ฝ้า (Melasma) : อาการ การรักษา

หน้าแรก

บทความ

หาโรค โรคทางพันธุกรรม โรคผิวหนัง

ผู้เขียน Dr. Wikanda Rattanaphan

03.12.2567

เรียบเรียงและปรับปรุงข้อมูลทางการแพทย์โดย : พญ. พรรณิภา สุขสมบูรณ์กิจ

ฝ้าคืออะไร ฝ้าเกิดจากอะไร

ฝ้า (Melasma) คือฝ้าเป็นปัญหาทางผิวหนังที่พบบ่อยมักเกิดขึ้นบริเวณใบหน้า โดยจะมีรอยจุดน้ำตาลหรือดำบนใบหน้าโดย 90% ของคนที่เป็นหน้าเป็นฝ้ามักจะเป็นผู้หญิง

สาเหตุการเกิดฝ้า

สาเหตุการเกิดฝ้ามาจากการที่เม็ดสีผิวถูกผลิตออกมามากเกินไป โดยมีแสงแดดหรือรังสี UV หรือฮอร์โมนเป็นปัจจัยกระตุ้น รวมไปถึงความเครียดและการพักผ่อนที่ไม่เพียงพอส่วนใหญ่ปัญหาฝ้าจะเกิดกับผู้หญิงวัยกลางคนอายุประมาณ 30-40 แต่หากโดนแดดมากเกินไปก็สามารถเป็นฝ้าได้ก่อนวัย ในคนท้อง หรือคนที่รับประทานยาคุมกำเนิดอาจทำฝ้า ซึ่งก็คือฮอร์โมนที่เปลี่ยนแปลงไป

อาการของฝ้า

ฝ้าคืออะไร ? ฝ้าคือ Melasma หรือจุดสีผิวที่มีสีเข้มกว่าสีผิวปกติบนใบหน้าหรือส่วนอื่น ๆ บางครั้งอาจจะเป็นจุดสีน้ำตาลอ่อน หรือจุดสีน้ำตาลเข้ม ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับชนิดของฝ้าด้วย ฝ้ามักจะเกิดขึ้นบริเวณแก้ม หน้าผาก จมูก และคาง

ฝ้ามีแบ่งได้เป็นสองประเภทหลัก ๆ ตามรูปแบบที่ฝ้าเกิด ได้ดังนี้

ฝ้าแดดเกิดจากรังสี UVA และ UVB ที่มาจากแสดงแดด หรือหลอดไฟ แสงสีฟ้าจากคอมพิวเตอร์หรือมือถือ ลักษณะฝ้าแดดจะมีจุดสีผิวสีน้ำตาลอ่อน ๆ หรือเข้ม
ฝ้าเลือดเกิดจากฮอร์โมน จะทำให้ผิวแดงเมื่อโดนความร้อนและแสง

ชนิดของฝ้าแบ่งออกได้เป็น 2 ชนิดคือ

ฝ้าตื้น จะเกิดบริเวณผิวหนังชั้นนอก เป็นสีน้ำตาล เกิดขึ้นได้ง่าย และรักษาให้หายง่ายด้วยเช่นกัน
ฝ้าลึก อยู่ลึกลงไปใต้ผิวผิวหนังกำพร้า ลักษณะของฝ้าจะเป็นสีน้ำตาลอมฟ้าหรือสีน้ำตาลอมม่วง รักษายาก อาจจะทำให้จางลงได้เท่านั้นแต่จะไม่หายไป

วิธีรักษาฝ้าฮอร์โมน

วิธีรักษาฝ้าฮอร์โมนหากฝ้าเกิดจากการตั้งครรภ์ หรือการใช้ยาคุม ฝ้าประเภทนี้สามารถหายไปได้เอง การที่ฝ้ารักษาหายไหม ขึ้นกับความหลากหลายทางเลือกที่สามารถทำได้ ตามคลีนิคมีวิธีการรักษาฝ้าจะให้บริการทางเลือกที่หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นการทายารักษาฝ้า กินอะไรรักษาฝ้าได้ หรือการใช้วิธีทางการแพทย์ดังนี้

