ความฝัน (Dream) คืออะไร ทำไมคนเราถึงฝันเป็นเรื่องราวและภาพในจิตใจที่คนเราสร้างขึ้นในขณะที่กำลังนอนหลับ พวกเขาอาจรู้สึกสนุกสนาน ตลก โรแมนติก หงุดหงิด หวาดกลัว และแปลกประหลาดได้
ที่มาของความฝันยังคงเป็นเรื่องลึกลับมานาน ความฝันเกิดจากอะไร เป็นคำถามที่หลายคนสงสัย นักวิทยาศาสตร์ และจิตแพทย์ต่างตั้งคำถามว่าทำไมคนเราจึงฝัน? สาเหตุของฝันคืออะไร คนเราสามารถควบคุมความฝันได้หรือไม่? ความฝันหมายถึงอะไร?
นี่คือแหล่งที่มาในบทความของเรา
ข้อเท็จจริงเกี่ยวกับความฝัน
- บางครั้งเราอาจจำความฝันของตนเองไม่ได้ แต่ส่วนมากคนเราจะฝันประมาณ 3 ถึง 6 ครั้งต่อคืน
- ความฝันจะใช้นานประมาณ 5 ถึง 20 นาที
- ประมาณ 95 % ของความฝันมักถูกลืมเมื่อตื่นนอน
- การฝันช่วยให้เกิดการเรียนรู้ และพัฒนาความทรงจำในระยะยาวได้
- คนตาบอดฝันจากส่วนประกอบทางประสาทสัมผัส ไม่เหมือนกับผู้ที่มองเห็น
สาเหตุของความฝัน
มีหลายทฤษฎีในการหาสาเหตุที่เกิดความฝัน ความฝันเป็นส่วนหนึ่งของวงจรการนอนหลับ หรือเพื่อจุดประสงค์อื่น ๆ โดยมีคำอธิบายอื่น ดังต่อไปนี้ :- เป็นตัวแทนของความปรารถนา และความต้องการที่ไม่รู้ตัวมาก่อน
- การส่งสัญญาณแบบสุ่มระหว่างสมอง และร่างกายในขณะนอนหลับ
- การรวบรวม และประมวลผลข้อมูลที่เกิดขึ้นในระหว่างวัน
- เป็นการทำงานรูปแบบหนึ่งของจิตบำบัด
- การประมวลผลหน่วยความจำของสมองแบบออฟไลน์ สมองจะรวบรวมงาน สิ่งที่เรียนรู้และความจำต่าง ๆ เข้าด้วยกัน จากนั้นสนับสนุนและบันทึกข้อมูลต่าง ๆ เมื่อรู้สึกตัวตื่น
- เตรียมพร้อมสำหรับเรื่องร้าย ๆ ในอนาคต
- การจำลองความรู้ความเข้าใจของประสบการณ์ชีวิต เนื่องจากความฝันจะย่อยรายละเอียดต่าง ๆ ของความรู้ที่เริ่มตั้งแต่ตื่นนาน เป็นส่วนหนึ่งของจิตใจที่ทำงานในระหว่างฝันกลางวัน
- พัฒนาความสามารถในการเรียนรู้
- สะท้อนจิตสำนึกที่มีอย่างไม่รู้ตัว เพราะเป็นแนวทางของจิตวิเคราะห์
- สภาวะต่าง ๆ ของจิตสำนึกที่รวบรวมประสบการณ์ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน และอดีตมาประมวลผลให้เกิดประโยชน์ต่อไปในอนาคต
- พื้นที่ทางจิตวิทยาที่ความคิดต่าง ๆ ถูกครอบงำ ขัดแย้ง หรือซับซ้อนกันอย่างมาก แต่สามารถรวบรวมเข้าด้วยกันในฝันได้ ความคิดที่อาจไม่แน่นอนในขณะที่ตื่นอยู่จะถูกตอบสนองด้วยความต้องการ ความสมดุลทางจิตใจ และความเสมอภาค
ขั้นตอนของการนอนหลับ
วงจรการนอนหลับมี 5 ขั้นตอน:- ขั้นที่ 1: ภาวะหลับตื้น ยังคงมีการเคลื่อนไหวของดวงตาอย่างช้า ๆ และการทำงานของกล้ามเนื้อลดลง ขั้นตอนนี้กินระยะเวลา 4 ถึง 5 %ของการนอนหลับทั้งหมด
- ขั้นที่ 2: การเคลื่อนไหวของดวงตาจะหยุดลง และคลื่นสมองทำงานช้าลง อาจมีการกระตุ้นคลื่นให้เพิ่มความเร็วขึ้นเป็นครั้งคราว เรียกว่าภาวะที่คลื่นสมองคงที่ขณะนอนหลับ ระยะนี้กินระยะเวลา 45 ถึง 55 %ของการนอนหลับทั้งหมด
- ขั้นที่ 3: คลื่นสมองเคลื่อนไหวช้ามาก เรียกว่าคลื่นเดลต้า เริ่มปรากฏขึ้นสลับกับคลื่นที่เล็กกว่าและเร็วกว่า คิดเป็น 4 ถึง 6 %ของการนอนหลับทั้งหมด
- ขั้นที่ 4: สมองสร้างคลื่นเดลต้าที่มีลักษณะเฉพาะ เป็นการยากที่จะปลุกให้ตื่นในช่วงของการนอนหลับขั้นที่ 3 และ 4 เรียกว่า “ภาวะหลับลึก” ไม่มีการเคลื่อนไหวของตาหรือกล้ามเนื้อ คนที่ตื่นขึ้นมาในขณะที่กำลังหลับลึกจะไม่สามารถปรับตัวได้ทันที และมักรู้สึกสับสนเป็นเวลาหลายนาทีหลังจากตื่นนอน คิดเป็น 12 ถึง 15 %ของการนอนหลับทั้งหมด
