ปัสสาวะขัด (Painful Urination) : อาการ สาเหตุ การรักษา

21.11.2567

ปัสสาวะขัด (Painful Urination) คือ ความรู้สึกไม่สบายในระหว่างการถ่ายปัสสาวะ ปัสสาวะแสบ ความเจ็บปวดนี้อาจเกิดในกระเพาะปัสสาวะ ท่อปัสสาวะ โดยท่อปัสสาวะเป็นท่อที่นำปัสสาวะออกนอกร่างกาย ในผู้ชายบริเวณระหว่างถุงอัณฑะและทวารหนักเรียกว่า Perineum ในผู้หญิง Perineum คือ บริเวณระหว่างทวารหนักและช่องเปิดของช่องคลอด ความเจ็บปวดหรืออาการปวดแสบปวดร้อนระหว่างปัสสาวะนั้นเป็นสัญญาณบ่งบอกถึงความผิดปกติ Painful Urination

สาเหตุปัสสาวะขัด

ความเจ็บปวดระหว่างปัสสาวะเป็นสัญญาณทั่วไปของการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ (UTI) ซึ่งอาจเป็นผลมาจากการติดเชื้อแบคทีเรีย นอกจากนี้ยังอาจเกิดจากการอักเสบของระบบทางเดินปัสสาวะ ท่อปัสสาวะกระเพาะปัสสาวะ ท่อไต และไต ซึ่งเป็นส่วนประกอบของทางเดินปัสสาวะ ท่อไตเป็นท่อที่นำปัสสาวะจากไตไปยังกระเพาะปัสสาวะ การอักเสบในอวัยวะเหล่านี้ทำให้เกิดความปวดขณะปัสสาวะ จากข้อมูลของ Mayo Clinic ผู้หญิงมีแนวโน้มที่จะติดเชื้อทางเดินปัสสาวะมากกว่าผู้ชาย เนื่องจากท่อปัสสาวะของผู้หญิงสั้นกว่าผู้ชาย ท่อปัสสาวะที่สั้นกว่านั้นทำให้แบคทีเรียมีระยะทางสั้นกว่าในการเดินทางไปถึงกระเพาะปัสสาวะ สตรีมีครรภ์หรือวัยหมดประจำเดือนมีความเสี่ยงในการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะที่มากขึ้น ปัญหาสุขภาพอื่น ๆ อาจทำให้เกิดอาการปวดขณะปัสสาวะในชายและหญิงได้เช่นกัน เช่น ผู้ชายอาจปวดปัสสาวะ เนื่องจากต่อมลูกหมากอักเสบ ภาวะนี้คือ การอักเสบของต่อมลูกหมากเป็นสาเหตุหลักของการปวดแสบปวดร้อน และรู้สึกไม่สบายตัวขณะปัสสาวะ หรือเกิดขึ้นได้จากการติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์ (STI) โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์บางอย่างที่อาจทำให้ปวดระหว่างปัสสาวะ ได้แก่ เริมที่อวัยวะเพศ หนองใน และหนองในเทียม การตรวจคัดกรองการติดเชื้อเหล่านี้เป็นสิ่งสำคัญ เพราะผู้ติดเชื้อไม่ได้แสดงอาการเสมอไป พฤติกรรมทางเพศบางอย่างจะทำให้มีความเสี่ยงสูงต่อการเป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ เช่น การมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ใช้ถุงยางอนามัย หรือการมีเพศสัมพันธ์กับคู่นอนหลายคน คู่นอนควรได้รับการตรวจหาโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ อีกสาเหตุหนึ่งของการปวดขณะปัสสาวะคือ กระเพาะปัสสาวะอักเสบ หรือการอักเสบของเยื่อบุกระเพาะปัสสาวะ โรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบ IC เป็นโรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบที่พบบ่อยที่สุด อาการของ IC ได้แก่ ความเจ็บปวด และความอ่อนนุ่มในกระเพาะปัสสาวะและบริเวณอุ้งเชิงกราน จากรายงานของสถาบันโรคเบาหวาน ระบบทางเดินอาหาร และโรคไตแห่งชาติ (NIDDK) กล่าวว่า สาเหตุของ IC ยังไม่เป็นที่แน่ชัด ในบางกรณีการฉายรังสีสามารถทำให้ปวดระหว่างปัสสาวะได้ ภาวะนี้เรียกว่า กระเพาะปัสสาวะอักเสบจากรังสี ปัสสาวะอาจจะติดขัดได้ในกรณีที่มีนิ่วในไต นิ่วในไตคือ ผลึกแข็งที่อยู่ในไต บางครั้งอาการปวดปัสสาวะไม่ได้เกิดจากการติดเชื้อ โดยอาจเกิดจากผลิตภัณฑ์ที่ใช้ในบริเวณอวัยวะเพศ สบู่ โลชั่นและบับเบิ้ลสำหรับอ่างน้ำ อาจทำให้เนื้อเยื่อในช่องคลอดระคายเคืองได้ สีย้อม น้ำยาซักผ้าและผลิตภัณฑ์ในห้องน้ำอื่น ๆ อาจทำให้เกิดการระคายเคือง และทำให้ปัสสาวะติดขัด

