เกล็ดเลือดต่ำ (Low Platelet count) : อาการ สาเหตุ การรักษา

21.11.2567

ภาวะเกล็ดเลือดต่ำคืออะไร

เกล็ดเลือดต่ำ (Low Platelet Count) คือเลือดเกิดขึ้นจากเซลล์หลายชนิดซึ่งเซลล์ที่ลอยอยู่ในเลือดที่เป็นของเหลวเรียกว่าพลาสม่า โดยเกล็ดเลือดประกอบด้วยเซลล์ดังต่อไปนี้

เซลล์เม็ดเลือดแดง
เซลล์เม็ดเลือดขาว
เกล็ดเลือดหรือ thrombocytes

เมื่อผิวหนังของคุณได้รับบาดเจ็บ เกล็ดเลือดจะเกิดการจับตัวกันเป็นก้อนและรวมตัวกันกลายเป็นก้อนเกล็ดเลือดเเข็งเพื่อหยุดเลือดที่ไหลออกมา แต่เมื่อในร่างกายมีเกล็ดเลือดต่ำจึงไม่มีเกล็ดเลือดที่เพียงพอและทำให้ร่างกายไม่มีเกล็ดเลือดแข็งได้ เกล็ดเลือดต่ำหรือภาษาอังกฤษเรียกว่า thrombocytopenia มีระดับความรุนเเรงตั้งเเต่ระดับปานกลางไปจนถึงระดับรุนเเรง ซึ่งขึ้นอยู่กับสาเหตุของการเกิด ในบางกรณีภาวะเกล็ดเลือดต่ำสามารถทำให้เกิดเลือดไหลไม่หยุดและเสียชีวิตได้ ถ้าหากปล่อยไว้ไม่รักษา แต่สำหรับในกรณีอื่นๆผู้ที่มีภาวะเกล็ดเลือดต่ำอาจไม่มีอาการใดๆแสดงออก โดยปกติเเล้วภาวะเกล็ดเลือดต่ำเกิดจากโรคบางประเภทอย่างเช่นโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวหรือการใช้ยาบางชนิด ซึ่งการรักษาภาวะเกล็ดเลือดต่ำขึ้นอยู่กับสาเหตุที่ทำให้เกิดความผิดปกตินี้

อาการของเกล็ดเลือดต่ำเป็นอย่างไร

ไม่ว่าจะมีอาการปรากฎขึ้นหรือไม่ อาการของความผิดปกติของเกล็ดเลือดนี้ขึ้นอยู่กับจำนวนและปริมาณของเกล็ดเลือดที่นับได้ ในกรณีที่เกิดภาวะเกล็ดเลือดต่ำปานกลางมีสาเหตุเกิดจากการตั้งครรภ์ ซึ่งโดยปกติไม่มีอาการใดๆเกิดขึ้น สำหรับภาวะเกล็ดเลือดต่ำอย่างรุนเเรงทำให้ไม่สามารถหยุดเลือดได้ซึ่งจำต้องได้รับความช่วยเหลือพิเศษจากหน่วยแพทย์ฉุกเฉิน ถ้าคุณมีภาวะเกล็ดเลือดต่ำ คุณอาจมีอาการดังต่อไปนี้

เกิดอาการฟกช้ำสีแดงหรือสีน้ำตาลที่เรียกว่าช้ำเขียวบนผิวหนัง
เกิดผื่นขนาดเล็ดสีแดงหรือจุดสีม่วงเรียกว่าจ้ำเลือดที่เกิดขึ้นเอง
เลือดกำเดาไหล
เลือดไหลออกบริเวณเหงือก
มีเลือดไหลออกจากแผลไม่หยุดเป็นเวลานานและไม่สามารถหยุดไหลได้เอง
มีประจำเดือนปริมาณมาก
เลือดไหลออกจากทวาร
มีเลือดออกในอุจจาระ
มีเลือดออกในปัสสาวะ

ในกรณีที่รุนเเรง อาจทำให้เกิดเลือดออกที่อวัยวะภายใน โดยมีอาการได้เเก่

มีเลือดออกในปัสสาวะ
มีเลือดออกในอุจจาระ
อาเจียนเป็นเลือดหรืออาเจียนเป็นสีดำ

ควรไปพบเเพทย์ทันทีถ้าหากคุณมีอาการที่เป็นสัญญาณเตือนของเลือดออกที่อวัยวะภายใน มีกรณีส่วนน้อยที่ภาวะเกล็ดเลือดต่ำทำให้มีเลือดออกในสมอง ถ้าหากคุณมีภาวะเกล็ดเลือดต่ำและมีอาการปวดหัวหรือปัญหาเกี่ยวกับระบบประสาท ควรบอกอาการให้แพทย์ทราบ

สาเหตุที่ทำให้เกิดเกล็ดเลือดต่ำมีอะไรบ้าง

เกล็ดเลือดต่ำ (Low Platelet count) : อาการ สาเหตุ การรักษา

สาเหตุที่ทำให้เกิดภาวะเกล็ดเลือดต่ำมีดังต่อไปนี้

ปัญหาเกี่ยวกับไขกระดูกสันหลัง

ไขกระดูกสันหลังเป็นเนื้อเยื่อที่มีลักษณะคล้ายฟองน้ำที่อยู่ภายในกระดูกและเป็นที่อยู่ของเซลล์ที่เป็นส่วนประกอบของเลือดนั่นคือเกล็ดเลือด ซึ่งเกล็ดเลือดถูกผลิตขึ้นในกระดูกไขสันหลัง แต่ถ้าไขกระดูกสันหลังไม่สามารถผลิตเกล็ดเลือดได้เพียงพอจะทำให้เกิดภาวะเกล็ดเลือดต่ำ โดยสาเหตุที่ทำให้เกิดการผลิตเกล็ดเลือดต่ำได้แก่