- ขั้นที่ 5: ระยะนี้จะเกิดการเคลื่อนไหวของดวงตาอย่างรวดเร็ว (REM) การหายใจจะเร็วขึ้นและตื้นขึ้น ตากระตุกอย่างรวดเร็วในทิศทางต่าง ๆ และกล้ามเนื้อแขนขาจะเป็นอัมพาตชั่วคราว อัตราการเต้นของหัวใจเพิ่มขึ้น ความดันโลหิตสูงขึ้น ผู้ชายจะเกิดการแข็งตัวของอวัยวะเพศ หากรู้สึกตัวตื่นในขั้นตอนการนอน REM นี้ มักสามารถบรรยายเรื่องราวที่แปลกประหลาด และไร้เหตุผล สิ่งเหล่านี้ก็คือความฝัน ขั้นตอนการนอนนี้คิดเป็น 20 ถึง 25 %ของเวลานอนทั้งหมด
ความฝันคืออะไร
ความฝันคือประสบการณ์ของมนุษย์ที่เกิดขึ้นได้ทั่วโลก สามารถอธิบายได้ถึงสภาวะของจิตสำนึกที่มีลักษณะทางประสาทสัมผัส ความรู้ ความเข้าใจ และอารมณ์ที่เกิดขึ้นระหว่างการนอนหลับ ผู้ฝันอาจควบคุมเนื้อหาของภาพที่มองเห็น และการนำหน่วยความจำมาใช้ได้เพียงเล็กน้อย ยังไม่มีความรู้ความเข้าใจที่ชัดเจนเกี่ยวกับความฝัน ความฝันจุงเป็นเรื่องที่ต้องศึกษาอย่างกว้างขวาง และทำความเข้าใจอีกมาก พบความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญระหว่างวิธีการทางประสาทวิทยาศาสตร์ และจิตวิเคราะห์เพื่อทำความเข้าใจกับความฝัน นักประสาทวิทยาสนใจโครงสร้างที่เกี่ยวข้องกับการสร้างความฝันขึ้นมา องค์ประกอบของความฝัน และความสามารถในการเล่าเรื่อง ส่วนกรณีของจิตวิเคราะห์จะมุ่งเน้นไปที่ความหมายของความฝัน และความสัมพันธ์ระหว่างเรื่องราวในอดีตของของผู้ฝัน ความฝันจึงมักเป็นเรื่องราวที่เกิดจากประสบการณ์ เต็มเปี่ยมไปด้วยอารมณ์ และประสบการณ์ที่ดี มีรูปแบบ สิ่งที่เป็นกังวล จำนวนของความฝัน และจุดประสงค์ของการใช้ชีวิตเมื่อตื่น องค์ประกอบเหล่านี้สร้าง “ความเป็นจริง” ที่แตกต่างออกไป โดยไม่ได้สร้างประสบการณ์ใหม่ขึ้นมาภายในกรอบเวลา และการเชื่อมโยงกับชีวิตจริงฝันร้าย
ฝันร้ายคือความฝันที่น่าวิตก ทำให้ผู้ฝันรับรู้ถึงอารมณ์ที่รบกวนจิตใจ ปฏิกิริยาที่พบได้บ่อยเมื่อฝันร้าย คือความกลัว และความวิตกกังวล สามารถเกิดขึ้นได้ทั้งในผู้ใหญ่และเด็ก โดยมีสาเหตุดังต่อไปนี้ :- ความเครียด
- ความกลัว
- การบาดเจ็บ
- ปัญหาทางอารมณ์
- การเจ็บป่วย
- การใช้ยาหรือยาบางชนิด
- ทฤษฏีควบคุมความฝัน
การตีความความฝัน
สิ่งที่เกิดขึ้นในจิตใจของเราก่อนที่เราจะหลับ อาจส่งผลต่อสิ่งที่ฝันได้ ตัวอย่างเช่นในช่วงที่มีการสอบนักเรียนอาจฝันถึงเนื้อหาของหลักสูตร คู่รักอาจฝันถึงคู่ของพวกเขา นักพัฒนาเว็บไซด์อาจเห็นโค้ดการเขียนโปรแกรม หากพิจารณาจากสถานการณ์เหล่านี้ จะพบว่าองค์ประกอบจากชีวิตประจำวันจะปรากฏขึ้นอีกครั้งในลักษณะของภาพฝัน มักเกิดขึ้นในช่วงที่กำลังจะเปลี่ยนจากการตื่นไปสู่การนอนหลับตัวละครในความฝัน
- การศึกษาพบว่า “ตัวละคร” ที่ปรากฏในความฝัน และวิธีที่ผู้ฝันระบุถึงตัวละครเหล่านั้นมีลักษณะเฉพาะ
- การศึกษาความฝันของผู้ใหญ่ 320 คนพบว่า:
- 48% ของตัวละครคือตัวแทนของบุคคลที่ผู้ฝันรู้จัก
- 35% คือตัวละครที่ระบุขึ้นจากบทบาททางสังคมของพวกเขา (เช่นตำรวจ) หรือความสัมพันธ์กับผู้ฝัน (เช่นเพื่อน)
- 16% คือตัวละครที่ไม่รู้จัก
- ในบรรดาตัวละครที่รู้จักชื่อ:
- 32% จะถูกระบุโดยรูปลักษณ์
- 21% จะถูกระบุโดยพฤติกรรม
- 45% จะถูกระบุด้วยใบหน้า
- 40% ถูกระบุโดย “แค่รู้จัก”
- อีก 14% คือองค์ประกอบที่สับสนระหว่างตัวละครที่มีชื่อ และตัวละครทั่วไป
