใด ๆ

สิ่งที่คุณสามารถทำได้ตอนนี้ สำหรับวิธีแก้ผื่นคัน

ทำตามเคล็ดลับเหล่าเพื่อเป็นวิธีรักษาผื่นคันตามตัว:

• ใช้ยาแก้ผื่นคันทาเองที่บ้านเพื่อบรรเทาผื่นคันที่ไม่รุนแรง
• หาต้นเหตุของการเกิดผื่นและหลีกเลี่ยงต้นเหตุ นั้น
• ปรึกษาแพทย์หากผื่นแดงไม่หาย หากคุณพยามรักษาเองที่บ้าน และหากคุณมีอาการอื่น นอกเหนือจากผดผื่นและสงสัยว่าคุณป่วยเป็นโรค
• ทำตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด และหากใช้ยาที่แพทย์ให้มาแล้วอาการแย่ลงคุณต้องติดต่อแพทย์โดยด่วน