โรคมะเร็งช่องปาก (Oral cancer) คือ โรคมะเร็งที่พัฒนาในเนื้อเยื่อของปากหรือลำคอ จัดอยู่ในกลุ่มมะเร็งที่เรียกว่า มะเร็งหัวและลำคอ ส่วนใหญ่พบมะเร็งช่องปากนี้ในปาก ลิ้นและริมฝีปาก
โรคมะเร็งช่องปากเป็นโรคมะเร็งที่พบได้บ่อยชนิดหนึ่ง (พบได้ประมาณ 1.45-5.6% ของโรคมะเร็งที่เกิดขึ้นทั่วร่างกาย และเป็นโรคมะเร็งที่พบได้บ่อยที่ติด 1 ใน 10 ของทั้งผู้ชายและผู้หญิง) โดยพบได้ในผู้ชายมากกว่าผู้หญิงประมาณ 2 เท่า (อาจเป็นเพราะผู้ชายมีปัจจัยเสี่ยงมากกว่า เช่น การชอบสูบบุหรี่ ดื่มแอลกอฮอล์ และการละเลยไปตรวจสุขภาพร่างกาย แต่ผู้หญิงที่มีพฤติกรรมเดียวกันกับผู้ชาย จะมีโอกาสเป็นโรคมะเร็งในช่องปากได้สูงกว่าผู้ชายประมาณ 3 เท่า) และมักพบในผู้ที่มีอายุมากกว่า 40 ปีขึ้นไป และพบได้น้อยลงหลังจากอายุ 60 ปีไปแล้ว แต่ในปัจจุบันประชากรผู้สูงอายุมีมากขึ้นจึงอาจพบมะเร็งในช่องปากในผู้สูงอายุเพิ่มมากขึ้นได้
อาการมะเร็งช่องปาก
อาการของมะเร็งช่องปากประกอบไปด้วย :- เจ็บบนริมฝีปากหรือปาก
- ก้อนเนื้อหรือเนื้องอกในปาก
- มีเลือดออก
- ฟันโยก
- กลืนอาหารลำบาก
- พบปัญหาในการใส่ฟันปลอม
- ก้อนเนื้อหรือเนื้องอกในลำคอ
- ปวดหู
- น้ำหนักลดอย่างรวดเร็ว
- ริมฝีปากล่าง ใบหน้า ลำคอหรือคางชา
- ปากหรือริมฝีปากพบ สีขาวหรือสีแดงในบางจุด
- เจ็บคอ
- ปวดกรา
- ปวดลิ้น
ประเภทของมะเร็งในช่องปาก
ส่วนสำคัญที่สามารถเป็นมะเร็งในช่องปากได้:- ริมฝีปาก
- ลิ้น
- เยื่อบุด้านในของแก้ม
- เหงือก
- พื้นปาก
- เพดาน
ระยะของมะเร็งในช่องปาก
ประกอบไปด้วย 4 ระยะด้วยกัน- ระยะที่ 1: มะเร็งช่องปากระยะแรกนั้น เนื้องอกมีขนาดไม่เกิน 2 ซม. และมะเร็งยังไม่ลุกลามไปยังต่อมน้ำเหลือง
- ระยะที่ 2: เนื้องอกอยู่ระหว่าง 2-4 ซม. และเซลล์มะเร็งยังไม่ลุกลามไปยังต่อมน้ำเหลือง
- ระยะที่ 3: เนื้องอกมีขนาดใหญ่กว่า 4 ซม. และไม่ลุกลามไปยังต่อมน้ำเหลือง หรือเนื้องอกขนาดใดก็ตาม แต่มะเร็งลุกลามไปยังต่อมน้ำเหลืองเท่านั้น ยังไม่ลุกลามสู่ส่วนอื่นๆของร่างกาย
- ระยะที่ 4: เนื้องอกมีขนาดใดและเซลล์มะเร็งลุกลามไปยังต่อมน้ำเหลือง หรือส่วนอื่น ๆ ของร่างกายแล้ว
การวินิจฉัยมะเร็งช่องปาก
การวินิจฉัยขั้นตอนแรกแพทย์จะทำการตรวจร่างกายซึ่งเป็นการตรวจช่องปากโดยละเอียด รวมไปถึงลำคอ และต่อมน้ำเหลือง หากแพทย์ไม่สามารถระบุสาเหตุได้ ผู้ป่วยจะถูกส่งไปพบแพทย์เฉพาะทางหู จมูกและลำคอ (ENT) กรณีที่พบเนื้องอก หรือรอยโรคที่น่าสงสัย แพทย์จะทำการตรวจชิ้นเนื้อ การตรวจชิ้นเนื้อนั้นเป็นการเก็บเซลล์จากเนื้องอก โดยเก็บตัวอย่างลงบนสไลด์ เพื่อให้ค้นหาเซลล์มะเร็งภายใต้กล้องจุลทรรศน์ แพทย์อาจจะใช้การทดสอบดังต่อไปนี้ร่วมด้วย :- เอ็กซเรย์ X-rays เพื่อตรวจหาความผิดปกติที่กราม ปอด หรือทรวงอก
