ภาวะมีบุตรยาก (Infertility) : อาการสาเหตุและการรักษา

21.11.2567

ความหมายของการมีบุตรยาก

การวินิจฉัยภาวะมีบุตรยาก (Infertility) คือการที่คุณไม่สามารถตั้งครรภ์ได้หลังจากพยายามตั้งครรภ์ ถ้าหากคุณมีอายุมากกว่า 35 ปีขึ้นไป หมายความว่าคุณจะไม่สามารถตั้งครรภ์ได้หลังจากพยายามตั้งครรภ์เป็นเวลา 6 เดือน ผู้หญิงที่ตั้งครรภ์ได้แต่ไม่สามารถรักษาการตั้งครรภ์ไว้ได้เป็นผู้ที่มีบุตรยากเช่นกัน ผู้หญิงที่ไม่เคยตั้งครรภ์มาก่อนสามารถได้รับการวินิจฉัยว่ามีลูกยาก ภาวะมีบุตรยากแบบปฐมภูมิ และผู้หญิงที่เคยตั้งครรภ์หนึ่งครั้งเมื่อนานมาเเล้วจะได้รับการวินิจฉัยว่ามีบุตรยากแบบทุติยภูมิ ภาวะมีบุตรยากไม่ได้เกิดขึ้นเพียงในผู้หญิงเท่านั้นแต่สามารถเกิดขึ้นกับผู้ชายได้เช่นกัน ในความเป็นจริงเเล้วผู้หญิงและผู้ชายสามารถเกิดปัญหาเกี่ยวกับระบบสืบพันธุ์ได้เท่ากัน ข้อมูลจากสถาบันสุขภาพของผู้หญิงระบุว่าหนึ่งในสามของภาวะการมีลูกยากมีสาเหตุมาจากผู้หญิงและในส่วนของ 3 กรณีที่เหลือมีสาเหตุเกิดจากผู้ชาย นอกจากนี้อีกสามกรณีที่เหลือยังมีสาเหตุเกิดจากผู้ชายและผู้หญิงร่วมกันหรือทั้งคู่อาจไม่ได้มีภาวะมีบุตรยาก Infertility

สาเหตุของการมีบุตรยากในผู้ชาย

โดยทั่วไปภาวะมีบุตรยากในผู้ชายมีความเกี่ยวข้องกับปัญหาดังต่อไปนี้

ประสิทธิภาพในการผลิตอสุจิ
การนัดจำนวนอสุจิหรือจำนวนของอสุจิ
รูปร่างของอสุจิ
การเคลื่อนที่ของอสุจิที่เกี่ยวข้องกับการว่ายของตัวอสุจิด้วยตัวเองหรือการเคลื่อนไหวของตัวอสุจิในท่อนำของระบบสืบพันธุ์เพศชาย

ภาวะมีบุตรยากเกิดจากมีปัจจัยเสี่ยงที่หลากหลาย ซึ่งอาจเกิดจากปัญหาทางสุขภาพและการใช้ยาที่ส่งผลทำให้เกิดปัญหากับระบบสืบพันธุ์

สาเหตุของการมีบุตรยากในผู้หญิง

ภาวะมีบุตรยากในผู้หญิงเกิดจากปัจจัยหลากหลายอย่างที่รบกวนการทำงานของกลไกการตั้งครรภ์ตามธรรมชาติได้แก่

การตกไข่เกิดขึ้นเมื่อไข่ที่สุกเเล้วตกลงสู่รังไข่
การปฏิสนธิที่เกิดขึ้นเมื่ออสุจผสมกับไข่ในท่อนำไข่หลังจากเดินทางผ่านปากมดลูกและเข้าไปยังมดลูก
กระบวนการฝังตัวของไข่ที่ผสมแล้วในผนังมดลูกเกิดขึ้นเมื่อไข่ที่ได้รับการปฏิสนธิฝั่งตัวลงบนเยื่อบุรังไข่ ซึ่งเป็นบริเวณที่ตัวอ่อนเจริญเติบโตและพัฒนากลายไปเป็นเด็กทารก

