โรคอกไก่ (Pectus Carinatum) : อาการ สาเหตุ การรักษา

ภาพรวม

“โรคอกไก่” เป็นภาวะที่ไม่มีอันตรายถึงชีวิต คือการที่กระดูกกลางอกปูดและซี่โครงโป่งยื่นออกมาคล้ายอกไก่ เนื่องจากการเจริญเติบโตอย่างรวดเร็วของกระดูกอ่อน  ทำให้ช่องอกด้านหน้าโป่งออกมา

โดยทั่วไปมักจะพบเมื่อแรกเกิดหรือวัยเด็กเล็ก แต่จะวินิจฉัยได้แน่นอนเมื่ออายุราว 11-12 ปี

สำหรับคนทั่วไป ภาวะนี้ก่อให้เกิดปัญหาเรื่องความสวยงาม เพราะจะทำให้หน้าอกสองด้านไม่เท่ากัน แต่ในรายที่ร้ายแรง อาจทำให้หายใจลำบากในขณะทำกิจกรรมต่างๆ ติดเชื้อทางเดินหายใจบ่อยๆ และหอบหืด

ยังไม่ทราบสาเหตุ แต่พบบ่อยในเด็กชาย และความผิดปกตินี้ อาจถ่ายทอดทางพันธุกรรม

อาการของโรคอกไก่

ส่วนใหญ่แล้วไม่มีอาการใดที่ชัดเจน หากจะมีก็เช่น

• เจ็บหน้าอก 

• อ่อนเพลีย 

• ติดเชื้อในทางเดินหายใจบ่อย

• หายใจไม่สะดวกเมื่อทำกิจกรรมต่างๆ

แต่สิ่งสำคัญคือความกังวลในเรื่องความสวยงามมากกว่า

ประเภทของโรคอกไก่

โรคอกไก่มีสองประเภทคือ

chondrogladiolar prominence (CG) และ chondromanubrial prominence (CM) คนส่วนใหญ่มักเป็นประเภท chondrogladiolar prominence ส่วนชนิด CM เกิดได้ยากและรักษายากกว่า

ในผู้ที่มีภาวะ CG ช่องอกส่วนกลางและล่างจะยื่นออกมา ถ้ายื่นมากซี่โครงจะเคลื่อนไหวได้มาก แก้ไขได้ง่ายกว่าการยื่นออกมาน้อยๆ

CM มีผลต่อช่องอกส่วนบนและมักไม่สมมาตร รักษาได้ยากเพราะซี่โครงนั้นจะสั้นและเคลื่อนไหวได้น้อย

ภาวะอกไก่แบ่งได้ตามสาเหตุและช่วงวัยที่เกิด เช่น

• หลังผ่าตัด เนื่องจากการติดของกระดูกหน้าอกไม่สมบูรณ์หลังการผ่าตัดในช่องอก หรือการบาดเจ็บรุนแรงที่ช่องอก

• เกิดแต่กำเนิด จากการที่กระดูกช่องอกปิดก่อนเวลา

• ไม่ทราบสาเหตุ พบบ่อยที่สุด มักพบในเด็กวัย 11-15 ปี

สาเหตุของโรคอกไก่

สาเหตุที่แท้จริงไม่ทราบแน่นอน แพทย์หลายท่านเชื่อว่าเกิดจากกระดูกอ่อนที่เชื่อมระหว่างกระดูกหน้าอกและกระดูกซี่โครง เมื่อกระดูกอ่อนเติบโตเร็วกว่ากระดูก ทำให้กระดูกอกถูกดันยื่นออกมา แต่ยังไม่มีผลการศึกษามากพอในเรื่องนี้  ว่าทำไมกระดูกอ่อนจึงเติบโตเร็ว

การรักษาโรคอกไก่

 การใส่กายอุปกรณ์

ส่วนใหญ่อาการนี้ไม่จำเป็นต้องรักษา แต่โดยทั่วไปสำหรับภาวะที่เป็นน้อยถึงปานกลาง จะให้ใส่กายอุปกรณ์ โดยใส่ไว้อย่างน้อยวันละ 8 ชั่วโมงเป็นเวลาอย่างน้อยหกเดือน

อุปกรณ์นี้จะกดหน้าอกที่ยื่นออกมา แรงกดที่สม่ำเสมอจะช่วยปรับรูปร่างของกระดูกอ่อน โดยแพทย์จะคำนวณแรงกดอย่างเหมาะสมในผู้ป่วยแต่ละราย มักเห็นผลในสองสามเดือนแรก

การผ่าตัด

ผ่าตัดเอากระดูกอ่อนส่วนเกินออก โดยการผ่าเข้าไปที่กลางอก ใช้เครื่องมือยันไว้ที่กระดูกหน้าอก และผ่าเอาเครื่องมือออกภายหลัง