- ซีทีสแกน CT scan เพื่อตรวจหาเนื้องอกในปากหรือในลำคอ
- พีอีทีสแกน PET scan เพื่อตรวจสอบการลุกลามของมะเร็ง
- เอ็มอาร์ไอ MRI scan เพื่อตรวจสอบระยะของมะเร็ง
- Endoscopy เพื่อตรวจสอบจมูก ไซนัส ลำคอ และหลอดลม
การรักษามะเร็งช่องปาก
การรักษามะเร็งช่องปากขึ้นกับการวินิจฉัยในส่วนของตำแหน่งมะเร็ง ความรุนแรง และระยะของมะเร็ง การรักษาจะใช้วิธีการดังต่อไปนี้การผ่าตัด
เหมาะสำหรับการรักษามะเร็งช่องปากในระยะแรก โดยผ่าตัด เพื่อเอาเนื้องอกออก นอกจากนี้เนื้อเยื่ออื่น ๆ รอบปากและคออาจถูกผ่าตัดออกไปด้วยการฉายรังสี
การฉายรังสีเป็นการบำบัดทางเลือก แพทย์จะทำการให้รังสีที่เนื้องอก 1-2 ครั้งต่อวัน เป็นเวลา 5 วันต่อสัปดาห์โดยใช้เวลาในการรักษานาน 2 – 8 สัปดาห์ อาจเป็นการบำบัดร่วมกับเคมีบำบัดเคมีบำบัด
เคมีบำบัดเป็นการรักษาด้วยยาที่กำจัดเซลล์มะเร็ง อาจจะให้ยาชนิดรับประทาน หรือทางหลอดเลือดดำ (IV)ผู้ป่วยส่วนใหญ่ได้รับเคมีบำบัดแบบผู้ป่วยนอก แต่ก็มีบางรายที่จำเป็นต้องรักษาตัวแบบนอนโรงพยาบาลการบำบัดเฉพาะจุด
การบำบัดแบบเฉพาะจุดเป็นการรักษาที่มีประสิทธิภาพทั้งในระยะเริ่มต้น และระยะสุดท้ายของมะเร็ง ยาบำบัดนั้นออกฤทธิ์กับโปรตีนจำเพาะในเซลล์มะเร็ง และขัดขวางการเจริญเติบโตของเซลล์โภชนาการ
โภชนาการนั้นมีความสำคัญในการรักษามะเร็งในช่องปาก เนื่องจากความลำบากในการรับประทาน และกลืนกลืนอาหาร รวมถึงการลดน้ำหนักที่ผิดปกติ นั้นเป็นสิ่งที่เกิดกับมะเร็งชนิดนี้ การรับคำแนะนำจากนักโภชนาการช่วยให้ผู้ป่วยได้รับอาหารที่อ่อนโยนต่อช่องปาก และมีสารอาหารครบถ้วนซึ่งดีต่อสุขภาพผู้ป่วยเองอาหารที่ดีที่สุดสำหรับมะเร็งช่องปาก
รับประทานอาหารมื้อเล็กๆ บ่อยๆ
ทานอาหารมื้อเล็กๆ 6-8 มื้อหรือของว่างที่มีปริมาณแคลอรี่สูงตลอดทั้งวัน เช่น ฮัมมูส หรือถั่ว อะโวคาโด พุดดิ้งที่ทำจากนมเข้มข้น หรือไข่ที่ปรุงด้วยน้ำมันมะกอกหรือน้ำมันกาโนลา อาหารมื้อใหญ่อาจดูน่ากลัวหรือไม่น่ากินหากคุณมีความอยากอาหารลดลง การดูอาหารที่มีขนาดเล็กลงจะทำให้ประสบการณ์ในการรับประทานอาหารน้อยลงระบายสีจานของคุณ
เพื่อเสริมระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย เราควรเลือกทานผักและผลไม้หลากสีที่ไม่เป็นกรดมากเกินไป เช่น แคนตาลูปและแตงโม หรือผักโขมและแครอท หากคุณมีแผลในปากหรือไวต่อการเคี้ยว ให้หลีกเลี่ยงอาหารหยาบหรือเนื้อหยาบ และเน้นอาหารบด เช่น ซุปปั่น มันบด อะโวคาโด ซอสแอปเปิ้ล และกล้วยเสริมสร้างอาหาร
