ความเครียด (Stress) คือ สภาวะหนึ่งที่กระตุ้นให้เกิดการตอบสนองที่เฉพาะเจาะจงทางชีววิทยา สารเคมีต่างๆ และฮอร์โมนส์ภายในร่างกายที่เพิ่มขึ้นและลดลงอย่างรวดเร็วเมื่อรับรู้ถึงการคุกคาม หรือความท้าทายที่สำคัญ
ความเครียดกระตุ้นการตอบสนองแบบไฟท์ Fight หรือไฟลท์ Flight เพื่อที่จะต่อสู้กับความเครียดนั้น หรือหนีจากความเครียดนั้น ปกติแล้วเมื่อการตอบสนองเกิดขึ้น ร่างกายของเราควรที่จะผ่อนคลาย แต่ความเครียดที่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องนั้น สามารถส่งผลต่อสุขภาพในระยะยาวได้
ประเภทของความเครียด
ความเครียดมีหลายประเภท ได้แก่- Acute stress ภาวะเครียด หรือความเครียดที่เกิดขึ้นทันที
- Episodic acute stress ความเครียดที่เกิดขึ้นต่อเนื่อง
- Chronic stress ความเครียดเรื้อรัง
Acute stress ความเครียดที่เกิดขึ้นทันที
ภาวะเครียดหรือความเครียดที่เกิดขึ้นทันทีสามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคน มันคือการตอบสนองของร่างกายต่อสถานการณ์และความท้าทายใหม่ๆ เป็นประเภทของความเครียดที่คุณอาจจะรู้สึก เมื่อคุณรอดจากการเกิดอุบัติเหตุทางรถยนต์ได้อย่างหวุดหวิด ภาวะเครียดสามารถมาจากบางอย่างที่คุณทำแล้วมีความสุข ที่บางครั้งมันดูน่ากลัว แต่ก็รู้สึกตื่นเต้นเร้าใจเหมือนกับเวลาที่คุณเล่นโรลเลอร์โคสเตอร์ หรือเครื่องเล่นผาดโผนในสวนสนุกEpisodic acute stress ความเครียดที่เกิดขึ้นติดต่อกันหลายครั้ง
ความเครียดที่เกิดขึ้นต่อเนื่อง เกิดจากการมีภาวะเครียดซ้ำๆ หลายครั้ง ความเครียดชนิดนี้อาจเกิดขึ้นได้เมื่อคุณวิตกกังวล และไม่สบายใจเกี่ยวกับสิ่งที่คุณคาดว่ามันจะเกิดขึ้น คุณอาจจะรู้สึกว่าชีวิตของคุณนั้นช่างยุ่งเหยิง และดูเหมือนว่าจะหลุดพ้นจากวิกฤตหนึ่ง เพื่อไปพบเจอกับอีกวิกฤตหนึ่งChronic stress ความเครียดเรื้อรัง
เมื่อมีความเครียดในระดับที่สูงติดต่อกันอย่างยาวนาน คุณมีความเครียดแบบเรื้อรัง ความเครียดที่ยาวนานนี้สามารถส่งผลเสียต่อสุขภาพของคุณได้ อาจแบ่งได้ดังนี้- Anxiety ความวิตกกังวล
- Cardiovascular disease โรคหัวใจและหลอดเลือด
- Depression โรคซึมเศร้า
- High blood pressure ความดันโลหิตสูง
- Weakened immune system ระบบภูมิคุ้มกันที่อ่อนแอ
สาเหตุของความเครียด
ตัวอย่างสาเหตุของการเกิดภาวะเครียดหรือความเครียดเรื้อรัง ได้แก่- ผ่านเหตุการณ์ภัยภิบัติทางธรรมชาติ หรือภัยภิบัติที่มนุษย์สร้างขึ้น
- มีชีวิตอยู่กับอาการเจ็บป่วยเรื้อรัง
- รอดชีวิตจากอุบัติเหตุที่ร้ายแรงถึงชีวิตหรือการเจ็บป่วย
- เป็นเหยื่อจากคดีอาชญากรรม
- พบเจอกับความกดดันทางครอบครัว เช่น:
- ความสัมพันธ์ที่ใช้ความรุนแรง
- ชีวิตแต่งงานที่ไม่มีความสุข
- การดำเนินการหย่าที่กินเวลายาวนาน
- ปัญหาเรื่องสิทธิการปกครองบุตร
- การดูแลคนรักที่มีอาการป่วยเรื้อรังอย่างเช่น ภาวะสมองเสื่อมในผู้สูงอายุ
- มีชีวิตที่ยากจน หรือเป็นคนไร้บ้าน
- ทำงานที่เสี่ยงอันตราย
- มีปัญหาความสมดุลของการทำงานและชีวิตส่วนตัว ชั่วโมงทำงานที่ยาวนาน หรือการที่ต้องทำงานที่ไม่ชอบ
- การปฏิบัติภารกิจทางการทหาร
อาการของความเครียด