- การศึกษายังพบว่ามีความสัมพันธ์ระหว่างอารมณ์ในความฝัน กับการระบุตัวตนของตัวละครในฝัน
- ความรักและความสุขมักเกี่ยวข้องกับตัวละครที่รู้จัก และถูกใช้ระบุตัวละครอย่างชัดเจน แม้ว่าบางครั้งเรื่องราวของตัวละครเหล่านี้จะไม่สอดคล้องกับสิ่งที่เกิดขึ้นจริงในขณะที่ตื่น
- ผลการวิจัยชี้ให้เห็นว่าเยื่อหุ้มสมองส่วนหน้า ส่วนหลังนั้นเกี่ยวข้องกับความจำระยะสั้น ซึ่งจะถูกใช้งานน้อยกว่าในขณะที่กำลังฝัน ส่วนบริเวณลิมบิกที่เป็นเซลล์ต้นกำเนิดและสมองชั้นล่างจะถูกใช้งานมากกว่า
ความทรงจำ
แนวคิดเรื่อง “การควบคุมความฝัน” มีมาตั้งแต่สมัยของฟรอยด์ ฟรอยด์ยืนยันว่าความทรงจำที่ไม่พึงปรารถนาอาจถูกเก็บกดไว้ในจิตใจ ความฝันจะคลายสิ่งที่กดเอาไว้ และปลดปล่อยความทรงจำเหล่านั้นกลับคืนมา การศึกษาพบว่าการนอนหลับไม่ช่วยลืมความทรงจำที่ไม่ต้องการได้ แต่การนอนหลับ REM จะลดความสามารถในการเก็บความทรงจำเหล่านั้น ทำให้สามารถเรียกกลับคืนมาได้ง่ายขึ้น ลักษณะ 2 ประการระหว่างผลกระทบที่เกิดขึ้นชั่วคราวกับความทรงจำที่ปรากฎในความฝัน:- ผลกระทบตกค้างที่เกี่ยวกับการรวบรวมเหตุการณ์ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในวันก่อน
- ผลกระทบจากความฝันที่ล้าช้า เกี่ยวกับเหตุการณ์ต่าง ๆ ที่เกิดมานานกว่า 1 สัปดาห์
- การประมวลผลความทรงจำเพื่อปรากฎเป็นความฝันอาจใช้เวลาประมาณ 7 วัน
- กระบวนการของความฝันจะช่วยเสริมความสามารถในการปรับตัวทางสังคม อารมณ์ และความทรงจำเข้าด้วยกัน
ความฝันที่ล้าช้า
ความฝันที่ล่าช้า คือภาพจากประสบการณ์หรือผู้คนที่ปรากฏในความฝันที่มาจากประสบการณ์ หรือบุคคลที่ได้พบเมื่อเร็ว ๆ นี้ อาจเป็นวันก่อนหน้า หรือเมื่อ 1 สัปดาห์ก่อน ความฝันแบบนี้คือการนำประสบการณ์บางอย่างที่เกิดขึ้นมานาน 1 สัปดาห์มาเรียบเรียงให้กลายเป็นความทรงจำระยะยาว และภาพบางส่วนจะถูกรวบรวมจนปรากฏขึ้นในความฝัน เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในขณะตื่น จะพบในความฝันได้ตั้งแต่ 1 ถึง 2 % และพบว่าความฝัน 65 % จะแสดงถึงประสบการณ์ชีวิตในขณะที่ตื่น มีรายงานความฝันที่ล่าช้ามักเกิดขึ้นในระยะการนอน REM แต่ไม่พบในระยะที่ 2 ของการนอนประเภทของความทรงจำและความฝัน
ความจำ 2 ประเภทที่ถูกใช้เป็นพื้นฐานของความฝันได้แก่:- ความทรงจำเกี่ยวกับอัตชีวประวัติหรือความทรงจำที่ยาวนานของตนเอง
- ความทรงจำเป็นช่วง ๆ เป็นความทรงจำเกี่ยวกับช่วง หรือเหตุการณ์ที่เฉพาะเจาะจง
- ความฝันส่วนหนึ่ง (0.5 %) มาจากความจำเป็นช่วง ๆ
- ความฝันส่วนมาก (80 %) เป็นการผสมผสานระหว่างความจำกับอัตชีวประวัติในระดับต่ำถึงปานกลาง
รูปแบบความฝัน
รูปแบบความฝันสามารถเชื่อมโยงกับการจัดการความคิดที่ไม่เป็นที่ต้องการได้ และเกิดจากความคิดที่ถูกกักเก็บเอาไว้ในความฝัน การทดสอบให้ผู้รับการทดสอบ 15 คน ระงับความคิดต่าง ๆ ก่อนนอน 5 นาที ผลการวิจัยแสดงให้เห็นว่าความฝันที่เกี่ยวกับความคิดที่ไม่ต้องการ และความฝันที่น่าหวาดวิตกมีแนวโน้มเพิ่มมากขึ้น นอกจากนี้ยังบ่งบอกถึงความคิดที่ถูกเก็บกดเอาไว้ อาจนำไปสู่อาการทางจิตได้อย่างมีนัยสำคัญ งานวิจัยชี้ว่าสิ่งเร้าภายนอกที่เกิดขึ้นระหว่างการนอนหลับอาจส่งผลต่อเนื้อหาทางอารมณ์ของความฝัน ตัวอย่างเช่น การกระตุ้นด้วยดอกกุหลาบจะสร้างรูปแบบความฝันในเชิงบวกได้ แต่หากเป็นไข่เน่าก็จะทำให้เกิดรูปแบบความฝันเชิงลบมากขึ้น รูปแบบความฝันทั่วไปมักมีความคล้ายคลึงกันในคนหมู่มากได้ จากการศึกษารูปแบบของความฝันจากการทำแบบสอบถาม สามารถจัดอันดับของ 55 รูปแบบความฝันที่พบได้ทั่วไป ดังนี้:- โรงเรียน ครู และการศึกษา