เพิ่มคุณค่าทางโภชนาการของอาหารแนะนำให้คนเนยถั่วครีมลงในซีเรียลร้อนหรือสมูทตี้เย็น ๆ หรือหยดน้ำมันมะกอกลงในซุปหรือบนมันบดและพาสต้า การทานสมูทตี้เป็นมื้ออาหารหรือของว่างเป็นวิธีที่ง่ายในการเพิ่มปริมาณโปรตีนและแคลอรี่ และอาจเป็นทางเลือกที่ดีสำหรับผู้ที่มีปัญหาในการกลืน นอกจากนี้ยังมีหลายวิธีในการดัดแปลงสูตรสมูทตี้ได้อย่างง่ายดาย ตัวอย่างเช่น หากคุณต้องการให้สมูทตี้มีความข้นหนืด ลองใช้นมพร่องมันเนย นมอัลมอนด์ไม่หวาน หรือน้ำผลไม้ที่ไม่มีกรดแทนกรีกโยเกิร์ตเป็นเบส กำลังมองหาการเพิ่มโปรตีนเป็นพิเศษ เพียงแค่คนนมผงหรือเวย์ ถั่วลันเตา หรือโปรตีนถั่วเหลืองผสมลงในเครื่องปั่นของคุณ สมูทตี้เป็นวิธีที่ยอดเยี่ยมในการทดลองเนื้อสัมผัสและส่วนผสมที่เหมาะกับความต้องการอาหารของคุณ ตัวอย่างเช่น มิกซ์เบอร์รี่สมูทตี้นี้เต็มไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระและสารอาหาร เช่น วิตามินซี วิตามินอี และซีลีเนียม ซึ่งสามารถช่วยสนับสนุนเซลล์ที่แข็งแรงของร่างกายและระบบภูมิคุ้มกันในระหว่างการรักษา โภชนาการที่ดีเป็นส่วนสำคัญอย่างยิ่งของการรักษามะเร็งและการรอดชีวิต และเนื่องจากความทนทานต่ออาหารในระหว่างการรักษามะเร็งในช่องปากอาจแตกต่างกันไปมาก การประชุมกับทีมโภชนาการของเราสามารถช่วยคุณสร้างแผนการรับประทานอาหารเฉพาะบุคคลซึ่งรวมอาหารที่ดีที่สุดภาพรวมการรักษา
ความเสี่ยงและความรุนแรงของมะเร็งช่องปากขึ้นกับชนิดและระยะของมะเร็ง นอกจากนี้ยังขึ้นอยู่กับสุขภาพโดยทั่วไป อายุ ความอดทนและการตอบสนองต่อการรักษาของผู้ป่วย การวินิจฉัยเป็นเรื่องที่สำคัญเนื่องจากการรักษามะเร็งในระยะที่ 1 และระยะที่ 2 มีโอกาสที่จะประสบความสำเร็จในการรักษาสูงม หลังการรักษา แพทย์ของจะติดตามตรวจสุขภาพผู้เป็นประจำ เพื่อให้แน่ใจว่าการรักษานั้นสมบูรณ์แล้ว การตรวจร่างกายจะประกอบด้วยการตรวจร่างกายทั่วไป การตรวจเลือด การเอ็กซเรย์และการสแกนซีที โปรดจำไว้ว่า หากพบสิ่งผิดปกติในช่องปาก ควรรีบปรึกษาแพทย์หรือทันตแพทย์โดยทันทีนี่คือแหล่งที่มาของบทความของเรา
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/mouth-cancer/symptoms-causes/syc-20350997
- https://www.webmd.com/oral-health/guide/oral-cancer
- https://www.nhs.uk/conditions/mouth-cancer/
- https://oralcancerfoundation.org/dental/oral-cancer-images/
เนื้อหาและรีวิวมาจากผู้เชี่ยวชาญ โดย Bupa team
หัวข้อที่เกี่ยวข้อง
แมมโมแกรม (Mammogram) – การเตรียมการ, อาการแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น
มะเร็งถุงน้ำดี (Gallbladder Cancer) : อาการ สาเหตุ การรักษา
มะเร็งไต (Kidney Cancer) : อาการ สาเหตุ การรักษา
ปวดประสาท (Neuropathic Pain) : สาเหตุ อาการ วิธีการรักษา
ภาวะกลืนลำบาก (Dysphagia) : อาการ สาเหตุ การรักษา
มะเร็งหลังโพรงจมูก (Nasopharyngeal carcinoma) : อาการ สาเหตุ การรักษา
ติดตาม
เข้าสู่ระบบ
0 ความคิดเห็น