การทายาทาฝ้า โดยแพทย์จะสั่งจ่ายยาจำพวก ไฮโดรควิโนน หรือครีมที่มีกรดวิตตามินเอ เป็นครีมแก้ฝ้าที่จะทำให้หน้าใสฝ้าจางลง เแต่ไม่สามารถซื้อมาใช้เองได้ ครีมรักษาฝ้าให้หายขาดนั้นขึ้นอยู่กับลักษณะของฝ้า ควรปรึกษาแพทย์ก่อนการใช้งาน
ยากินรักษาฝ้า (Tranexamic acid) ยานี้ถูกนำมาใช้ในรักษาฝ้านั้นเนื่องจากฤทธิ์ของยาที่สามารถยับยั้งเอนไซม์ Tyrosinase ที่ใช้สร้างเม็ดสีเมลานินได้ จึงทำให้ลดฝ้าลงได้
การลอกผิว หรือ Peeling สามารถทำได้ทั้งในระดับตื้นและลึก ซึ่งทำโดยผู้เชี่ยวชาญทางด้านผิวหนังที่จะดูความเหมาะสม
การรักษาฝ้าด้วยเลเซอร์ โดยวิธีนี้เป็นที่นิยมที่สุด โดยจะใช้เป็นคลื่นแสงเช่น IPL
การใช้สมุนไพรรักษาฝ้า มีหลากหลายวิธีแต่อาจจะไม่เห็นผลได้ชัดเจนและต้องใช้เป็นเวลานาน และมีหลากหลายสูตรรักษาฝ้าจากสมุนไพร
การฉีดสเต็มเซลล์รักษาฝ้า สเต็มเซลล์ก็สามารถช่วยลดฝ้าได้จริง ไม่ว่าจะเป็นสเต็มเซลล์จากรกของเด็กที่เพิ่งคลอด หรือสเต็มเซลล์จากแกะ
การทำไอออนโต Iontophoresis เป็นการนำกระแสไฟฟ้าในระดับอ่อน ๆ เข้ามาช่วยร่วมกับการใช้ยาแก้ฝ้า สามารถผลักยาหรือวิตามินที่เราทาไว้บนผิวให้ซึมผ่านเข้าสู่ผิวหนังได้ดียิ่งขึ้น

และที่สำคัญเราควรดูแลผิวจากภายในโดยการรับประทานวิตตามิน เอ ซี อี เพื่อบำรุงผิว อาจจะไม่ใช่วิตตามินรักษาฝ้าโดยตรงแต่ช่วยให้ผิวมีสุขภาพดี

การวินิจฉัยฝ้า เพื่อการรักษาฝ้า

แพทย์สามารถวินิจฉัยฝ้าได้เพียงแค่การมองด้วยสายจา หรือนอกจากนี้การใช้แสงพิเศษเข้ามาช่วยก็อาจจะเป็นได้ เพื่อจะดูความลึกของฝ้า และกำหนดว่าฝ้า ลึก รักษา อย่างไร

อ่านเพิ่มเติม : ขนคุด (หนังไก่) Keratosis Pilaris (Chicken Skin) : อาการ สาเหตุ การรักษา

การรักษาฝ้าลึกรักษาอย่างไร

วิธีกำหนดว่าฝ้ารักษาอย่างไรให้หายขาดนั้นยังไม่มี ในการรักษาฝ้านั้น ไม่ได้การันตีว่าฝ้าจะหายไป หรือกรณีที่ฝ้าดีขึ้นแล้ว ก็ไม่ได้หมายความว่าฝ้าจะไม่กลับมาอีก ดังนั้นการดูแลตัวเองอย่างระมัดระวัง หมั่นทาครีมทาฝ้า จะช่วยไม่ให้อาการแย่ลงไปกว่าเดิม คุณสามารถปฎิบัติตามคำแนะนำได้ดังนี้ :

ทากันแดด SPF 30 ขึ้นไปทุกครั้งก่อนออกแดด
สวมหมวกเพื่อปกป้องใบหน้า
เลือกครีมที่เหมาะสมที่แพทย์แนะนำและใช้อย่างระมัดระวัง

หากคุณมีความกังวล การเข้ารับการปรึกษาจากผู้เชี่ยวชาญทางด้านผิวหนังเพื่อเลือกว่า เป็นฝ้ารักษาอย่างไร จึงจะเป็นวิธีที่เหมาะสมที่สุดสำหรับผิวคุณที่เกิดฝ้ารักษาให้หายได้