- ถูกไล่ล่า หรือถูกไล่ตาม
- ประสบการณ์ทางเพศ
- การหกล้ม
- การเดินทางล่าช้า
- ผู้ที่กำลังจะตาย
- ฝันเห็นคนที่ตายไปแล้วยังมีชีวิตอยู่
- การบินหรือทะยานขึ้นไปในอากาศ
- ผลสอบไม่ผ่าน
- รู้สึกใกล้ตกจากที่สูง
- ตกอยู่ในความหวาดกลัว
- ถูกทำร้ายร่างกาย
- เปลือยเปล่า
- กินอาหารอร่อย ๆ
- ว่ายน้ำ
- ถูกกักขัง
- แมลงหรือแมงมุม
- ถูกฆ่า
- ฟันหลุด
- ถูกมัดรั้ง หรือขยับไม่ได้
- แต่งตัวไม่เหมาะสม
- เป็นเด็กอีกครั้ง
- พยายามทำงานให้สำเร็จ
- ไม่สามารถหาห้องน้ำได้ หรือรู้สึกอับอายที่ขับถ่ายไม่ทัน
- ค้นพบห้องใหม่ในบ้าน
- มีความรู้หรือความสามารถทางจิตที่เหนือกว่า
- สูญเสียการควบคุมยานพาหนะ
- ไฟ
- สัตว์ป่าดุร้าย
- เห็นใบหน้าของคนใกล้ชิด
- งู
- มีพลังวิเศษ
- การรับรู้ถึงสิ่งต่าง ๆ ชัดเจน แต่อาจมองไม่เห็นหรือได้ยินแต่เสียง
- ค้นพบเงินทอง
- น้ำท่วม หรือคลื่นยักษ์
- ฆ่าใครบางคน
- เห็นว่าตัวเองตาย
- ครึ่งหลับครึ่งตื่น และรู้สึกเป็นอัมพาตอยู่บนเตียง
- ผู้คนมีพฤติกรรมที่น่ากลัว
- เห็นตัวเองในกระจก
- กลายเป็นคนเพศตรงข้าม
- หายใจไม่ออก
- เผชิญหน้ากับพระเจ้าในรูปแบบใดรูปแบบหนึ่ง
- เห็นวัตถุบางอย่างบินตกลงมา
- แผ่นดินไหว
- เห็นนางฟ้า เทวดา
- กลายเป็นส่วนใดส่วนหนึ่งของสัตว์ และคนแต่มีชีวิต
- พายุทอร์นาโด หรือลมแรง
- กำลังดูหนัง
- เห็นมนุษย์ต่างดาว
- เดินทางไปยังดาวดวงอื่น
- กลายเป็นสัตว์
- เห็นยูเอฟโอ
- เห็นคนที่แท้ง หรือคลอดลูก
- กลายเป็นวัตถุ
รูปแบบความฝันมักเปลี่ยนแปลงไปตามกาลเวลา
ตัวอย่างในช่วงปีพ.ศ. 2499 ถึงปี 2543 มีผู้รายงานว่าบินในความฝันเพิ่มขึ้น สะท้อนเหตุการณ์โดยสารทางอากาศที่เพิ่มมากขึ้นความหมายของความฝัน
- ความสัมพันธ์: ความฝันที่ระบุถึงการตกหล่นของวัตถุ ตกอยู่ในสถานการณ์อันตราย การหกล้ม หรือถูกไล่ล่า แสดงถึงความสัมพันธ์ที่ขัดแย้ง
- แนวคิดเรื่องเพศ: แสดงถึงประสบการณ์ทางเพศ การหาเงิน และการกินอาหารอร่อย ๆ ที่เกิดจากแรงจูงใจทางเพศ
- เรื่องที่สร้างความอับอาย: ความฝันเกี่ยวกับการเปลือยกาย สอบตก มาสาย ฟันหัก และการแต่งกายไม่เหมาะสม เกิดจากความกังวลทางสังคม และสิ่งที่ทำให้อับอาย
กิจกรรมของสมองและประเภทของความฝัน
ผลการศึกษาการทำงานของสมองในระบบประสาทระหว่างการนอนหลับ REM นักวิทยาศาสตร์พบว่าการทำงานของสมองอาจเชื่อมโยงกับลักษณะเฉพาะของความฝัน ความฝันแปลก ๆ มักมีความคล้ายคลึงกับกลุ่มอาการทางประสาทวิทยาที่เกิดเมื่อสมองได้รับความเสียหาย เช่น การระบุใบหน้าและสถานที่ที่ผิดพลาดความฝันและความรู้สึก
ความฝันของผู้ที่มีอาการปวดศีรษะ พบว่าผู้ที่เป็นไมเกรนจะฝันถึงรสชาติและกลิ่นเพิ่มขึ้น สิ่งนี้อาจแสดงถึงบทบาทของโครงสร้างสมอง อย่าง อะมิกดาลา และไฮโปทาลามัสที่เกี่ยวข้องกับการเกิดไมเกรน การนอนหลับ และความฝัน ดนตรีในความฝัน วิทยาศาสตร์แทบไม่มีการศึกษาเกี่ยวกับวรรณกรรม แต่การศึกษานักดนตรีมืออาชีพ 35 คนและผู้ที่ไม่ใช่นักดนตรี 30 คน นักดนตรีจะฝันถึงดนตรีมากกว่า 2 เท่า ความถี่ในการฝันเรื่องดนตรี ยังสัมพันธ์กับระยะเวลาที่เรียนรู้ หรือสอนดนตรี แต่ไม่สัมพันธ์กับกิจกรรมทางดนตรีในแต่ละวัน บางคนยังสามารถประพันธ์เพลงใหม่ในความฝันได้ความเจ็บปวด