การออกกำลัง

ในช่วงหลังๆมีการทดลองใช้การออกกำลังกล้ามเนื้อที่อยู่รอบบริเวณที่ปูด เพื่อลดความปูดของช่องอก

การรักษาแบบนี้ยังไม่มีผลการศึกษาวิจัย และไม่เหมาะกับภาวะอกไก่ระดับปานกลางถึงมาก ควรปรึกษาแพทย์ก่อนและออกกำลังร่วมกับผู้ชำนาญ

ภาวะแทรกซ้อน

การใช้กายอุปกรณ์และการผ่าตัด ทั้งสองวิธี การฟื้นตัวและผลการรักษาได้ผลดีถึงดีมาก

กายอุปกรณ์ มีความเสี่ยงน้อยกว่าและไม่ทำให้ร่างกายบาดเจ็บ นอกจากการระคายเคืองผิวหนัง

การผ่าตัด มีความเสี่ยงเช่นเดียวกับการผ่าตัดอื่นๆ แม้จะไม่เกิดบ่อย คือตกเลือด ติดเชื้อ และมีของเหลวหรืออากาศเข้าไปในช่องอก

ภาวะอกไก่ไม่ใช่ความผิดปกติร้ายแรง เด็กส่วนใหญ่ที่มีภาวะนี้ มีชีวิตเหมือนคนปกติ หากอาการน้อยถึงปานกลาง มักไม่ต้องการการรักษา แต่หากต้องรักษา จะเห็นผลอย่างรวดเร็วและเป็นที่น่าพอใจ

การวินิจฉัยโรคอกไก่

• ประวัติทางการแพทย์: แพทย์จะเริ่มต้นด้วยการสอบถามเกี่ยวกับประวัติการรักษาของคุณ รวมถึงอาการใดๆ ที่คุณอาจพบ การลุกลามของความผิดปกติของหน้าอก และประวัติครอบครัวที่มีความผิดปกติของผนังหน้าอก
• การตรวจร่างกาย: การตรวจร่างกายเป็นองค์ประกอบสำคัญของการวินิจฉัย แพทย์จะตรวจดูหน้าอกของคุณด้วยสายตา โดยมองหาส่วนที่ยื่นออกมาด้านนอกของกระดูกหน้าอก พวกเขาอาจตรวจหน้าอกของคุณในขณะที่คุณหายใจเข้าลึก ๆ เนื่องจากบางครั้งอาจเน้นย้ำถึงความผิดปกติได้
• การวัดและประเมินผล: แพทย์ของคุณอาจวัดระดับการยื่นออกมาของหน้าอกโดยใช้เครื่องมือเฉพาะ การวัดนี้สามารถช่วยระบุความรุนแรงของอาการและเป็นแนวทางในการตัดสินใจในการรักษาได้
• การทดสอบด้วยภาพ:ในบางกรณี การทดสอบด้วยภาพอาจได้รับคำสั่งให้ประเมินความผิดปกติของผนังหน้าอกอย่างครอบคลุมมากขึ้น การทดสอบเหล่านี้อาจรวมถึง:
  • การเอ็กซ์เรย์หน้าอก:การเอ็กซ์เรย์สามารถให้ภาพรายละเอียดของหน้าอกและช่วยให้แพทย์ประเมินความรุนแรงของอาการได้
  • CT Scan (เอกซเรย์คอมพิวเตอร์):การทำ CT สแกน  ให้ภาพตัดขวางของหน้าอก ซึ่งสามารถช่วยให้แพทย์ของคุณประเมินกระดูกและโครงสร้างโดยรอบได้รายละเอียดมากขึ้น
  • การถ่ายภาพ :ศูนย์การแพทย์ขั้นสูงบางแห่งอาจใช้เทคนิคการถ่ายภาพ 3 มิติเพื่อสร้างภาพสามมิติของความผิดปกติของหน้าอก สิ่งนี้สามารถช่วยในการวางแผนการรักษาได้
• การทดสอบการทำงานของปอด: ในบางกรณี แพทย์ของคุณอาจสั่งการทดสอบการทำงานของปอดเพื่อตรวจสอบว่าความผิดปกติของหน้าอกส่งผลต่อการทำงานของปอดหรือไม่ โรคอกไก่เป็นปัญหาด้านความงามเป็นหลัก แต่ในกรณีที่รุนแรง อาจส่งผลต่อความจุของปอดได้

นี่คือแหล่งที่มาในบทความของเรา

• https://kidshealth.org/en/parents/pectus-carinatum.html

• https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/pectus-carinatum/symptoms-causes/syc-20355531

• https://www.medicalnewstoday.com/articles/320836

• https://www.rch.org.au/kidsinfo/fact_sheets/Chest_Orthosis_Pectus_Carinatum_/

เนื้อหาและรีวิวมาจากผู้เชี่ยวชาญ โดย Bupa team