ฝี (Skin Abscess) : สาเหตุ อาการ การวินิจฉัย การรักษา

21.11.2567

ฝี (Skin Abscess) คือ โรคที่มีลักษณะเป็นตุ่มภายใต้ผิวหนัง ลักษณะของฝีที่เกิดขึ้นจะเต็มไปด้วยหนอง และสาเหตุมาจากการติดเชื้อแบคทีเรีย ฝีกับสิวมีลักษณะคล้ายกันแต่ฝีจะเกิดตามผิวหนัง ส่วนต่างๆ ของร่างกาย บริเวณของร่างกายที่เป็นมากที่สุดคือ แผ่นหลัง ใบหน้า หน้าอก หรือ บริเวณก้น ฝี สามารถเกิดขึ้นได้ตามผิวหนังที่มีการเจริญเติบโตของเส้นขนอีกด้วย เช่น บริเวณรักแร้ หรือ บริเวณขาหนีบ หรือเกิดขึ้นได้หลายบริเวณตามร่างกายเช่น ฝีที่หน้า ฝีที่ขา ฝีที่หัว เป็นต้น ฝีที่เกิดขึ้นตามร่างกาย ไม่ได้เป็นอันตรายมากนัก สามารถรักษาได้ง่าย เพียงใช้ครีมหรือตัวยาที่หาซื้อได้ตามที่วางจำหน่ายทั่วไป การใช้ยาตั้งแต่เริ่มเป็นฝี ตัวยาจะไปเร่งระงับการเจริญเติบโตของตุ่มฝี แต่หากปล่อยทิ้งไว้นานจะทำให้รักษายากยิ่งขึ้น ฝีมีหลายชนิด หากไม่รีบรักษา อาจทำให้เข้าสู่ภาวะโรคแทรกซ้อนและอันตรายถึงชีวิตได้

สาเหตุการเกิดฝี

สาเหตุการเกิดฝี มาจากเชื้อแบคทีเรีย สตาไฟโลคอคคัส (Staphylococcus) ซึ่งหากเชื้อแบคทีเรียชนิดนี้เข้าสู่ผิวหนัง ผ่านทางรูขุมขน หรือได้รับเชื้อจากแบคทีเรียบริเวณผิวเป็นบาดแผลเล็กๆ ทำให้ผิวหนังบริเวณนั้นเกิดการอักเสบของรูขุมขนและเกิดเป็นตุ่มฝี

ผู้ที่มีภาวะเสี่ยงของการติดเชื้อแบคทีเรีย

ผู้ที่สัมผัสใกล้ชิดกับผู้ป่วยที่ติดเชื้อ staph ส่วนใหญ่มักพบในโรงพยาบาล
ผู้ป่วยที่เป็นโรคผิวหนังเรื้อรัง เช่นสิว หรือ โรคเรื้อนกวาง
ผู้ป่วยโรคเบาหวาน
ผู้ที่มีระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ หรือผู้ติดเชื้อ HIV
ผู้ที่มีสุขอนามัยไม่ดี

อาการของฝี

ฝีที่ผิวหนังจะมีลักษณะคล้ายกับหัวสิว มันสามารถโตขึ้นจนมีหนองเต็มบริเวณหัว อาการของฝีมีดังนี้

มีไข้
คลื่นไส้ วิงเวียน
หนาวสั่น
บวม
เกิดแผลบนผิวหนัง
ผิวหนังอักเสบ
มีน้ำหนองไหลออกจากหัวฝี
เจ็บปวดบริเวณรอบๆหัวฝี หากจับบริเวณหัวฝีแล้วจะรู้สึกแสบร้อน

การติดเชื้อจากรูขุมขน

การติดเชื้อจากรูขุมขน หรือการที่ขนที่ไม่สามารถทะลุออกมาผ่านผิวหนังได้ อาจเกิดขึ้นภายหลังการโกนหนวด รูขุมขนที่ขนไม่สามารถผ่านทะลุผิวหนังออกมาได้เรียกว่าขนคุด หลังจากนั้นจะเกิดการอักเสบจนทำให้เกิดเป็นหัวฝี การติดเชื้อจากรูขุมขนอาจมาจากสระน้ำที่มีคลอรีนทำความสะอาดไม่เพียงพอ หรือการอาบน้ำในอ่างน้ำ

การวินิจฉัยฝี

การวินิจฉัยฝี สามารถดูได้จากภายนอกบริเวณผิว สังเกตได้จากอาการบวมแดง เมือสัมผัสแล้วรู้สึกร้อนอุ่นบริเวณที่อักเสบ หากหัวฝีเริ่มใหญ่ขึ้น ควรพบแพทย์โดยเร็วที่สุด อย่างไรก็ตามผู้ที่เสี่ยงเป็นฝี (Skin Abscess)ได้ง่าย มีดังนี้