ความฝันแสดงให้เห็นว่าความรู้สึกเจ็บปวดที่เสมือนจริง นั้นสามารถสัมผัสได้ในความฝัน ผ่านการเหตุการณ์ต่าง ๆ รวมกัน หรือเกิดจากความทรงจำที่เจ็บปวดในขณะนั้น พบว่าผู้ที่มีสุขาภพดีจะคิดถึงความเจ็บปวดน้อยกว่าผู้ที่มีอาการเจ็บป่วย จากการศึกษาด้วยการสัมภาษณ์เหยื่อไฟไหม้ 28 รายเป็นเวลา 5 วันติดต่อกันในช่วงสัปดาห์แรกของการรักษาในโรงพยาบาล ผลลัพธ์แสดงให้เห็น:39% ฝันถึงความเจ็บปวด
ผู้ที่ฝันถึงความเจ็บปวด 30 % เป็นเรื่องราวที่ทำให้เจ็บปวด
ผู้ป่วยที่มีอาการปวดฝันแสดงให้เห็นถึงการนอนหลับที่ลดลงฝันร้ายมากขึ้นการรับประทานยาลดความวิตกกังวลในปริมาณที่สูงขึ้นและคะแนนที่สูงขึ้นต่อผลกระทบของระดับเหตุการณ์ ผู้ป่วยที่มีอาการเจ็บปวด มีแนวโน้มที่จะฝันถึงความเข็บป่วยที่รุนแรงมากขึ้นในระหว่างการรักษา มากกว่า 50% ไม่พบความฝันที่เจ็บปวด ผลการทดสอบนี้ บ่งบอกว่าความฝันที่เจ็บปวดพบได้บ่อยในผู้ที่กำลังประสบกับความเจ็บปวดมากขึ้นการตระหนักรู้ในตนเอง
การศึกษาชิ้นหนึ่งพบความเชื่อมโยงจากคลื่นสมอง frontotemporal gamma EEG กับการตระหนักรู้ในความฝัน การศึกษาพบว่าการกระตุ้นในปัจจุบันในแถบคลื่นแกมมาที่ต่ำ ๆ ในระหว่างการนอนหลับ REM มีผลต่อการทำงานของสมองและกระตุ้นให้เกิดการรับรู้ด้วยตนเองในความฝัน นักวิจัยสรุปว่าจิตสำนึกในความฝันสัมพันธ์กับการสั่นสะเทือนของคลื่นที่ความถี่ 25 และ 40 Hzความสัมพันธ์
งานวิจัยล่าสุดแสดงให้เห็นถึงสัมพันธ์ระหว่างรูปแบบความสัมพันธ์ที่โรแมนติก และเรื่องที่ฝัน ผลการประเมินจากผู้เข้าร่วม 61 คนที่มีการออกเดทถายในระยะเวลา 6 เดือนหรือนานกว่านั้น จะแสดงถึงความสัมพันธ์ที่ใกล้ชิดและมั่นคง มักฝันเกี่ยวกับคู่รักที่โรแมนติกมากขึ้น การประเมินนี้ช่วยให้เกิดความเข้าใจในเรื่องของจิตใจกับระยะเวลาของความสัมพันธ์ความตายในความฝัน
นักวิจัยได้ติดตามความฝันของผู้เข้ารับการรักษษที่สถานบำบัดจิตเวชเนื่องจากเคยพบว่าความฝันของพวกเขาในจะสัมพันธ์กับประสบการณ์ต่าง ๆ ดังนี้:- ภาวะซึมเศร้าและความคิดอยากฆ่าตัวตาย
- ซึมเศร้า แต่ไม่คิดฆ่าตัวตาย
- การกระทำที่รุนแรง แต่ไม่คิดฆ่าตัวตาย
สมองซักซ้ายและขวา
สมองซีกขวาและซีกซ้ายมีส่วนในการสร้างความฝันในรูปแบบต่าง ๆ จากงานวิจัยพบว่าสมองซีกซ้ายจะทำให้เกิดความฝัน สมองซีกขวาจะสร้างสีสันให้ความฝันเป็นรูปเป็นร่าง และกระตุ้นอารมณ์มากขึ้น การศึกษาวัยรุ่นอายุ 10 ถึง 17 ปีพบว่าผู้ที่ถนัดซ้ายมีแนวโน้มที่ฝันได้ชัดเจนและจดจำความฝันได้ดีการลืมความฝัน
การศึกษาการทำงานของสมองพบว่าคนส่วนมากที่อายุมากกว่า 10 ปีจะฝันประมาณ 4 ถึง 6 ครั้งในแต่ละคืน แต่บางคนก็จำความฝันไม่ได้ 5 นาทีหลังจากฝัน ผู้คนก็จะลืมไปแล้วว่าฝันถึงอะไร 50% และเพิ่มขึ้นเป็น 90% ในอีก 5 นาทีต่อมา ความฝันส่วนมากจะถูกลืมไปอย่างสิ้นเชิง เมื่อรู้สึกตัวตื่น แต่ยังไม่รู้แน่ชัดว่าทำไมจึงไม่สามารถจำความฝันได้ ขั้นตอนช่วยให้จำความฝันได้ ได้แก่ :- ตื่นขึ้นเอง โดยไม่ใช่เสียงปลุก
- มุ่งเน้นไปยังเรื่องที่ฝันให้มากที่สุด เมื่อตื่น
- เขียนเกี่ยวกับเรื่องที่ฝันให้มากที่สุด เมื่อตื่น
- บันทึกความฝันให้เป็นกิจวัตร
ผู้ที่จดจำความฝันได้คือใคร