โรคโลหิตจางจากไขกระดูกฝ่อ
ภาวะขาดแคลนวิตามิน B12
การขาดแคลนโฟเลต
การขาดแคลนธาตุเหล็ก
การติดเชื้อจากไวรัสได้แก่ เชื้อเอชไอวี เชื้อไวรัสเอ็บสไตบาร์ และเชื้อไวรัสอีสุกอีใส
การสัมผัสกับสารเคมีบำบัด การฉายเเสงหรือสารเคมีที่เป็นพิษ
การดื่มแอลกอฮอลมากเกินไป
โรคตับเเข็ง
โรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว
โรคไขสันหลังพิการ

เกล็ดเลือดถูกทำลาย

เกล็ดเลือดมีชีวิตอยู่ได้ประมาณ 10 วันในร่างกายที่มีสุขภาพดี ภาวะเกล็ดเลือดต่ำสามารถเกิดขึ้นจากร่างกายทำลายเกล็ดเลือดมากเกินไปซึ่งเป็นสาเหตุที่เกิดขึ้นจากผลข้างเคียงของการใช้ยาบางชนิดได้แก่ ยาขับปัสสาวะหรือยาป้องกัยภาวะลมชัก ซึ่งสามารถทำให้เกิดอาการดังต่อไปนี้

ภาวะม้ามทำงานมากเกินไปหรือม้ามโต
ระบบภูมิคุ้มกันตนเองทำงานบกพร่อง
การตั้งครรภ์
การติดเชื้อเเบคทีเรียในเลือด
โรคที่มีเกล็ดเลือดต่ำซึ่งเป็นผลมาจากร่างกายสร้างภูมิต้านทานต่อต้านเกล็ดเลือด
โรคเลือดออกเนื่องจากเกิดลิ่มเลือดอุดตัน
โรคซึ่งทำให้มีการแตกของเม็ดเลือดแดงและทำให้ไตวายเฉียบพลัน
ภาวะลิ่มเลือดแพร่กระจายในหลอดเลือด

วิธีรักษาภาวะเกล็ดเลืดต่ำ

การรักษาภาวะเกล็ดเลือดต่ำขึ้นอยู่กับสาเหตุและความรุนเเรงของการเกิดความผิดปกตินี้ ถ้าคุณมีภาวะเกล็ดต่ำระดับปานกลาง คุณควรปรึกษาแพทย์เพื่อรักษาอาการที่เกิดขึ้นเเละค่อยสังเกตุอาการอื่นๆที่เกิดขึ้น แพทย์จะแนะนำวิธีการรักษาเพื่อป้องกันไม่ให้อาการเลวร้ายลงซึ่งสามารถทำได้ดังต่อไปนี้

หลีกเลี่ยงการเล่นกีฬาที่ต้องสัมผัสตัว
หลีกเลี่ยงการทำกิจกรรมที่มีความเสี่ยงทำให้เกิดเลือดออกสูงหรือเกิดอาการฟกช้ำง่าย
จำกัดปริมาณการดื่มแอลกอฮอล
หยุดหรือเปลี่ยนการใช้ยาที่ส่งผลกระทบต่อเกล็ดเลือดได้แก่ยาแอสไพรินและยาไอบลูโพรเฟน

ถ้าหากคุณมีภาวะเกล็ดเลือดต่ำอย่างรุนเเรง คุณจำเป็นต้องเข้ารับการรักษาจากแพทย์ โดยวิธีรักษามีดังต่อไปนี้

การถ่ายเทเลือดหรือเกล็ดเลือด
เปลี่ยนยาที่ทำให้เกิดเกล็ดเลือดต่ำ
ยาสเตียรรอยด์
สร้างภูมิคุ้มกัน
ใช้ยาคอร์ติโคสเตียรอยด์เพื่อยับยั้งการทำงานของแอนตี้บอดี้
ใช้ยากดระบบภูมคุ้มกัน
ผ่าตัดนำม้ามออก

บทสรุปเกี่ยวกับผู้ที่มีเกล็ดเลือดต่ำ

ผู้ที่มีภาวะทุกรายไม่จำเป็นต้องเข้ารักษาเสมอไป เนื่องจากภาวะเกล็ดเลือดต่ำในผู้ป่วยบางรายสามารถหายไปได้เอง โดยเกล็ดเลือดสามารถกลับมามีสุขภาพดีและกลับมาอยู่ในระดับปกติ อย่างไรก็ตามผู้ที่มีภาวะเกล็ดเลือดต่ำรุนเเรงจำเป็นต้องได้รับการรักษา บางครั้งภาวะเกล็ดเลือดต่ำสามารถรักษาได้ตามอาการจากสาเหตุที่เกิดขึ้น โดยแพทย์จะทำงานร่วมกับคุณเพื่อวางแผนการรักษาเพื่อช่วยจัดการกับอาการต่างๆที่เกิดขึ้นกับคุณ

นี่คือแหล่งที่มาของบทความของเรา