ยาอิริโทรมัยซิน (Erythromycin) คืออะไร

ยาอิริโทรมัยซิน (Erythromycin) – สรรพคุณ ผลข้างเคียง ข้อควรระวัง

ยา

21.11.2567

ยาอิริโทรมัยซิน (Erythromycin) คืออะไร

ยาอิริโทรมัยซิน ชื่อภาษาอังกฤษว่า Erythromycin และสูตรทางเคมีคือ C37H67NO13 เป็นยาที่เรารู้จักกันดีว่าใช้ในการแก้ปัญหาโรคทางเดินหายใจติดเชื้อ การป้องกันโรคตาแดงในทารกแรกเกิด และหนองในเทียม รวมทั้งได้รับการรับรองให้สามารถใช้กับโรคผิวหนังที่ติดเชื้อในบางกรณี รวมไปถึงโรคเกี่ยวกับกระดูกเชิงกรานอักเสบ (PID) สรุปได้ว่ายาอิริโทรมัยซินใช้สำหรับการรักษาโรคติดต่อ ยาอิริโทรมัยซินเป็นยาปฏิชีวนะที่อยู่ในกลุ่มแมคโครไลด์(Macrolides) ซึ่งมีมีฤทธิ์ในการต้านเชื้อแบคทีเรียได้ และตัวยาอิริโทรมัยซินเป็นยาที่ต้านทานแบคทีเรียได้ในขอบเขตกว้างกว่าเพนนิซิลิน (Penicillins) เล็กน้อย ทำให้กลายเป็นทางเลือกในกลุ่มผู้ที่allergy-0094/”>แพ้ยาเพนนิซิลิน โดยหลักๆ แล้วในการติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ

คุณสมบัติ และสรรพคุณของยาอิริโทรมัยซิน

ยาอิริโทรมัยซินเป็นหนึ่งในยากลุ่มยับยั้งเชื้อแบคทีเรีย ด้วยการออกฤทธิ์ยับยั้งกระบวนการสังเคราะห์โปรตีน ด้วยการจับกับ Ribosome และขัดขวางกระบวนการ Transpeptidation รวมไปถึง Translocation ทำให้เชื้อนั้นหยุดการเจริญเติบโตได้ ยาอิริโทรมัยซินเป็นยาสำหรับใช้สำหรับรักษาอาการต่อไปนี้

การติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ
การติดเชื้อที่ดวงตา
การติดเชื้อ Streptococcus ในผู้ป่วยไข้รูมาติก ห
การติดเชื้อทางผิวหนัง
การรักษาสิว

กลไกการออกฤทธิ์ของยาคือ อิริโธรไมซิน เป็นยากลุ่มยับยั้งเชื้อแบคทีเรีย ออกฤทธิ์ยับยั้งกระบวนการสังเคราะห์โปรตีนโดยจับไรโบโซม ชนิด 50S แบบผันกลับไม่ได้ เป็นผลให้เกิดการขัดขวางกระบวนการทรานส์เพปทิเดชัน (transpeptidation) และกระบวนการทรานส์โลเคชัน (translocation) ของเชื้อ ทำให้เชื้อหยุดการเจริญเติบโต

วิธีการใช้ยาอิริโทรมัยซิน

ยานี้จำเป็นต้องรับประทานในปริมาณที่แพทย์กำหนดเท่านั้น เป็นยาชนิดที่รับประทานก่อนอาหาร เพราะจะดูดซึมได้ดีในขณะที่ท้องว่าง แต่หากมีผลข้างเคียงในการรับประทานว่าทำให้คลื่นไส้ หรืออาเจียน สามารถรับประทานพร้อมกับอาหารหรือนม เพื่อลดอาการดังกล่าว ยานี้มีรสขมมากหากแตกออก เพราะฉนั้นอย่าเคี้ยว หรือบดก่อนรับประทาน ปริมาณ และระยะเวลาในการรักษาขึ้นอยู่กับสภาวะทางการแพทย์และการตอบสนองต่อการรักษาของผู้ป่วย รวมทั้งอายุ และน้ำหนัก และเหมือนกับยาปฏิชีวนะทั่วไป ควรรับประทานยาอย่างสม่ำเสมอ หรือกล่าวว่ารับประทานในเวลาเดิมทุกๆ วัน ในกรณีผู้ป่วยที่รักษาการติดเชื้อ ผู้ป่วยต้องใช้ยานี้ต่อไปจนกว่าปริมาณที่แพทย์กำหนดจะเสร็จสิ้น แม้ว่าอาการจะหายไปหลังจากผ่านไป 2-3 วัน ก็ตาม เนื่องจากอาจจะส่งผลให้ติดเชื้อได้อีกครั้ง และอาการอาจจะแย่ลงกว่าเดิม erythromycin

ผลข้างเคียงในการใช้ยาอิริโทรมัยซิน

ผลข้างเคียงของอิริโทรมัยซินมีดังต่อไปนี้

แพทย์ได้พิจารณาแล้วว่าสรรพคุณในการรักษามีผลมากกว่าโอกาสในการเกิดผลข้างเคียงจึงสั่งจ่ายยานี้ให้กับผู้ป่วย โปรดเข้าพบแพทย์ฉุกเฉินหากมีอาการข้างเคียงตามด้านบนรุนแรง หรืออาการเช่น หน้ามืด เป็นลม ตัวซีด กล้ามเนื้ออ่อนแรง หายใจลำบาก ใจเต้นผิดปกติ เป็นต้น การใช้ยานี้เป็นเวลานานต่อเนื่อง หรือซ้ำหลายครั้งอาจจะทำให้เกิดเชื้อราในช่องปากหรือการติดเชื้อยีสต์ใหม่ โปรดพบแพทย์โดยด่วนหากพบจุดขาวในช่องปาก หรือตกขาวในผู้หญิง เป็นต้น นี่เป็นผลข้างเคียงบางประการที่สามารถพบได้ แต่ไม่ใช่ทั้งหมด หากมีอาการอื่นๆ ที่ผิดปกติ โปรดแจ้งแพทย์โดยทันที

ข้อควรระวังในการใช้ยาอิริโทรมัยซิน

ก่อนใช้ยาอิริโทรมัยซิน แจ้งให้แพทย์หรือเภสัชกรทราบ หากคุณแพ้ยานี้ หรือยาในกลุ่มแมคโครไลด์(Macrolides) หรือการใช้ยาในการรักษา โรคตับ โรคกล้ามเนื้อบางประเภท (Myasthenia gravis) ยาอิริโทรมัยซินอาจทำให้เกิดภาวะที่ส่งผลต่อจังหวะการเต้นของหัวใจ (QT prolongation) และอาการอื่นๆ เช่น วิงเวียนศีรษะ เป็นลม เป็นต้น อิริโทรมัยซินอาจส่งผลให้วัคซีนแบคทีเรียที่มีชีวิต (เช่น วัคซีนไทฟอยด์) ไม่ทำงาน ดังนั้นไม่ควรฉีดวัคซีนใดๆ ขณะใช้ยา รวมทั้งก่อนทำการผ่าตัด แจ้งให้แพททราบเกี่ยวกับยารักษาโรคทั้งหมดที่ใช้ ผู้สูงอายจะมีความไวต่อผลข้างเคียงของยานี้มากขึ้น โดยเฉพาะเรื่องของปัญหาการได้ยิน และการเต้นของหัวใจ สตรีมีครรภ์ และให้นมบุตรไม่ควรรับประทานยานี้ เนื่องจากไม่มีการรับรองความปลอดภัยในกลุ่มคนดังกล่าว