ปัจจัยที่ทำให้ฝันมีส่วนทำให้ผู้คนจำความฝันของเขาได้ อายุ: เมื่อเวลาผ่านไปบุคคลมีแนวโน้มที่จะมีการเปลี่ยนแปลงของเวลานอนโครงสร้างและคลื่นสมองไฟฟ้า (EEG) พบว่าความจำในเรื่องที่ฝันจะลดลงเรื่อย ๆ เมื่ออายุมากขึ้น แต่ไม่ใช่ในกรณีที่เป็นผู้สูงอายุ ความรุนแรงในเรื่องที่ฝันก็จะลดน้อยลงด้วย ผู้ชายจะเกิดการเปลี่ยนแปลงเร็วกว่าผู้หญิง และความแตกต่างทางเพศยังส่งผลต่อเรื่องที่ฝัน เพศ: การศึกษาความฝันของผู้ชาย 108 คน และผู้หญิง 110 คน พบว่าไม่มีความแตกต่างเรื่องความก้าวร้าว ความเป็นมิตร หรือเพศของตัวละคร หรือเสื้อผ้าที่อยู่ในความฝัน อย่างไรก็ตามความฝันของผู้หญิงมักมีสมาชิกของครอบครัว อย่างเด็ก และสถานที่ในร่มมากกว่าผู้ชาย ความผิดปกติของการนอนหลับ: ความฝันอาจมากขึ้นเมื่อเกิดอาการนอนไม่หลับ และความฝันจะแสดงถึงความเครียดที่เผชิญอยู่ ความฝันของผู้ที่มีอาการง่วงนอนอาจเป็นแปลกประหลาด และไม่ดีมากขึ้นความฝันและความเป็นอยู่ที่ดี
การศึกษาพบว่าการระลึกถึงความฝันและเนื้อหาในฝันจะสะท้อนความสัมพันธ์ทางสังคมของผู้คนได้ จากการศึกษาอาสาสมัครนักศึกษาเพื่อประเมินความฝันกับคุณภาพชีวิต ผู้เข้าร่วมได้จัดระดับความฝันและรายงานความฝันพบว่า:- รายงานความฝัน
- ฝันบ่อย
- สัมผัสกับภาพที่สื่อถึงอารมณ์รุนแรงในความฝัน
- รายงานความฝัน
- รายงานความฝันด้วยเรื่องราวที่มากกว่า
ใครฝันบ้าง
ทุกคนล้วนมีความฝัน แม้ว่าเราจะจำความฝันไม่ได้ ช่วงเวลาต่าง ๆ ของชีวิตจะทำให้ความฝันเปลี่ยนไปได้ความฝันของเด็ก
การศึกษาความฝันของเด็ก 103 คนอายุ 9 ถึง 11 ปี มีข้อสังเกตดังต่อไปนี้:- เด็กหญิงมักมีความฝันถึงเรื่องที่วิตกกังวลมากกว่าเด็กชาย แม้ว่าจะจำความฝันไม่ค่อยได้
- เด็กหญิงฝันมากกว่าเด็กชาย เมื่อเกิดการสูญเสียคนรู้จัก การหกล้ม เรื่องที่รบกวนใจ การเข้าสังคม สัตว์เลี้ยง หรือความก้าวร้าวของสมาชิกในครอบครัว หรือผู้ที่เขารู้จักหรือไม่ก็ได้
หญิงตั้งครรภ์
ความฝันของหญิงตั้งครรภ์และไม่ได้ตั้งครรภ์ พบความแตกต่างดังนี้:- การระบุรายละเอียดของทารก และเด็กมีความเฉพาะเจาะจงน้อยกว่าในหญิงที่ยังไม่ได้ตั้งครรภ์ หญิงที่อายุครรภ์มากจะฝันมากขึ้น
- หญิงตั้งครรภ์มักฝันถึงการตั้งครรภ์ การคลอดบุตรและทารกในครรภ์
- ฝันเรื่องการคลอดบุตรสูงขึ้นตามอายุครรภ์
- หญิงตั้งครรภ์มีจะฝันแปลก ๆ กว่าหญิงที่ไม่ได้ตั้งครรภ์
ผู้ทำหน้าที่ดูแล
ผู้ที่ให้การดูแลครอบครัวหรือผู้ที่เจ็บป่วยมานาน มักฝันเกี่ยวกับบุคคลที่ดูแลอยู่ การศึกษาตามความฝันของผู้ใหญ่ที่ทำงานเป็นเวลาประมาณ 1 ปีในศูนย์ดูแลผู้สูงอายุ พบว่า: ความฝันจะเกี่ยวข้องกับผู้ที่ได้รับการดูแลอย่างชัดเจน และโดยปกติเป็นเรื่องที่เกิดขึ้นจริง ความฝันของผู้ดูแลเกี่ยวกับการดูแลผู้ป่วย แต่บางครั้งก็เกิดจากความผิดหวังที่ไม่สามารถดูแลได้ดีเท่าที่ควรการสูญเสีย
เชื่อกันว่าความฝันที่กักเก็บเอาไว้มักเกิดกับผู้ที่กำลังเผชิญกับการสูญเสีย การศึกษาวิเคราะห์คุณภาพของความฝันตลอดจนการเชื่อมโยงความฝันที่เกิดจากความสูญเสียนั้นมีดังนี้:- ความฝันถี่มากในปีแรกของการสูญเสีย
- มีแนวโน้มถี่มากขึ้นในกรณีที่ผู้ฝันมีอาการหวาดวิตก และซึมเศร้า
ในการศึกษาอื่นที่มีผู้ที่มีความสูญเสีย 278 คน:
58% ความฝันเรื่องของการสูญเสียคนที่รักไป ด้วยความถี่ที่แตกต่างกัน ผู้เข้าร่วมส่วนมากมีความฝันที่ดี หรือดีและไม่ดีผสมกัน และมีบางคนที่ฝันแต่เรื่องที่รบกวนจิตใจ รูปแบบความฝันหลากหลาย ได้แก่ ความทรงจำ เหตุการณ์ในอดีตที่ดีของผู้เสียชีวิต ที่ไม่เกี่ยวข้องกับความเจ็บป่วย ผู้ตาย หรือช่วงเวลาแห่งความตายผู้เสียชีวิต ชีวิตหลังความตายที่ดูสบายและสงบ และผู้เสียชีวิตติดต่อสื่อสารด้วย 60% ความฝันแสดงถึงผลกระทบต่อกระบวนการสูญเสียตวามฝันมีสีหรือไม่
