ยาไฮโดรคอร์ติโซน (Hydrocortisone) – สรรพคุณ ผลข้างเคียง ข้อควรระวัง

ยาไฮโดรคอร์ติโซน (Hydrocortisone) คืออะไร

ยาคุณสมบัติ และสรรพคุณของไฮโดรคอร์ติโซน

ร่างกายสามารถสร้างไฮโดรคอร์ติโซน (Hydrocortisone) โดยต่อมหมวกไตตามธรรมชาติ เรียกว่า ฮอร์โมนคอร์ติโคสเตียรอยด์ (Corticosteroid hormone) มีฤทธิ์ในการระงับอาการข้ออักเสบ  ความผิดปกติภูมิคุ้มกัน ความผิดปกติในระบบโลหิต ปัญหาเกี่ยวกับการหายใจ โรคมะเร็ง และโรคภูมิแพ้ขั้นรุนแรง โดยยาไฮโดรคอร์ติโซนช่วยลดอาการปวด บวม และอาการแพ้ ที่มาจากปัญหาระบบภูมิคุ้มกัน หรือภูมิแพ้ได้ อีกทั้งยังถูกใช้ในการรักษาสมดุลของระดับฮอร์โมนไฮโดรคอร์ติโซนที่ต่ำกว่าปกติอันเกิดจากต่อมหมวกไตมีปัญหา เช่น โรคแอดดิสัน (Addison’s disease) ภาวะต่อมหมวกไตบกพร่อง (adrenocortical insufficiency) ฮอร์โมนตัวนี้จากต่อมหมวกไตมีความสำคัญมากรักษาสมดุลของน้ำ เกลือแร่ และความดันโลหิตในร่างกายให้เป็นปกติ

วิธีการใช้ยาไฮโดรคอร์ติโซน

ผลข้างเคียงในการใช้ยาไฮโดรคอร์ติโซน

• อาการแสบร้อน
•  ระคายเคือง
• แดงบริเวณที่ทาได้
• เป็นสิว หรือตุ่มขึ้นมา

ข้อควรระวังในการใช้ยาไฮโดรคอร์ติโซน

ยาไฮโดรคอร์ติโซนไม่เหมาะกับใคร

• โรคภูมิแพ้หรือความไว:บุคคลที่ทราบว่ามีอาการแพ้หรือไวต่อไฮโดรคอร์ติโซนหรือคอร์ติโคสเตียรอยด์อื่น ๆ ควรหลีกเลี่ยงการใช้ ปฏิกิริยาภูมิแพ้ต่อไฮโดรคอร์ติโซนอาจปรากฏเป็นผื่นที่ผิวหนัง คัน บวม หรือหายใจลำบาก และอาจรุนแรงได้ในบางกรณี
• การติดเชื้อที่ลุกลาม:ไฮโดรคอร์ติโซนสามารถกดระบบภูมิคุ้มกันและปกปิดอาการของการติดเชื้อ ทำให้มีประสิทธิภาพในการรักษาโรคติดเชื้อน้อยลงและอาจทำให้อาการป่วยแย่ลงได้ บุคคลที่มีการติดเชื้อแบคทีเรีย เชื้อรา หรือไวรัส รวมถึงเริม ควรหลีกเลี่ยงการใช้ไฮโดรคอร์ติโซน เว้นแต่จะได้รับคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพ
• สภาพผิวไม่เหมาะสมสำหรับคอร์ติโคสเตียรอยด์:สภาพผิวบางอย่างอาจไม่ตอบสนองต่อการรักษาด้วยคอร์ติโคสเตียรอยด์ได้ดีหรืออาจแย่ลงเมื่อใช้งาน ตัวอย่าง ได้แก่ สิว โรคโรซาเซีย ผิวหนังอักเสบบริเวณช่องปาก และการติดเชื้อไวรัสที่ผิวหนังบางชนิด เช่น อีสุกอีใสหรือเริม ควรหลีกเลี่ยงหรือใช้ไฮโดรคอร์ติโซนด้วยความระมัดระวังในกรณีเหล่านี้ เนื่องจากอาจทำให้อาการรุนแรงขึ้นหรือก่อให้เกิดผลข้างเคียงได้
• การบาดเจ็บหรือบาดแผลที่ผิวหนัง:ไม่ควรใช้ไฮโดรคอร์ติโซนกับแผลเปิด บาดแผล แผลไหม้ หรือบริเวณผิวหนังที่แตกหักหรือเสียหาย เนื่องจากอาจทำให้การรักษาล่าช้า เพิ่มความเสี่ยงของการติดเชื้อ หรือทำให้เกิดอาการแทรกซ้อนอื่นๆ หลีกเลี่ยงการใช้ไฮโดรคอร์ติโซนกับบริเวณผิวหนังที่มีเลือดออกหรือมีของเหลวไหลซึม
• ผิวบางหรือเปราะบาง:การใช้คอร์ติโคสเตียรอยด์เฉพาะที่เป็นเวลานานหรือมากเกินไป เช่น ไฮโดรคอร์ติโซน อาจทำให้ผิวหนังบาง ฝ่อ และความเปราะบาง โดยเฉพาะในบริเวณที่บอบบาง เช่น ใบหน้า ขาหนีบ หรือรักแร้ บุคคลที่มีผิวบางหรือเปราะบาง เช่น ผู้สูงอายุหรือผู้ที่มีโรคประจำตัว ควรใช้ไฮโดรคอร์ติโซนด้วยความระมัดระวังและอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์
• ภาวะสุขภาพที่สำคัญ:บุคคลที่มีภาวะสุขภาพพื้นฐานบางอย่าง เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง โรคกระดูกพรุน หรือความผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกัน อาจมีความเสี่ยงที่จะเกิดภาวะแทรกซ้อนจากการใช้คอร์ติโคสเตียรอยด์เพิ่มขึ้น ควรใช้ไฮโดรคอร์ติโซนด้วยความระมัดระวังในบุคคลเหล่านี้ และอาจจำเป็นต้องปรับขนาดยาหรือติดตามผล
• การตั้งครรภ์และให้นมบุตร:แม้ว่าโดยทั่วไปถือว่าไฮโดรคอร์ติโซนปลอดภัยสำหรับการใช้งานในระยะสั้นในระหว่างตั้งครรภ์และให้นมบุตร แต่การใช้ยาในปริมาณมากเป็นเวลานานหรือในปริมาณมากอาจก่อให้เกิดความเสี่ยงต่อทารกในครรภ์หรือทารก บุคคลที่ตั้งครรภ์หรือให้นมบุตรควรปรึกษากับผู้ให้บริการด้านสุขภาพก่อนใช้ไฮโดรคอร์ติโซน และควรใช้ขนาดยาที่มีประสิทธิภาพต่ำที่สุดในระยะเวลาที่สั้นที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้
• เด็ก:แม้ว่าไฮโดรคอร์ติโซนมักใช้เพื่อรักษาสภาพผิวบางอย่างในเด็ก รวมถึงกลากและผื่นผ้าอ้อม แต่ควรใช้ด้วยความระมัดระวังและอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเด็กทารกหรือบนพื้นที่ขนาดใหญ่ของร่างกาย การใช้ไฮโดรคอร์ติโซนในเด็กเป็นเวลานานหรือมากเกินไปอาจส่งผลต่อการเจริญเติบโตและพัฒนาการหรือก่อให้เกิดผลข้างเคียงอื่น ๆ