ท้องอืด (Flatulence): อาการ สาเหตุ การรักษา 

ท้องอืด (Flatulence) คืออาการที่ทุกคนอาจจะรู้จักกันดีเมื่อเกิดอาการที่มีลมในกระเพาะ อาหารไม่ย่อย มีแก๊สในกระเพาะอาหารเยอะเกินไปทำให้ต้องเกิดการผายลมบ่อยครั้ง หรือเรอ ซึ่งอาจจะทำให้เกิดภาวะไม่สบายตัว อึดอัด ซึ่งอาการนี้สามารถเกิดได้ทั้งในเด็กและผู้ใหญ่

สาเหตุของอาการท้องอืด

สาเหตุท้องอืด มีได้หลายปัจจัยดังนี้:

การกลืนอากาศมากเกินไป

โดยปกติแล้วคนเราสามารถกลืนอากาศลงไปในท้องได้ในระหว่างการรับประทาน ดื่มน้ำ หรือพูดคุย โดยอากาศที่กลืนเข้าไปจะกลืนไปเพียงเล็กน้อยเท่านั้น แต่หากมากเกินไป อาจจะทำให้เกิดการเรอ ผายลม หรือสะอึก เนื่องจากลมในกระเพาะเยอะเกินไป

สาเหตุที่ทำให้อากาศถูกกลืนเข้าท้องคือ:

  • การเคี้ยวหมากฝรั่ง
  • การสูบบุหรี่
  • การรับประทานอาหารเร็วเกินไป

การรับประทานอาหารหรือดื่มเครื่องดื่มที่มีแก๊ส

อาหารบางประเภทอาาจะทำให้ท้องอืดมากเกินไป อาหารที่ทำให้เกิดแก๊สในกระเพาะมีดังนี้:
  • กะหล่ำปลี
  • ถั่ว
  • ลูกเกด
  • บร็อคโคลี
  • ลูกพรุน
  • แอปเปิ้ล
  • น้ำอัดลม
โดยหลังจากผ่านกระบวนการย่อยอาหาร ในลำไส้ใหญ่นั้นจะมีแบคทีเรียจำนวนมากทำการย่อยอาหาร แก๊สนั้นจะเกิดขึ้นจากกระบวนการย่อยในครั้งนี้ 

ท้องอืดในคนท้อง

อาการท้องอืดในคนท้อง ผลสืบเนื่องมาจากการเปลี่ยนแปลงทางร่างกายที่เกิดขึ้นระหว่างตั้งครรภ์ ทำให้ระบบการย่อยอาหารทำงานได้ช้าลง ไม่เหมือนตอนร่างกายปกติ ดังนั้น แม่ท้องจึงท้องอืดท้องเฟื้อ ลมในท้องเยอะ และอาหารไม่ย่อยได้ง่าย Flatulence

อาการท้องอืด

อาการท้องอืดมีลมในท้องนั้นโดยทั่วไปแล้วผู้ป่วยจะรู้สึกไม่สบายท้อง มีอาการแน่นท้อง ท้องแข็ง มีลมในท้อง อาการปวดท้องแน่นท้อง ท้องอืดผายลมบ่อย เรอ ท้องแข็งท้องอืด เป็นต้น

การรักษาอาการท้องอืดด้วยตัวเองที่บ้าน

วิธีแก้อาการท้องอืดขึ้นอยู่กับสาเหตุของปัญหา ผู้ป่วยสามารถทำการรักษาอาการท้องอืดได้เองที่บ้าน โดยอาจจะลองปฎิบัติดังนี้ เพื่อเป็นวิธีแก้ลมในท้องเยอะเกินไป:
  • ระมัดระวังในการรับประทานอาหาร หากอาหารที่ทานมีคาร์โบไฮเดรตมากไปทำให้ย่อยยาก ให้ลองเปลี่ยนเป็นคาร์โบไฮเดรตที่ย่อยง่ายกว่าเช่นมันฝรั่งข้าวและกล้วย
  • จดบันทึกการรับประทานอาหารประจำวัน จะช่วยให้คุณระบุได้ว่าอาหารประเภทใดที่รับประทานแล้วก่อให้เกิดอาการท้องอืดมากเกินไป เพื่อที่จะหลีกเลี่ยงในครั้งหน้า หากผู้ป่วยกินอาหารแล้วท้องอืดควรปฎิบัติข้อนี้จะช่วยได้มาก
  • กินให้น้อยลง พยายามกินอาหารมื้อเล็ก ๆ วันละห้าถึงหกมื้อแทนที่จะเป็นมื้อใหญ่สามมื้อเพื่อช่วยกระบวนการย่อยอาหาร
  • เคี้ยวอาหารให้ละเอียด
  • ไม่สูบบุหรี่
  • ไม่เคี้ยวหมากฝรั่ง
  • หมั่นออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ การออกกำลังกายช่วยส่งเสริมการย่อยอาหารและสามารถป้องกันอาการท้องอืด
  • รับประทานยาลดกรดในกระเพาะอาหาร