การรักษาปัสสาวะขัด

แพทย์จะทำการสั่งจ่ายยา เพื่อรักษาอาการปวดระหว่างปัสสาวะ ยาปฏิชีวนะสามารถรักษาต่อมลูกหมากอักเสบจากแบคทีเรีย และการติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์ แพทย์อาจให้ยา เพื่อทำให้กระเพาะปัสสาวะระคายเคืองของคุณสงบลง ยาที่ใช้ในการรักษา IC ได้แก่ ยาซึมเศร้า Tricyclic, Pentosan polysulfate Sodium (Elmiron) และ Acetaminophen (Tylenol) ความเจ็บปวดระหว่างปัสสาวะ จากการติดเชื้อแบคทีเรียจะดีขึ้นอย่างรวดเร็วหลังจากที่ผู้ป่วยเริ่มใช้ยา โปรดรับประทานยาให้ตรงตามที่แพทย์สั่งเสมอเพื่อผลลัพธ์ที่ดีที่สุด ความเจ็บปวดที่เกี่ยวข้องกับโรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบ IC ยากที่จะรักษา และใช้เวลานานในการบรรเทา แต่ผู้ป่วยจำเป็นต้งได้รับการรักษาจนกว่าจะดีขึ้น

การป้องกันปัสสาวะขัด

การเปลี่ยนพฤติกรรมบางอย่างช่วยลดความเสี่ยงได้ เช่น หลีกเลี่ยงน้ำยาซักผ้า และอุปกรณ์อาบน้ำที่มีกลิ่นหอม เพื่อลดความเสี่ยงต่อการระคายเคือง การใช้ถุงยางอนามัยระหว่างมีเพศสัมพันธ์ เพื่อให้ตัวเองปลอดภัยจากโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ รวมไปถึงการปรับเปลี่ยนอาหาร โดยงดรับประทานอาหารและเครื่องดื่มที่ทำให้กระเพาะปัสสาวะระคายเคือง NIDDK ตั้งข้อสังเกตว่ามี หลักฐานบางอย่างที่บ่งชี้ว่าอาหารบางชนิดมีแนวโน้มที่จะทำให้กระเพาะปัสสาวะระคายเคือง สารระคายเคืองบางอย่างที่ควรหลีกเลี่ยง ได้แก่ แอลกอฮอล์ คาเฟอีน อาหารรสเผ็ด ผลไม้รสเปรี้ยว และน้ำผลไม้ ผลิตภัณฑ์จากมะเขือเทศและสารให้ความหวานเทียม รวมถึงหลีกเลี่ยงอาหารที่เป็นกรดสูง เพื่อช่วยรักษากระเพาะปัสสาวะ พยายามรับประทานอาหารที่มีรสหวานในระหว่างที่ทำการรักษาซึ่งอาจจะกินเวลานานหลายสัปดาห์

สิ่งที่ควรทำและไม่ควรทำเมื่อปัสสาวะขัด

อาการปัสสาวะเจ็บปวดหรือที่เรียกว่าอาการปัสสาวะลำบาก อาจเกิดจากปัจจัยต่างๆ เช่น การติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ การติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์ นิ่วในไต และปัญหาอื่นๆ ในระบบทางเดินปัสสาวะ หากคุณรู้สึกปวดปัสสาวะ จำเป็นต้องขอคำแนะนำทางการแพทย์เพื่อระบุสาเหตุที่แท้จริงและรับการรักษาที่เหมาะสม อย่างไรก็ตาม ต่อไปนี้เป็นสิ่งที่ควรทำและไม่ควรทำหากคุณมีอาการปัสสาวะลำบาก:

สิ่งที่ควรทำ:

ดื่มน้ำมากๆ:การให้ความชุ่มชื้นสามารถช่วยชะล้างแบคทีเรียออกจากทางเดินปัสสาวะและอาจบรรเทาอาการไม่สบายได้
รักษาสุขอนามัยที่ดี:ทำความสะอาดบริเวณอวัยวะเพศอย่างทั่วถึง และเช็ดจากด้านหน้าไปด้านหลังทุกครั้งหลังใช้ห้องน้ำ เพื่อป้องกันการแพร่กระจายของแบคทีเรียจากทวารหนักไปยังท่อปัสสาวะ
ไปพบแพทย์:หากคุณมีอาการเจ็บปวดขณะปัสสาวะร่วมกับอาการอื่นๆ เช่น มีไข้ หนาวสั่น ปัสสาวะเป็นเลือด หรือปวดหลัง ให้รีบปรึกษาแพทย์ทันที
ใช้ยาตามแพทย์สั่ง:หากแพทย์สั่งยาปฏิชีวนะหรือยาอื่นๆ สำหรับการติดเชื้อหรืออาการต่างๆ ให้ทำตามคำแนะนำอย่างระมัดระวัง

สิ่งที่ไม่ควรทำ:

กลั้นปัสสาวะนานเกินไป:การกลั้นปัสสาวะอาจทำให้แบคทีเรียเพิ่มจำนวนในกระเพาะปัสสาวะ อาจทำให้การติดเชื้อที่มีอยู่แย่ลง
ใช้ผลิตภัณฑ์ที่ระคายเคือง:หลีกเลี่ยงการใช้ผลิตภัณฑ์ที่สามารถทำให้บริเวณอวัยวะเพศระคายเคืองได้ เช่น สบู่หอม ฉีดชำระ หรือสเปรย์สุขอนามัยของผู้หญิง
มีส่วนร่วมในกิจกรรมทางเพศ:หากคุณสงสัยว่ามีการติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์ (STI) ทำให้เกิดความเจ็บปวด จำเป็นต้องงดกิจกรรมทางเพศจนกว่าคุณจะได้รับการประเมินและการรักษาทางการแพทย์ที่เหมาะสม
ใช้การรักษาที่ไม่ต้องสั่งโดยแพทย์โดยไม่ได้รับคำแนะนำจากแพทย์:แม้ว่าผลิตภัณฑ์ที่ซื้อตามเคาน์เตอร์บางชนิดอาจช่วยบรรเทาอาการได้ชั่วคราว แต่ก็ไม่ได้ระบุถึงสาเหตุที่แท้จริง ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพเพื่อรับการวินิจฉัยและการรักษาที่เหมาะสม
บริโภคสารระคายเคืองต่อกระเพาะปัสสาวะ:หลีกเลี่ยงการบริโภคสารที่อาจทำให้กระเพาะปัสสาวะระคายเคือง เช่น คาเฟอีน แอลกอฮอล์ อาหารรสเผ็ดร้อน และผลไม้รสเปรี้ยว จนกว่าปัญหาจะได้รับการแก้ไข

โปรดจำไว้ว่าคำแนะนำเหล่านี้เป็นแนวทางทั่วไปและไม่สามารถใช้แทนคำแนะนำทางการแพทย์ได้ หากคุณมีอาการเจ็บปวดขณะปัสสาวะหรืออาการใดๆ ที่เกี่ยวข้อง ให้ปรึกษาผู้ให้บริการด้านการดูแลสุขภาพเพื่อรับการประเมินที่เหมาะสมและคำแนะนำเฉพาะบุคคล พวกเขาสามารถระบุสาเหตุที่แท้จริงและให้การรักษาที่เหมาะสมเพื่อจัดการกับสถานการณ์เฉพาะของคุณ

นี่คือแหล่งที่มาของบทความของเรา