อาการนั้นเหมือนกับการที่เรามีความเครียดจากสิ่งต่างๆ ที่ต่างกัน อาการของความเครียดนั้นก็สามารถเกิดขึ้นอย่างแตกต่างกัน ถึงแม้ว่าคุณอาจจะไม่ได้มีอาการทั้งหมดนี้ แต่หากคุณมีความเครียดอาจจะพบเจออาการเหล่านี้- อาการเจ็บปวดเรื้อรัง
- การนอนไม่หลับ หรือทีปัญหาในการนอนหลับ
- ความต้องการทางเพศลดลง
- ระบบย่อยอาหารมีปัญหา
- รับประทานมากไปหรือน้อยไป
- จดจ่อกับสิ่งต่างๆ และตัดสินใจสิ่งต่างๆ ได้ยากขึ้น
- ความเหนื่อยล้า
การจัดการกับความเครียด
จุดประสงค์ของการจัดการกับความเครียดไม่ใช่การกำจัดมันออกไปอย่างสิ้นเชิง มันไม่เพียงแต่เป็นไปไม่ได้เท่านั้น แต่อย่างที่เราได้กล่าวไปแล้ว ความเครียดสามารถเป็นสิ่งที่ดีได้ ในบางสถานการณ์ ในการที่จะจัดการกับความเครียดของคุณนั้น อันดับเเรกคุณต้องหาว่าอะไรคือสาเหตุที่ทำให้คุณเครียด หรือสิ่งใดคือสิ่งกระตุ้น หาทางออกว่าสิ่งไหนที่สามารถหลีกเลี่ยงได้ จากนั้นหาทางรับมือกับความเครียดที่ไม่ดีที่คุณไม่สามารถขจัดออกไปได้ เมื่อเวลาผ่านไป การจัดการกับความเครียดอาจช่วยลดความเสี่ยงที่จะเกิดโรคที่มาจากความเครียดได้- รับประทานอาหารที่ดีต่อสุขภาพ
- ตั้งเป้าหมายที่จะนอนให้ได้ 7-8 ชั่วโมงในแต่ละคืน
- ออกกำลังกายเป็นประจำ
- ลดการดื่มเครื่องดื่มที่มีกาเฟอีนและแอลกอฮอล์
- พบปะเข้าสังคมอยู่เสมอ เพื่อที่จะเป็นผู้ให้และได้รับกำลังใจ
- หาเวลาหยุดพักและผ่อนคลาย หรือดูแลตัวเอง
- เรียนรู้วิธีทำสมาธิ เช่น การฝึกการหายใจ
ภาวะข้างเคียงของความเครียดที่ไม่ได้รับการรักษา
ความเครียดเป็นการตอบสนองตามธรรมชาติที่ร่างกายและจิตใจของเราเผชิญเมื่อเราเผชิญกับสถานการณ์ที่ท้าทายหรือเรียกร้องความต้องการ ความเครียดไม่ได้เลวร้ายไปทั้งหมด ที่จริงแล้ว ความเครียดในระดับหนึ่งสามารถสร้างแรงบันดาลใจและช่วยให้เราทำงานได้ดีขึ้น อย่างไรก็ตาม ความเครียดเรื้อรังหรือมากเกินไปสามารถนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนหลายอย่างที่ส่งผลต่อความเป็นอยู่ที่ดีทางร่างกาย จิตใจ และอารมณ์ของเรา ต่อไปนี้เป็นภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นจากความเครียดที่ยืดเยื้อหรือรุนแรง:ภาวะข้างเคียงของความเครียดที่ไม่ได้รับการรักษา
ความเครียดเป็นการตอบสนองตามธรรมชาติที่ร่างกายและจิตใจของเราเผชิญเมื่อเราเผชิญกับสถานการณ์ที่ท้าทายหรือเรียกร้องความต้องการ ความเครียดไม่ได้เลวร้ายไปทั้งหมด ที่จริงแล้ว ความเครียดในระดับหนึ่งสามารถสร้างแรงบันดาลใจและช่วยให้เราทำงานได้ดีขึ้น อย่างไรก็ตาม ความเครียดเรื้อรังหรือมากเกินไปสามารถนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนหลายอย่างที่ส่งผลต่อความเป็นอยู่ที่ดีทางร่างกาย จิตใจ และอารมณ์ของเรา ต่อไปนี้เป็นภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นจากความเครียดที่ยืดเยื้อหรือรุนแรง:-
ภาวะแทรกซ้อนด้านสุขภาพกาย :
-
-
- ปัญหาเกี่ยวกับหัวใจและหลอดเลือด : ความเครียดเรื้อรังสามารถส่งผลต่อความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ และเพิ่มความเสี่ยงต่อภาวะหัวใจวายหรือโรคหลอดเลือดสมอง
- ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ : ความเครียดในระยะยาวสามารถกดระบบภูมิคุ้มกัน ทำให้คุณเสี่ยงต่อการติดเชื้อและการเจ็บป่วยต่างๆ ได้มากขึ้น
- ปัญหาทางเดินอาหาร : ความเครียดอาจทำให้เกิดปัญหาระบบทางเดินอาหาร เช่น อาการลำไส้แปรปรวน (IBS) กรดไหลย้อน หรือแผลในกระเพาะอาหาร
- การเพิ่มหรือลดน้ำหนัก : ความเครียดอาจส่งผลต่อนิสัยการกินของคุณ ซึ่งอาจนำไปสู่การเพิ่มหรือลดน้ำหนักได้
- ความตึงเครียดและความเจ็บปวดของกล้ามเนื้อ : ความเครียดอาจทำให้เกิดความตึงเครียดของกล้ามเนื้อ ทำให้เกิดอาการปวดศีรษะ ปวดหลัง และอาการไม่สบายของกล้ามเนื้ออื่นๆ
- ความผิดปกติของการนอนหลับ : ความเครียดมักก่อให้เกิดปัญหาการนอนหลับ เช่น การนอนไม่หลับ ซึ่งอาจทำให้ปัญหาสุขภาพอื่นๆ รุนแรงขึ้นอีก
-
-
ภาวะแทรกซ้อนด้านสุขภาพจิต :
-
-
- โรควิตกกังวล : ความเครียดเรื้อรังสามารถนำไปสู่การพัฒนาโรควิตกกังวล ทำให้คุณรู้สึกวิตกกังวลหรือหวาดกลัวมากเกินไป
- อาการซึมเศร้า : ความเครียดที่ยืดเยื้ออาจทำให้เกิดหรือทำให้อาการซึมเศร้าแย่ลง นำไปสู่ความรู้สึกเศร้าและสิ้นหวังอย่างต่อเนื่อง
- ความเหนื่อยหน่าย : ความเครียดที่ท่วมท้นและเรื้อรังในที่ทำงานหรือในชีวิตส่วนตัวอาจส่งผลให้เกิดความเหนื่อยหน่าย ซึ่งมีลักษณะเฉพาะคือความอ่อนล้าทางอารมณ์ ประสิทธิภาพการทำงานลดลง และความรู้สึกโดดเดี่ยว
- ความบกพร่องทางสติปัญญา : ความเครียดในระดับสูงอาจส่งผลต่อความสามารถในการมีสมาธิ จดจำสิ่งต่าง ๆ และตัดสินใจได้
-
-
ภาวะแทรกซ้อนทางพฤติกรรม :
-
-
- การใช้สารเสพติด : บางคนอาจหันไปพึ่งแอลกอฮอล์ ยา หรือสารอื่นๆ เพื่อรับมือกับความเครียด
- กลไกการรับมือที่ไม่ดีต่อสุขภาพ : ความเครียดอาจนำไปสู่กลยุทธ์การรับมือที่ไม่ดีต่อสุขภาพ เช่น การกินมากเกินไป การสูบบุหรี่ หรือการแยกตัวจากผู้อื่น
- ความเครียดในความสัมพันธ์ : ความเครียดสามารถสร้างความตึงเครียดให้กับความสัมพันธ์ เนื่องจากอาจนำไปสู่ความหงุดหงิด อารมณ์แปรปรวน และปัญหาในการสื่อสาร
-
-
ผลกระทบระยะยาว :
-
- การเผชิญกับความเครียดเป็นเวลานานสามารถส่งผลต่อสภาวะสุขภาพเรื้อรังและคุณภาพชีวิตโดยรวมลดลง
- สามารถเร่งกระบวนการชราและเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคที่เกี่ยวข้องกับวัยได้
- ความเครียดที่ไม่ได้รับการจัดการสามารถขัดขวางการเติบโตและพัฒนาการส่วนบุคคลได้
นี่คือแหล่งที่มาในบทความของเรา
- https://my.clevelandclinic.org/health/articles/11874-stress
- https://www.webmd.com/balance/stress-management/stress-symptoms-effects_of-stress-on-the-body
- https://www.nimh.nih.gov/health/publications/stress/index.shtml
เนื้อหาและรีวิวมาจากผู้เชี่ยวชาญ โดย Bupa team
หัวข้อที่เกี่ยวข้อง
การจัดการการล่วงละเมิดทางเพศ (Handling Sexual Harassment)
พฤติกรรมมาโซคิสต์ (Masochist Behaviour)
วิธีทำให้คนที่เป็น Introvert คุยกับคุณ (How to Get Introvert Talk to You)
วิธีรับมือกับความเศร้า (How to Deal With Sadness)
ความเหงาและความรู้สึกเหมือนตัวคนเดียว (Loneliness)
การสะกดจิต (Hypnotherapy)
ติดตาม
เข้าสู่ระบบ
0 ความคิดเห็น