ภาวะแทรกซ้อนของอาการท้องอืด (Flatulence)

หากว่าคุณมีอาการท้องอืดบ่อย ๆ บางครั้งอาจจะส่งผลให้เกิดอาการแทรกซ้อนต่าง ๆ ได้ดังนี้:

การวินิจฉัยอาการท้องอืด

แพทย์อาจจะมีการสอบถามข้อมูลพร้อมกับการตรวจร่างกาย ในบางครั้งอาจมีการตรวจเลือดเพื่อให้แน่ใจว่าร่างกายของคุณไม่ได้ติดเชื้อ และเพื่อระบุอาการแพ้อาหารที่เป็นไปได้และเพื่อให้แน่ใจว่าไม่มีสาเหตุอื่นที่ทำให้เกิดอาการท้องอืด ควบคู่กับการตรวจดูบริเวณท้องและฟังเสียงของระบบย่อยอาหารร่วมด้วย นอกจากนี้แพทย์อาจจะแนะนำให้มีการจดบันทึก อาหารประจำวันที่รับประทานเพื่อทราบถึงอาหารที่ทำเกิดอาการท้องอืดมากเกินไป  เมื่อไหร่ที่ควรไปพบแพทย์ หากผู้ป่วยมีอาการท้องอืดท้องเฟ้อโดยไม่ทราบสาเหตุ รวมไปถึงมีอาการดังนี้ร่วมด้วย ผู้ป่วยควรไปพบแพทย์โดยด่วน เพราะบางครั้งอาการท้องอืดอาจจะมีผลกระทบมาจากโรคที่ร้ายแรงได้ เช่นมะเร็ง หรือเนื้องอกในช่องท้อง: 
  • ท้องบวม
  • มีอาการปวดท้องเหมือนมีลมในท้อง
  • อาเจียน
  • ท้องเสีย
  • ท้องผูก
  • น้ำหนักลดลง
  • แสบหน้าอก
  • ถ่ายอุจจาระปนเลือด

การป้องกันท้องอืด

ผู้ป่วยสามารถเลือกรับประทานอาหารที่ก่อให้เกิดแก๊สน้อยได้ จำพวก:
  • เนื้อสัตว์ และปลา
  • ไข่
  • ผักจำพวก ผักกาด มะเขือเทศ บวบและกระเจี๊ยบ
  • ผลไม้ จำพวก แคนตาลูป องุ่น เบอร์รี่ เชอร์รี่ อะโวคาโด และมะกอก
  • คาร์โบไฮเดรตจำพวก ขนมปังที่ไม่มีกลูเตน ข้าว

ภาพรวมเมื่อมีอาการท้องอืด

โดยทั่วไปแล้วหากอาการท้องแน่นท้องอืดไม่ได้มีสาเหตุมาจากโรคร้ายแรง ก็จะไม่ส่งผลกระทบระยะยาว เพียงแค่จะก่อให้เกิดอาการไม่สบายตัว แต่หากอาการท้องอืดส่งผลต่อการใช้ชีวิตประจำมัน การรักษาอาหารเพื่อสุขภาพและการพบแพทย์ก็เป็นสิ่งสำคัญ 