การรักษาภาวะมีบุตรยาก

ถ้าคุณและคู่ของคุณพยายามตั้งครรภ์และไม่ได้ผล คุณอาจจำเป็นต้องเข้ารับการรักษา ซึ่งประเภทของการรักษาขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายอย่างได้แก่

ยังไม่ทราบสาเหตุของภาวะการมีบุตรยาก
ระยะเวลาของการตั้งครรภ์
อายุ
สุขภาพโดยรวมของคุณและคู่ของคุณ
ความต้องการในการเข้ารับการรักษาของคุณและคู่รักของคุณ

การรักษาภาวะมีบุตรยากในผู้ชาย

การรักษาภาวะการมีบุตรยากในผู้ชายสามารถทำได้หลายวิธีขึ้นอยู่กับสาเหตุ ทางเลือกในการรักษาภาวะการมีบุตรยากในผู้ชายได้แก่ การผ่าตัด การใช้ยาและเทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์ การผ่าตัดสามารถช่วยซ่อมแซ่มและแก้ไขการอุดตันที่ทำให้เกิดปัญหาในการหลั่งน้ำอสุจิเช่นหลอดเลือดดำที่อัณฑะขอด ในบางกรณีสามารถซ่อมแซมการหลั่งอสุจิให้หลั่งออกจากลูกอัณฑะโดยตรงได้หลังจากเข้ารับการรักษาด้วยเทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์ การใช้ยาสามารถนำมารักษาปัญหาที่เกิดจากความไม่สมดุลของฮอร์โมน นอกจากนี้ยังสามารถนำมาใช้รักษาอาการอื่นๆที่เกิดขึ้นกับภาวะการเจริญพันธุ์ของผู้หญิงเช่นภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศ หรือการติดเชื้อที่เกิดขึ้นกับจำนวนของอสุจิ การรักษาด้วยเทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์หมายถึงการนำไข่และอสุจิออกมาผสมภายนอกร่างกายเช่น การทำเด็กหลอดแก้ว (IVF) และการช่วยการปฏิสนธิโดยวิธีฉีดอสุจิเข้าไปในเซลล์ไข่ ซึ่งอสุจิที่นำมาใช้ในการรักษาด้วยเทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์ด้วยการปฏิสนธินอกร่างกายสามารถนำมาจากการหลั่งอสุจิปกติและการดูดออกจากต่อมลูกหมากหรือรับมาจากการบริจาค

การรักษาภาวะมีบุตรยากในผู้หญิง

การรักษาภาวะมีบุตรยากสำหรับผู้หญิงมีวิธีรักษาได้แก่การผ่าตัดและการใช้ยารวมถึงการใช้เทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์ นอกจากนี้ยังมีวิธีการรักษาหลากหลายประเภทที่ช่วยรักษาผู้หญิงมีลูกยากได้ แม้ว่าบางครั้งการผ่าตัดสามารถนำมาช่วยรักษาภาวะมีบุตรยากในผู้หญิงได้แต่การรักษาด้วยวิธีด้วยพบได้ยากเนื่องจากปัจจุบันมีเทคโนโลยีที่ทันสมัยที่นำมาใช้รักษาภาวะเจริญพันธ์ุ ซึ่งการผ่าตัดสามารถฟื้นฟูระบบสืบพันธ์ุโดย

การปรับแต่รังไข่ให้กลับมามีรูปร่างเป็นปกติ
แก้ไขท่อรังไข่ตัน
นำเนื้องอกในมดลูกออก