เด็ก
ผู้ที่มีอายุเกิน 65 ปีขึ้นไป
ผู้ที่มีภูมิคุ้มกันอ่อนแอหรือผู้ที่เพิ่งได้รับการรักษาจากโรงพยาบาล
ผู้ที่เคยผ่านการปลูกถ่ายอวัยวะ
ผู้ป่วยที่ทำเคมีบำบัด
ผู้ที่มีฝีบริเวณใบหน้าหรือบริเวณกระดูกสันหลัง หากปล่อยทิ้งไว้โดยไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที เชื้อแบคทีเรียอาจกระจายขึ้นสู่สมองและบริเวณไขสันหลัง

แพทย์จะวินิจฉัยและตรวจสอบประวัติและลักษณะของฝี เพื่อรักษาอาการของฝีอย่างละเอียด หากผู้ป่วยยังคงมีอาการปวดฝีอาจจะใช้วิธีการตรวจเลือดหรือปัสสาวะ เพื่อวินิจฉัยฝีในการรักษาต่อไป

ภาวะแทรกซ้อนของฝี

การแพร่กระจายของเชื้ออาจเกิดขึ้นที่สมองหรือบริเวณไขสันหลัง
การติดเชื้อในเลือด
การเกิดเยื่อบุหัวใจอักเสบ
มีรากฝีใหม่
เนื้อเยื้อตาย หรือกลายเป็นเนื้อเน่า
เกิดการติดเชื้อเข้ากระดูกแบบเฉียบพลัน

อ่านเพิ่มเติม : หูด (Warts) คืออะไร : สาเหตุประเภทการรักษา

วิธีการรักษาฝี

การรักษาฝีสามารถรักษาได้ด้วยตัวเองที่บ้าน โดยการประคบร้อนรักษาฝีอักเสบเพื่อช่วยให้หัวฝีหดตัวและระบายฝีหนองออก

การใช้ยาปฏิชีวนะ

แพทย์จะรักษาด้วยการใช้ยาปฏิชีวนะ dicloxacillin หรือ cephalexin กรณีที่พบอาการรุนแรงของฝีหากผู้ป่วยมีภาวะเหล่านี้

การเกิดฝีบริเวณใบหน้า
การติดเชื้อของผิวหนังและเนื้อเยื่ออย่างเฉียบพลัน
มีฝีที่หัว
ระบบภูมิคุ้มกันแทรกซ้อน

การระบายหนองออก

ผู้ป่วยเป็นฝี หากหัวฝีมีลักษณะเป็นหัวแข็ง หนองไม่สามารถระบายออกได้ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อช่วยให้แพทย์ใช้วิธีระบายหนองออก แพทย์อาจใช้วิธีใข้ยาระงับการปวด และใช้วิธีผ่าฝีเพื่อเอาหนองในหัวฝีออก วิธีนี้จะทำไม่เกิดฝีซ้ำอีก หลังจากผ่าตัดเรียบร้อยแล้วแพทย์จะให้ยาปฏิชีวนะ เพื่อช่วยสมานแผล และช่วยให้แผลหายเร็วเพื่อป้องกันการติดเชื้อต่อไป

อ่านเพิ่มเติม : ขนคุด (หนังไก่) Keratosis Pilaris (Chicken Skin) : อาการ สาเหตุ การรักษา

วิธีป้องกันฝี

การป้องกันการเกิดฝีไม่อาจป้องกันได้เสมอไป แต่ก็มีวิธีที่ลดโอกาสของการได้รับเชื้อ Staph เพื่อไม่ให้เป็นฝีบ่อย ได้ดังนี้

ควรล้างมือบ่อยๆ
หากมีบาดแผลควรทำความสะอาดบาดแผลด้วยยาฆ่าเชื้อแบคทีเรีย
ใช้ผ้าพันบาดแผลเพื่อป้องกันการติดเชื้อ

อีกทั้งไม่ควรใช้สิ่งของส่วนตัวร่วมกัน เช่น ผ้าเช็ดตัว ผ้าปูที่นอน มีดโกน อุปกรณ์กีฬา เครื่องสำอาง และเสื้อผ้า หากมีบาดแผล ควรทำความสะอาดผ้าปูที่นอน หรือผ้าเช็ดตัวในน้ำร้อน ซักด้วยผงซักฟอก และตากให้แห้งก่อนน้ำมาใช้