คำถามที่พบบ่อย

วิธีแก้ท้องอืดที่เร็วที่สุดคืออะไร 
  • กินทีละน้อยและบ่อย ๆ และหลีกเลี่ยงอาหารมื้อใหญ่
  • ใช้เวลาในการเคี้ยวอาหารและน้ำทีละน้อย
  • ออกกำลังกายเป็นประจำซึ่งจะช่วยปรับปรุงการย่อยอาหาร
  • กินอาหารที่มีประโยชน์และสมดุล
  • ดื่มชาเปปเปอร์มินต์ซึ่งเชื่อกันว่าช่วยย่อยอาหารและดีต่อกระเพาะอาหาร
การดื่มน้ำช่วยลดอาการท้องอืดได้หรือไม่  การบรรเทาอาการท้องอืดและท้องอืดสามารถจัดการได้โดยการเปลี่ยนแปลงอาหารเล็กน้อย น้ำดื่มและน้ำบริสุทธิ์โดยเฉพาะอย่างยิ่งสามารถช่วยในกระบวนการนี้ได้ น้ำเสียอาจมีสารเคมีที่เป็นอันตรายหรือสารพิษจากจุลินทรีย์ที่อาจส่งผลต่อระบบย่อยอาหารของคุณ และอาจเป็นปัจจัยหลักในการเกิดแก๊สและท้องอืด น้ำมะนาวช่วยเรื่องท้องอืดหรือไม่  เพื่อบรรเทาอาการท้องอืด มีแก๊ส และท้องผูก ให้ดื่มน้ำมะนาวในตอนเช้าขณะท้องว่างเป็นอย่างแรก มะนาวมีแร่ธาตุที่ช่วยส่งเสริมการย่อยอาหารที่ดี บรรเทาอาการเสียดท้อง และกระตุ้นการทำงานของลำไส้ให้แข็งแรงโดยการลดการบวมและกระตุ้นการเคลื่อนไหวของลำไส้ กล้วยดีต่ออาการท้องอืดหรือไม่  เมื่อกล้วยสุก แป้งที่ต้านทานได้ของกล้วยจะเปลี่ยนเป็นน้ำตาลเชิงเดี่ยว ซึ่งย่อยได้ดีกว่า การกินกล้วยสุกอาจช่วยลดแก๊สและท้องอืด   โยเกิร์ตดีต่อท้องอืดหรือไม่  โปรไบโอติกของโยเกิร์ต (แบคทีเรียที่ดี) ช่วยให้ลำไส้ของคุณ ย่อยและดูดซึมอาหาร ดังนั้นจึงมีแก๊สและท้องอืดน้อยลง เลือกทานโยเกิร์ตแบบธรรมดาที่มีหัวเชื้ออยู่ แล้วทำให้หวานด้วยผลไม้เล็กน้อย ผลไม้ชนิดใดที่เหมาะกับผู้ที่มีปัญหาท้องอืดมากที่สุด  ผลเบอร์รี่และผลไม้รสเปรี้ยว เช่น ส้มและเกรปฟรุตมีฟรุกโตสน้อยกว่า ทำให้ทานได้ง่ายกว่าและมีโอกาสเกิดแก๊สน้อยกว่า กล้วยเป็นผลไม้ฟรุกโตสต่ำอีกชนิดหนึ่งที่อุดมด้วยไฟเบอร์และมีอินูลินซึ่งเป็นสารที่กระตุ้นการเจริญเติบโตของแบคทีเรียที่ดีในลำไส้ ไข่ดีต่ออาการท้องอืดหรือไม่ ไข่ไม่ได้ทำให้พวกเราส่วนใหญ่ตด แต่มีเมไทโอนีนบรรจุกำมะถัน ดังนั้น หากคุณไม่ต้องการตดที่มีกลิ่นเหม็น อย่ากินไข่ควบคู่ไปกับอาหารที่ทำให้เกิดตด เช่น ถั่วหรือเนื้อสัตว์ที่มีไขมัน หากไข่ทำให้คุณท้องอืดและมีลม คุณก็อาจจะแพ้ไข่หรือมีอาการแพ้ได้ ข้าวโอ๊ตดีต่ออาการท้องอืดหรือไม่  ธัญพืชไม่ขัดสี เช่น ข้าวสาลีและข้าวโอ๊ตมีไฟเบอร์ ราฟฟิโนส และแป้ง ทั้งหมดนี้ถูกทำลายลงโดยแบคทีเรียในลำไส้ใหญ่ ซึ่งนำไปสู่แก๊ส ความจริงแล้วข้าวเป็นธัญพืชชนิดเดียวที่ไม่ทำให้เกิดแก๊ส

ลิ้งค์ด้านล่างเป็นแหล่งข้อมูลบทความของเรา

  • https://www.nhsinform.scot/illnesses-and-conditions/stomach-liver-and-gastrointestinal-tract/flatulence
  • https://www.betterhealth.vic.gov.au/health/ConditionsAndTreatments/flatulence
  • https://www.health.harvard.edu/a_to_z/gas-flatulence-a-to-z

เนื้อหาและรีวิวมาจากผู้เชี่ยวชาญ โดย Bupa team

แจ้งให้ทราบ
guest
0 ความคิดเห็น
การตอบรับแบบอินไลน์
ดูความคิดเห็นทั้งหมด