คำถามที่พบบ่อย

วิธีที่เร็วที่สุดในการกำจัดฝ้าคืออะไร ฝ้าส่วนใหญ่จะจางหายไปตามกาลเวลา และโดยเฉพาะอย่างยิ่งหากมีการป้องกันที่ดีจากแสงแดดและแหล่งกำเนิดแสงอื่นๆ น่าเสียดายที่ไม่มีการรักษาขั้นสุดท้ายที่จะทำให้ฝ้าหายไปโดยอัตโนมัติ ในเวลานี้ยังไม่มีวิธีใดที่จะกำจัดเม็ดสีผิวหนังได้ อาหารอะไรที่ทำให้ฝ้าแย่ลง ดังนั้น เมื่อคุณต้องการรับประทานอาหารเพื่อรักษาฝ้าและกระ ให้กำจัดอาหารที่สงสัยว่าจะก่อภูมิแพ้ เช่นไข่ นมและผลิตภัณฑ์จากนม ถั่วเหลืองและผลิตภัณฑ์จากถั่วเหลือง กลูเตนจากข้าวสาลี ปลาทะเลและหอย ถั่วลิสง สำหรับหลายๆ คน ฝ้าและกระเป็นตัวกระตุ้นของฮอร์โมน อะไรทำให้ฝ้าแย่ลง แสงแดด แสงแดด เป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้รุนแรงขึ้นไม่ว่าจะเกิดจากสาเหตุใดก็ตาม” ฝ้าสามารถเกิดหรือทำให้แย่ลงได้ไม่เพียงแค่แสงแดดเท่านั้น แต่ยังรวมถึงความร้อนและแสงที่มองเห็นด้วย ซึ่งหมายความว่าแม้แต่ครีมกันแดดที่ป้องกันมะเร็งผิวหนังก็ยังไม่เพียงพอที่จะป้องกันฝ้า วิตามินอะไรช่วยเรื่องฝ้า สารต้านอนุมูลอิสระยังช่วยซ่อมแซมความเสียหายจากรังสียูวีที่เป็นสาเหตุของฝ้า ดังนั้น ควรรับประทานวิตามินและสิ่งที่อุดมด้วยสารต้านอนุมูลอิสระมากที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ โดยเฉพาะอาหารที่มีวิตามินซีและอี สูง เช่น ผลไม้รสเปรี้ยว กีวี พิสตาชิโอ อัลมอนด์ เมล็ดแฟลกซ์ ผักหลากสีสัน และปลา (โดยเฉพาะปลาแซลมอน) เครื่องดื่มอะไรดีที่สุดสำหรับฝ้า ชาเขียว : ชาเขียวที่ดีที่สุดสำหรับการดูแลผิวที่เป็นฝ้า ประกอบด้วยคาเทชินที่ต่อต้านอนุมูลอิสระและปกป้องผิวของคุณระหว่างออกแดด ดื่มชาเขียวเพียง 1-2 ครั้งต่อวัน หรือลองอาหารเสริมที่มีสารสกัดจากชาเขียว ฝ้าเกี่ยวข้องกับตับหรือไม่ ในการตรวจอัลตราซาวนด์พบว่าความชุกของไขมันพอกตับโดยรวมอยู่ที่ 23.3% ในกลุ่มที่เป็นฝ้าและ 20.6% ในกลุ่มควบคุม และไม่พบความแตกต่างระหว่างทั้งสองกลุ่มในระดับของไขมันพอกตับ (p = 0.791) ความเครียดทำให้เกิดฝ้าได้หรือไม่ ความเครียด: ความเครียดในร่างกายเป็นเวลานานสามารถกระตุ้นการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนและทำให้เกิดฝ้าได้ ฝ้าเกิดจากฮอร์โมนไม่สมดุลหรือไม่ ฝ้าเป็นโรคผิวหนังทั่วไป ส่วนใหญ่มักปรากฏในหญิงสาวที่มีผิวสีน้ำตาล แต่อาจส่งผลต่อทุกคน ฝ้ามักเกี่ยวข้องกับฮอร์โมนเพศหญิงเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรน

ลิงค์ด้านล่างนี้เป็นแหล่งข้อมูลของบทความของเรา

https://www.health.harvard.edu/womens-health/unmasking-the-causes-and-treatments-of-melasma
https://www.aad.org/diseases/a-z/melasma-treatment
https://dermnetnz.org/topics/melasma/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5574745/