คำถามที่พบบ่อย

ฝีเป็นนานไหมกว่าจะหาย หากของเหลวภายในถูกระบายออก ฝีทุลงเลาลงภายใน 2-3 วัน ความเจ็บปวดจากบาดแผลจะค่อยๆ หายไป ฝีควรหายสนิทภายในสองสัปดาห์ ฝีอันตรายไหม ฝีที่ผิวหนังมักไม่เป็นอันตรายและหายไปได้เองตามกาลเวลา ในบางกรณีอาจต้องให้แพทย์ระบายออกหรือนำหนองออก หากปล่อยทิ้งไว้โดยไม่รักษา ฝีสามารถจุดประกายการติดเชื้อที่แพร่กระจายไปทั่วร่างกาย และอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ หากฝีเกิดขึ้นภายในอวัยวะ สำคัญเช่น ตับหรือสมอง ทำลายเนื้อเยื่อรอบๆ มากพอที่จะทำให้สูญเสียการทำงานปกติบางอย่างไปอย่างถาวร ฝีสามารถหายได้หรือไม่ ฝีขนาดเล็กบางครั้งอาจแตกออกและหาย ได้เอง อย่างไรก็ตาม ฝีที่มีขนาดใหญ่ขึ้นหรือภายในจำเป็นต้องให้แพทย์ระบายออก (บางครั้งอาจต้องผ่าตัด) และอาจต้องใช้ยาปฏิชีวนะด้วย ทำอย่างไรเมื่อฝีไม่หายไปเอง หากฝีที่ผิวหนังไม่สามารถระบายออกได้เองให้ติดต่อแพทย์ บางครั้งฝีที่ผิวหนังจำเป็นต้องให้แพทย์ระบายออก แพทย์จะทายาทำให้มึนงง แล้วกรีดฝีเล็กๆ บนฝีเพื่อให้หนองไหลออกมา บาดแผลเปิดทิ้งไว้เพื่อระบายน้ำและจากนั้นจะหายเอง ฝีสามารถอยู่ได้นานเป็นเดือนหรือไม่ “หากไม่ได้รับการรักษา การติดเชื้อสามารถแพร่กระจายและแพร่กระจายเข้าสู่กระแสเลือดของคุณ ทำให้ต้องเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลและจำเป็นต้องได้รับยาปฏิชีวนะทางหลอดเลือดดำ”หากไม่รักษาฝี การติดเชื้ออาจอยู่ได้นานเป็นเดือนหรือเป็นปี จะเกิดอะไรขึ้นถ้าไม่รักษาฝี อันตรายและความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นรวมถึง: การติดเชื้อในวงกว้างที่อาจแพร่กระจายไปยังส่วนที่เหลือของใบหน้าและส่งผลเสียต่อกระดูกกราม เนื้อเยื่ออ่อนบนใบหน้า และไซนัสของคุณ ฝีสามารถกลับมาเป็นได้อีกหรือไม่ น่าเสียดายที่แม้จะรักษาอย่างเหมาะสมและหายขาดแล้ว ฝีสามารถกลับมาเป็นได้อีก ยาปฏิชีวนะที่ดีที่สุดสำหรับฝีที่ผิวหนังคืออะไร สูตรรับประทาน – สำหรับผู้ป่วยส่วนใหญ่ที่มีฝีที่ผิวหนัง การรักษาด้วยยาปฏิชีวนะแบบรับประทานก็เพียงพอแล้ว เราขอแนะนำ trimethoprim-sulfamethoxazole, doxycycline หรือ minocycline (Grade 2C ) เราสงวนยาคลินดามัยซินและยาอื่นๆ ไว้สำหรับผู้ป่วยที่ไม่สามารถใช้ยาปฏิชีวนะที่เราต้องการได้ ฝีสามารถติดต่อได้หรือไม่ การติดเชื้อที่ผิวหนังเหล่านี้ติดต่อได้เมื่อบริเวณที่ติดเชื้อเปิดอยู่และมีหนอง ผู้ที่มีแบคทีเรียในจมูกและคอและบนผิวหนังอาจส่งต่อแบคทีเรียไปยังผู้อื่น

ลิ้งค์ด้านล่างนี้เป็นแหล่งข้อมูลของบทความของเรา

https://kidshealth.org/en/parents/abscess.html
https://www.webmd.com/a-to-z-guides/abscess
https://www.nhs.uk/conditions/abscess/
https://www.webmd.com/a-to-z-guides/abscess

หัวข้อที่เกี่ยวข้อง

ติดตาม

0 ความคิดเห็น

การตอบรับแบบอินไลน์

ดูความคิดเห็นทั้งหมด

สาเหตุการเกิดฝี