สำหรับเทคโนโลยีที่นำมาช่วยในการตั้งครรภ์ได้แก่การฉีดน้ำอสุจิเข้าสู่โพรงมดลูกโดยตรง (IUI) และการนำเซลล์สืบพันธุ์ของทั้งสองฝ่ายออกมาผสมนอกร่างกาย (ART) ในช่วงระหว่างการฉีดน้ำอสุจิเข้าสู่โพรงมดลูกโดยตรงจะมีอสุจิจำนวนหลายล้านตัวเข้าสู่รังไข่ของเพศหญิงในช่วงเวลาที่ใกล้เกิดการตกไข่ การทำเด็กหลอดแก้วเป็นการผสมนอกร่างกาย (ART) ชนิดหนึ่งที่เป็นการนำไข่มาผสมกับอสุจิภายนอกร่างกายที่ห้องผสมเชื้อ เมื่อเกิดการปฏิสนธิเเล้วจึงนำกลับไปฝั่งที่รังไข่เพื่อให้ตัวอ่อนเจริญเติบโตขึ้นต่อไป การใช้ยาสามารถนำมารักษาผู้หญิงที่มีภาวะมีลูกยากได้ซึ่งเป็นยาที่ทำหน้าที่เหมือนกับฮอร์โมนที่มีอยู่ในร่างกายตามธรรมชาติ ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่ทำหน้าที่กระตุ้นการตกไข่ มียาที่ใช้กระตุ้นภาวะเจริญพันธุ์อยู่หลากหลาย ค้นหายาประเภทต่างๆที่ใช้สำหรับกระตุ้นการเจริญพันธุ์ดังต่อไปนี้

การวินิจฉัยภาวะมีบุตรยากของผู้หญิงทำได้อย่างไร

ขั้นแรก แพทย์จะซักประวัติทางเพศทั้งหมดของคุณ ภาวะเจริญพันธุ์สำหรับผู้ที่มีมดลูกเกี่ยวข้องกับการตกไข่ของไข่ที่แข็งแรง ซึ่งหมายความว่าสมองของคุณต้องส่งสัญญาณฮอร์โมนไปยังรังไข่เพื่อปล่อยไข่ให้เดินทางออกจากรังไข่ ผ่านท่อนำไข่ และเยื่อบุมดลูก การทดสอบภาวะเจริญพันธุ์เกี่ยวข้องกับการตรวจหาปัญหาของกระบวนการเหล่านี้ การทดสอบเหล่านี้สามารถช่วยวินิจฉัยหรือแยกแยะปัญหาได้:

การตรวจกระดูกเชิงกราน :แพทย์จะทำการตรวจกระดูกเชิงกรานเพื่อตรวจหาปัญหาทางโครงสร้างหรือสัญญาณของโรค
การตรวจเลือด:การตรวจเลือดสามารถตรวจสอบระดับฮอร์โมนเพื่อดูว่าความไม่สมดุลของฮอร์โมนเป็นปัจจัยหนึ่งหรือคุณกำลังตกไข่
อัลตราซาวนด์ transvaginal:ผู้ให้บริการของคุณใส่แท่งอัลตราซาวนด์เข้าไปในช่องคลอดของคุณเพื่อตรวจดูปัญหาเกี่ยวกับระบบสืบพันธุ์ของคุณ
Hysteroscopy :ผู้ให้บริการของคุณสอดท่อบาง ๆ (hysteroscope) เข้าไปในช่องคลอดเพื่อตรวจดูมดลูกของคุณ
Sonohysterogram น้ำเกลือ (SIS):ผู้ให้บริการของคุณเติมมดลูกของคุณด้วยน้ำเกลือ (น้ำเกลือฆ่าเชื้อ) และทำอัลตราซาวนด์ transvaginal
Sono hysterosalpingogram (HSG):ผู้ให้บริการของคุณเติมน้ำเกลือและฟองอากาศในท่อนำไข่ของคุณในระหว่างขั้นตอน SIS เพื่อตรวจหาการอุดตันของท่อนำไข่
X-ray hysterosalpingogram (HSG) :รังสีเอกซ์จับสีย้อมที่ฉีดได้ขณะที่มันเดินทางผ่านท่อนำไข่ การทดสอบนี้ค้นหาการอุดตัน
การส่องกล้อง :ผู้ให้บริการของคุณใส่กล้องส่องทางไกล (หลอดบางพร้อมกล้อง) เข้าไปในแผลในช่องท้องขนาดเล็ก ช่วยระบุปัญหาเช่น endometriosis, เนื้องอกในมดลูกและเนื้อเยื่อแผลเป็น

