การฟอกไต (Hemodialysis) 

การฟอกไต หรือ Hemodialysis คืออะไร

ไตที่มีสุขภาพดีทำความสะอาดเลือด และกำจัดของเหลวส่วนเกินออกจากปัสสาวะ ทั้งยังผลิตสารที่ทำให้ร่างกายแข็งแรง การฟอกไตเป็นการทำแทนหน้าที่เหล่านี้ในกรณีที่ไตไม่ทำงาน การฟอกไตมี 2 ชนิด คือ hemodialysis และ peritoneal dialysis ในบทความนี้ จะพูดถึงการฟอกไตแบบ hemodialysis

เมื่อไหร่ที่ต้องฟอกไต

คุณจำเป็นต้องฟอกไตเมื่อไตของคุณไม่กำจัดของเสีย และของเหลวจากเลือดมากพอที่จะทำให้ร่างกายมีสุขภาพดี การฟอกไตจะทำได้ก็ต่อเมื่อคุณมีการทำงานของไตเหลือประมาณ 10-15 เปอร์เซนต์ หากมีอาการ เช่น คลื่นไส้ อาเจียน บวม และอ่อนล้า อย่างไรก็ตาม แม้ว่าคุณจะยังไม่มีอาการใด คุณก็ยังจะมีของเสียในเลือดสูง ซึ่งอาจเป็นพิษต่อร่างกาย

การฟอกไตทำงานอย่างไร 

การฟอกไตเป็นขั้นตอนที่เครื่องฟอกไต และเครื่องกรองที่เรียกว่าไตเทียม หรือเครื่องฟอก ที่ใช้ทำความสะอาดเลือด การนำเลือดเข้าเครื่องฟอกไตทำได้โดยการเจาะหลอดเลือด ปกติแล้วจะเป็นที่แขน

เครื่องฟอกไตทำความสะอาดเลือดอย่างไร 

เครื่องล้างไต หรือเครื่องฟอกมีสองส่วน ส่วนแรกสำหรับเลือด และอีกส่วนสำหรับล้างของเหลว จะมีเยื่อหุ้มบาง ๆ แยกสองส่วนนี้ออกจากกัน เซลล์เม็ดเลือด โปรตีน และส่วนประกอบสำคัญอื่น ๆ จะยังคงอยู่ในเลือดเพราะพวกมันใหญ่เกินกว่าที่จะผ่านเยื่อหุ้ม ของเสียเล็ก ๆ ในเลือด เช่น ยูเรีย ครีอะตินิน โพแทสเซียม และของเหลวส่วนเกินจะผ่านออกจากเยื่อหุ้ม และถูกชะล้างไป

ฟอกไตหรือการล้างไตทำได้ที่ไหน 

การฟอกไตสามารถทำได้ที่โรงพยาบาล ในศูนย์ฟอกไต คุณ และแพทย์ของคุณจะตัดสินใจว่าที่ไหนเป็นที่ที่ดีที่สุด ขึ้นอยู่กับโรคที่เป็น และความต้องการของคุณ

การฟอกไตแต่ละครั้งใช้เวลานานเท่าไหร่ 

ในศูนย์ฟอกไต ปกติแล้วการฟอกไตจะทำ 3 ครั้งต่อสัปดาห์ โดยใช้เวลา 4 ชั่วโมงต่อวัน ผู้ที่ทำการฟอกไตที่บ้านอาจทำได้บ่อยกว่า ประมาณ 4-7 ครั้งต่อสัปดาห์ และเวลาต่อชั่วโมงน้อยกว่า แพทย์จะแจ้งให้ทราบว่าคุณต้องฟอกไตกี่ครั้ง การศึกษาแสดงให้เห็นว่าการได้รับการฟอกไตที่เหมาะสมทำให้สุขภาพโดยรวมดีขึ้น ทำให้ไม่ต้องนอนโรงพยาบาล และมีชีวิตอยู่นานขึ้น ผู้ที่ดูแลเรื่องการฟอกไตจะวัดผลทุกเดือนเพื่อให้มั่นใจว่าคุณได้รับจำนวนการฟอกไตอย่าวถูกต้อง วิธีหนึ่งที่ถูกใช้ในการตรวจคือ urea reduction ratio (URR)และ Kt/V:

• * Kt/V ของคุณควรมีค่าอย่างน้อย 1.2
• * URR ควรมีอย่างน้อย 65 เปอร์เซนต์

สามารถฟอกไตที่บ้านได้หรือไม่ 

เป็นไปได้ ผู้ป่วยหลายคนฟอกไตที่บ้าน

การพยาบาลผู้ป่วยล้างไต 

ใช่ ผู้ป่วยที่ฟอกไตจะถูกแนะนำให้รับประทานโปรตีนมากขึ้น และลดปริมาณของโพแทสเซียม ฟอสฟอรัส โซเดียม และของเหลวในอาหาร ผู้ป่วยที่เป็นเบาหวาน หรือมีปัญหาสุขภาพอื่นอาจต้องจำกัดการรับประทานอาหาร จึงเป็นสิ่งที่สำคัญที่จะปรึกษากับนักโภชนาการอาหาร ผู้ที่ดูแลการฟอกไตจะติดตามการรักษาทุกเดือนเพื่อให้มั่นใจว่าคุณได้รับการฟอกไตที่เหมาะสม และเป็นไปตามเป้าหมาย

การฟอกไตช่วยรักษาโรคไตได้หรือไม่ 

ในบางกรณีของการเกิดภาวะไตล้มเหลวเฉียบพลัน การฟอกไตอาจทำไปจนกว่าไตจะกลับมาทำงานเป็นปกติ อย่างไรก็ตาม เมื่อเป็นโรคไตเรื้อรัง ไตของคุณจะไม่สามารถดีขึ้นได้อีกแล้ว คุณจำเป็นต้องฟอกไตไปตลอดชีวิตจนกว่าจะได้รับการปลูกถ่ายไต

ความรู้สึกระหว่างการฟอกไต 

เมื่อเริ่มการฟอกไต เข็มที่ถูกแทงเข้าไปในเส้นเลือดอาจทำให้รู้สึกไม่สบายตัว ผู้ป่วยส่วนมากจะเคยชินกับมันเมื่อทำไปเรื่อย ๆ ผู้ที่ฟอกไตให้จะทำให้มั่นใจว่าคุณสบายตัวที่สุดระหว่างการรักษา อาการบางอย่าง เช่น ปวดเกร็ง ปวดหัว คลื่นไส้ และเวียนศีรษะเป็นอาการที่พบได้ไม่บ่อย แต่หากคุณมีอาการเหล่านี้ควรแจ้งให้ผู้ที่ฟอกไตให้ทราบ เพื่อที่จะ:

• * นำของเหลวออกให้ช้าลง ซึ่งจะใช้เวลานานขึ้น

• *เพิ่มระดับโซเดียม

• *ตรวจสอบยาลดความดัน

• * ปรับเปลี่ยนนน้ำหนักที่แท้จริง และน้ำหนักที่ต้องการ

• *ทำให้เครื่องฟอกไตเย็นลง

• *ใช้ยาชนิดพิเศษเพื่อช่วยป้องกันความดันเลือดลดต่ำลงระหว่างการฟอกไต

คุณสามารถช่วยให้ตัวเองรู้สึกดีระหว่างการฟอกไตได้โดยรับประทานอาหาร และดื่มของเหลวตามที่ได้รับคำแนะนำ เพื่อที่จะไม่ทำให้ของเหลวถูกขับออกมากระหว่างการฟอกไต ซึ่งอาจทำให้ไม่สบายตัว

การทำงานเครื่องฟอกไต

ก่อนที่จะใช้เครื่องฟอกไตซ้ำ ศูนย์ฟอกไตจะทำความสะอาดเครื่องฟอกไตเสมอ หากถูกทำอย่างถูกต้อง การใช้ซ้ำนั้นถือว่าปลอดภัย ก่อนที่จะใช้งาน เครื่องต้องได้รับการทดสอบว่าทำงานได้เป็นปกติก่อน หากเครื่องไม่สามารถทำงานได้แล้ว จึงจะได้อันใหม่ หากคุณมีคำถาม ให้ปรึกษาผู้ที่ทำการฟอกไตให้ หากคุณไม่ต้องการที่จะใช้เครื่องซ้ำ ศูนย์ฟอกไตอาจจะให้คุณใช้เครื่องใหม่ในแต่ละครั้งได้ ควรปรึกษาเกี่ยวกับนโยบายของศูนย์

ผู้ที่ต้องฟอกไตสามารถเดินทางได้หรือไม่ 

ผู้ที่ฟอกไตสามารถเดินทางได้ ศูนย์ฟอกไตมีอยู่ในหลายประเทศทั่วโลก ก่อนที่คุณจะเดินทาง คุณควรทำนัดกับศูนย์ฟอกไตในที่ ๆ จะไปก่อน เพื่อที่เจ้าหน้าที่จะได้ทำนัดให้ได้

ผู้ป่วยที่ต้องฟอกไตยังสามารถทำงานได้หรือไม่ 

ผู้ป่วยที่ต้องฟอกไตยังสามารถทำงานได้ หากงานที่ทำเป็นงานที่ต้องใช้แรงงาน เช่น การยก การขุด หรือื่น ๆ คุณอาจต้องเปลี่ยนหน้าที่