จากการศึกษาวิจัยพบว่า :- ประมาณ 80 % ของผู้ที่อายุน้อยกว่า 30 ปีความฝันจะมีสีสัน
- เมื่ออายุ 60 ปี 20 % มีความฝันที่มีสีสัน
- กรณีอายุ 20, 30 และ 40 ปี มีความฝันที่มีสีสันมากขึ้น ในช่วงปี 1993 ถึงปี 2009 นักวิจัยคาดการณ์ว่าสัมพันธ์กับบทบาทของโทรทัศน์สีที่เพิ่มขึ้น ซึ่งเป็นความแตกต่างของยุคสมัย
- ผู้สูงอายุพบว่าความฝันมีทั้งสีสัน และขาวดำ แต่เห็นเป็นภาพได้ชัดเจนเท่า ๆ กัย แต่กรณ๊ที่อายุยังน้อยจะพบว่าความฝันสีดำ ขาว ให้ภาพที่คุณภาพต่ำกว่า
ความฝันทำนายอนาคตได้หรือไม่
ความฝันบางอย่างอาจเหมือนตำทำนายเหตุการณ์ในอนาคต นักวิจัยพบว่าไม่มีหลักฐานยืนยันถึงความว่าเป็นไปได้นี้ ส่วนใหญ่มากเกิดจากความบังเอิญ ความทรงจำที่ผิดพลาด หรือจิตไร้สำนึกที่เชื่อมโยงข้อมูลที่ทราบเข้าด้วยกัน ความฝันช่วยให้เกิดการเรียนรู้เพิ่มเติม ด้านความรู้สึก ความเชื่อ และค่านิยม ภาพและสัญลักษณ์ที่ปรากฏในความฝันมีความหมายและความเชื่อมโยงแบบเฉพาะเจาะจงในแต่ละคน ผู้ที่ต้องการทำความเข้าใจกับความฝัน ควรพิจารณาว่าความฝันนั้นมีความหมายกับพวกเขาอย่างไรเป็นกรณี ๆ ไป หนังสือหรือคู่มือที่ให้ความหมายต่อรูปภาพ และสัญลักษณ์นั้นอาจไม่ถูกต้องเสมอไปการเลิกยา
การศึกษาพบว่าความฝันของผู้ติดโคเคนและเสพเป็นประจำ หรืออยู่ช่วงที่กำลังเลิกยา จะมีความฝันดังนี้: เกือบ 90 % พบว่าจะฝันเกี่ยวกับยาเสพติดในช่วงเดือนแรก โดยมากเป็นเรื่องการใช้ยา เกือบ 61 % ฝันเกี่ยวกับยาเสพติดเมื่อเลิกยาไปได้ 6 เดือน ส่วนมากเป็นการใช้หรือการเลิกยาผู้ที่มองไม่เห็นและการสูญเสียการได้ยิน
ผู้ที่สูญเสียการมองเห็นโดยสิ้นเชิงจะเห็นภาพในฝันน้อยกว่าผู้ที่มองเห็น ผู้ที่ไม่สามารถมองเห็นได้ตั้งแต่เกิดจะฝันในลักษณะของการได้ยิน การสัมผัส ความตื่นเต้น และการดมกลิ่นมากกว่าผู้ที่มองเห็น ความสามารถในการมองเห็นไม่ส่งผลต่อเนื้อหาของอารมณ์และความฝันผู้ที่มีความบกพร่องทางร่างกาย
- งานวิจัยผู้ที่มีร่างกายบกพร่อง 14 คนโดยเป็นผู้ที่เกิดมาพร้อมอาการอัมพาต 4 และผู้ที่ไม่สามารถได้ยินหรือพูดได้ 10 คน
- อาการหูหนวก: เมื่อเปรียบเทียบกับบุคคลปกติ 36 คน พบว่าประมาณ 80 % ของความฝันของผู้ที่มีอาการหูหนวกไม่พบบ่งข้อบกพร่องของพวกเขาใรความฝัน
- หลายคนพูดได้ในความฝัน และคนอื่นก็สามารถได้ยินและเข้าใจในสิ่งที่เขาพูด
- ผู้เป็นอัมพาตครึ่งล่าง: ความฝันของผู้ที่เป็นอัมพาตคือความสามารถในการเดิน วิ่ง หรือว่ายน้ำในความฝันซึ่งไม่เคยทำมาก่อนในชีวิต
- การศึกษากับคน 15 คนที่เกิดมาพร้อมกับอาการอัมพาต หรือเป็รแัมพาตเนื่องจากการบาดเจ็บที่ไขสันหลัง
- พบว่าผู้มีอาการอัมพาต 14 คน ฝันว่าพวกเขาเคลื่อนไหวร่างกาย และเดินได้
- งานวิจัยอื่น ๆ ชี้ให้เห็นว่าสมองมีความสามารถในการกำหนดรูปแบบที่สร้างประสบการณ์ชีวิต เลียนแบบผู้ที่แขน ขาและประสาทสัมผัสทำงานได้ปกติ
- ผู้ที่เกิดมาไม่ได้ยิน หรือเคลื่อนไหวไม่ได้ มีแนวโน้มที่จะทำสิ่งต่าง ๆ ที่พวกเขาไม่สามารถทำได้มาก่อน
วิธีป้องกันฝันร้าย
ฝันร้ายสามารถสร้างความเจ็บปวดและรบกวนการนอนหลับของคุณได้ แต่ก็มีวิธีที่คุณสามารถใช้เพื่อลดโอกาสที่จะประสบฝันร้ายได้ คำแนะนำบางส่วนที่จะช่วยป้องกันฝันร้ายมีดังนี้-