การวินิจฉัยภาวะมีบุตรยากของผู้ชายทำได้อย่างไร

การวินิจฉัยภาวะมีบุตรยากในผู้ที่มีองคชาตมักเกี่ยวข้องกับการตรวจให้แน่ใจว่าบุคคลนั้นหลั่งสเปิร์มที่แข็งแรงออกมา การทดสอบภาวะเจริญพันธุ์ส่วนใหญ่จะตรวจหาปัญหาเกี่ยวกับสเปิร์ม การทดสอบเหล่านี้สามารถช่วยวินิจฉัยหรือแยกแยะปัญหาได้:

การวิเคราะห์น้ำเชื้อ :การทดสอบนี้ตรวจสอบจำนวนอสุจิต่ำและการเคลื่อนไหวของอสุจิไม่ดี บางคนต้องการการตรวจชิ้นเนื้อด้วยเข็มเพื่อเอาสเปิร์มออกจากลูกอัณฑะเพื่อทำการทดสอบ
การตรวจเลือด:การตรวจเลือดสามารถตรวจระดับไทรอยด์และฮอร์โมนอื่นๆ การตรวจเลือดทางพันธุกรรมจะค้นหาความผิดปกติของโครโมโซม
อัลตราซาวนด์ของถุงอัณฑะ:อัลตราซาวนด์ของถุงอัณฑะของคุณระบุ varicoceles หรือปัญหาอัณฑะอื่น ๆ

ข้อสรุปเกี่ยวกับภาวะมีบุตรยาก

การวินิจฉัยภาวะการมีบุตรยากไม่ได้หมายความว่าความใฝ่ฝันในการมีลูกของคุณจะจบลง ในหลายกรณีที่คู่รักหลายคู่มีภาวะมีบุตรยากสามารถมีลูกได้ในที่สุด บางคู่สามารถมีบุตรได้เอง ในขณะที่บางคู่จำเป็นต้องใช้ยาช่วย วิธีการรักษาภาวะมีบุตรยากขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายอย่างได้แก่ อายุ สาเหตุที่มีลูกยากและความต้องการส่วนบุคคล อย่างไรก็ตามการรักษาภาวะมีบุตรยากจะสามารถรักษาได้ผลหรือทำให้ผู้หญิงท้องได้หรือไม่ขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายประการ ในบางกรณีปัญหาเกี่ยวกับการสืบพันธุ์ไม่สามารถรักษาได้ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับสภานการณ์ของแต่ละคน แพทย์อาจแนะนำให้คุณและคู่รักของคุณพิจารณาเกี่ยวกับการบริจาคอสุจิหรือไข่หรือรับเลี้ยงเด็กบุญธรรม ปัญหาด้านการเพิ่มประชากรในสหรัฐอเมริกายังคงเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง ด้วยการเปลี่ยนแปลงด้านความคิดและวัฒนธรรม ตรวจสอบรายงานเกี่ยวกับการเพิ่มประชากรในสหรัฐอเมริกาได้ที่นี่

นี่คือแหล่งที่มาของบทความของเรา

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/infertility/symptoms-causes/syc-20354317
https://www.cdc.gov/reproductivehealth/infertility/index.htm
https://www.womenshealth.gov/a-z-topics/infertility
https://www.nhs.uk/conditions/infertility/causes/

เนื้อหาและรีวิวมาจากผู้เชี่ยวชาญ โดย Bupa team