รักษาตารางการนอนหลับให้สม่ำเสมอ :
-
-
- เข้านอนและตื่นเวลาเดิมทุกวัน แม้แต่วันหยุดสุดสัปดาห์ ซึ่งจะช่วยควบคุมนาฬิกาภายในร่างกายและอาจช่วยลดการเกิดฝันร้ายได้
-
-
สร้างกิจวัตรการเข้านอนที่ผ่อนคลาย :
-
-
- ทำกิจกรรมสงบสติอารมณ์ก่อนนอน เช่น อ่านหนังสือ ฝึกเทคนิคการผ่อนคลาย (เช่น การหายใจลึกๆ การทำสมาธิ) หรือการอาบน้ำอุ่น กิจกรรมเหล่านี้สามารถช่วยลดความเครียดและความวิตกกังวลที่อาจนำไปสู่ฝันร้ายได้
-
-
จำกัดการเปิดเผยเนื้อหาที่ตึงเครียดหรือน่ากลัว :
-
-
- หลีกเลี่ยงการดูหรืออ่านเนื้อหาที่น่าวิตกหรือมีความรุนแรงก่อนนอน เนื่องจากอาจส่งผลต่อเนื้อหาในฝันของคุณได้
-
-
สร้างสภาพแวดล้อมการนอนหลับที่สะดวกสบาย :
-
-
- ตรวจสอบให้แน่ใจว่าห้องนอนของคุณเอื้อต่อการนอนหลับพักผ่อน ซึ่งรวมถึงการมีที่นอนและหมอนที่สะดวกสบาย การรักษาห้องให้มีอุณหภูมิที่สะดวกสบาย และลดเสียงรบกวนและแสงสว่างให้เหลือน้อยที่สุด
-
-
จำกัดสารกระตุ้นและแอลกอฮอล์ :
-
-
- ลดหรือเลิกการบริโภคคาเฟอีนและแอลกอฮอล์ โดยเฉพาะในช่วงเวลาก่อนเข้านอน สารเหล่านี้สามารถรบกวนรูปแบบการนอนหลับและนำไปสู่ความฝันที่ชัดเจนยิ่งขึ้น รวมถึงฝันร้ายด้วย
-
-
จัดการความเครียดและความวิตกกังวล :
-
-
- มีส่วนร่วมในเทคนิคการลดความเครียดในระหว่างวัน เช่น การออกกำลังกาย การมีสติ หรือการพูดคุยกับนักบำบัดหากจำเป็น การจัดการความเครียดและความวิตกกังวลสามารถช่วยลดโอกาสที่จะฝันร้ายได้
-
-
ติดตามอาหารของคุณ :
-
-
- หลีกเลี่ยงอาหารมื้อหนักหรือเผ็ดในช่วงใกล้เวลานอน เพราะอาจทำให้รู้สึกไม่สบายและส่งผลต่อการนอนหลับของคุณได้ นอกจากนี้อย่าเข้านอนด้วยความหิวหรืออิ่มจนเกินไป
-
-
จำกัดการงีบหลับ :
-
-
- แม้ว่าการงีบหลับช่วงสั้นๆ จะทำให้สดชื่นได้ แต่การงีบหลับในตอนกลางวันเป็นเวลานานๆ หรือไม่สม่ำเสมออาจรบกวนการนอนหลับตอนกลางคืน และนำไปสู่ความฝันที่สดใสยิ่งขึ้น รวมถึงฝันร้ายด้วย
-
-
แก้ไขปัญหาพื้นฐาน :
-
-
- หากฝันร้ายยังคงอยู่และรบกวนชีวิตประจำวันของคุณ ลองปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพจิต ฝันร้ายอาจเป็นสัญญาณของปัญหาทางจิตที่ซ่อนอยู่ เช่น โรคความเครียดหลังเหตุการณ์สะเทือนใจ (PTSD) หรือความวิตกกังวลที่อาจต้องได้รับการรักษา
-
-
หลีกเลี่ยงยาบางชนิดใกล้เวลานอน :
-
- ยาบางชนิด เช่น ยาแก้ซึมเศร้าบางชนิด อาจทำให้ฝันชัดเจนขึ้นได้ ปรึกษากับผู้ให้บริการด้านการดูแลสุขภาพของคุณเกี่ยวกับระยะเวลาในการรับประทานยาหากคุณสงสัยว่าอาจส่งผลต่อความฝันของคุณ
นี่คือแหล่งที่มาในบทความของเรา
- https://www.webmd.com/sleep-disorders/dreaming-overview
- http://dreamchallenges.org/
- https://www.verywellmind.com/why-do-we-dream-top-dream-theories-2795931
หัวข้อที่เกี่ยวข้อง
ซินเนสทีเซีย (Synesthesia) : การรับรู้ประสาทสัมผัส 2 ด้านพร้อมกัน
ซาดิสเรื่องใกล้ตัวเรา (Everyday Sadists Walk Among Us)
การจัดการการล่วงละเมิดทางเพศ (Handling Sexual Harassment)
พฤติกรรมมาโซคิสต์ (Masochist Behaviour)
วิธีทำให้คนที่เป็น Introvert คุยกับคุณ (How to Get Introvert Talk to You)
วิธีรับมือกับความเศร้า (How to Deal With Sadness)
ติดตาม
เข้าสู่ระบบ
0 ความคิดเห็น