โรคที่หนูเป็นพาหะนำโรค (Disease from Rats)

21.11.2567

การถูกหนูกัดหรือข่วนอาจส่งผลให้เกิดโรค และไข้จากหนูกัดได้ และนอกจากนี้ในปัสสาวะของหนูก็มีส่วนในการแพร่กระจายของโรคฉี่หนู ซึ่งอาจส่งผลให้ตับและไตเสียหายได้ Lymphocytic choriomeningitis (LCMV) ซึ่งเป็นโรคติดเชื้อไวรัสจะถูกส่งผ่านทางน้ำลายและปัสสาวะของหนู อาจจะส่งผลให้เกิดโรคเยื่อหุ้มปอดอักเสบจากลิมโฟซิติกได้ หนูเป็นสัตว์พาหะนำโรคที่อันตรายที่สุดในประวัติศาสตร์คือกาฬโรค มีต้นเหตุเกิดขึ้นเมื่อหมัดจากหนูกัดคน หมัดที่ขนหนูถือเป็นสาเหตุของกาฬโรคในยุคกลาง ซึ่งคร่าชีวิตผู้คนไปหลายล้านคน ตั้งแต่การแพร่กระจายของกาฬโรคไปจนถึงไข้รากสาดใหญ่และไวรัสฮันตา เราจึงควรตระหนักว่าหนูสามารถก่อให้เกิดอันตรายต่อสุขภาพของ้มนุษย์เป็นอย่างยิ่ง นอกจากนี้แล้วหนูยังเป็นแหล่งของสารก่อภูมิแพ้อีกด้วย อุจจาระหนู และขนที่หลุดร่วงก่อให้เกิดการจามและเกิดอาการแพ้อื่นๆ

โรคติดต่อจากหนูมีอะไรบ้าง

โรคติดต่อจากหนูแบ่งออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่ โรคที่ติดต่อโดยตรงจากอุจจาระ ปัสสาวะ หรือการ กัด ข่วน และโรคติดต่อทางอ้อมสู่คน เช่นผ่าน หมัด เห็บ หรือไร

โรคติดต่อทางตรงจากหนู

Hantavirus Pulmonary Syndrome: คือโรคไวรัสที่มาจากหนูข้าวเป็นพาหะนำโรค โรคนี้แพร่กระจายด้วยวิธีใดวิธีหนึ่งจากสามวิธี: การสูดดมฝุ่นที่ปนเปื้อนด้วยปัสสาวะหรือมูลของหนู การสัมผัสโดยตรงกับอุจจาระหรือปัสสาวะของหนู และบ่อยครั้งเนื่องจากการถูกหนูกัด ซึ่งนับว่าเป็นโรคทางเดินหายใจที่ค่อนข้างมีความรุนแรง
Leptospirosis: หรือที่เราเรียกว่าโรคฉี่หนูเป็นโรคที่เกิดจากแบคทีเรีย ติดต่อได้โดยการสัมผัสผ่านน้ำที่ติดเชื้อ โดยการว่ายน้ำ ลุยน้ำ พายเรือคายัค การเดินในน้ำขัง หรือโดยน้ำดื่มที่ปนเปื้อน ผู้ที่มีความเสี่ยงที่จะติดเชื้อเลปโตสไปโรซิสมากขึ้นหากพวกเขาทำงานกลางแจ้งหรือกับสัตว์
Rat-bite Fever: โรคไข้หนูกัดนี้สามารถติดต่อได้โดยผ่านการกัด หรือข่วน รวมถึงการสัมผัสกับหนูที่ตายแล้ว โดยในช่องปากของหนูนั้นจะมีสารคัดหลั่งที่มีเชื้อแบคทีเรียชนิด Spirillum minus และ Streptobacillus moniliformis
Salmonellosis: เกิดจากการบริโภคอาหารหรือน้ำที่ปนเปื้อนเชื้อแบคทีเรียในอุจจาระของหนู

โรคติดต่อทางอ้อมโดยหนู

กาฬโรค: โรคนี้เป็นพาหะของหนูและติดต่อโดยหมัดในกระบวนการกินเลือด หนูบ้านเป็นแหล่งสะสมกาฬโรคที่พบได้มากที่สุด
โรคไข้เห็บโคโลราโด : คือโรคไวรัสที่ติดต่อโดยการกัดของเห็บของหนู Woodrat ที่มีหางเป็นพวง
Leishmaniasis ที่ผิวหนัง: โรคนี้เป็นปรสิตที่ติดต่อจากการโดยแมลงวันทรายที่ติดเชื้อจากการกินหนูป่ากัด

ไวรัสฮันตา (Hanta-virus) อันตรายที่พบได้จากมูลของหนู

หนูบางชนิด เช่น หนูฝ้าย หรือ หนูข้าว เป็นพาหะของไวรัสฮันตา ฮันตาไวรัส ส่งผลให้มีอาการอ่อนเพลียและหายใจลำบาก โดยโรคนี้จะเกิดขึ้นเมื่อเราอนุภาคในอากาศที่มีอุจจาระหนู หรือปัสสาวะ อาการแรกไวรัสฮันต้าอาจจะถูกเข้าใจผิดกับอาการของโรคไข้หวัด ใหญ่ โดยผู้ป่วยจะประสบปัญหาการหายใจ ซึ่งบางครั้งอาจก่อให้เกิดอันตรายถึงชีวิตหากไม่ได้รับการรักษาอย่างมีประสิทธิภาพ และถ้วงทัน เพื่อหลีกเลี่ยงไวรัสฮันตา เราจำเป็นจะต้องกำจัดมูลหนู รวมไปถึงวัสดุทำรัง และซากสัตว์ฟันแทะที่ตายแล้วทั้งหมดออกบริเวณจากบ้าน ฉีดพ่นบริเวณที่ต้องสงสัยให้ทั่วด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อก่อนทำความสะอาด เพื่อหลีกเลี่ยงไม่ให้สิ่งปนเปื้อนลอยฟุ้งกระจายอยู่ในอากาศ สวมถุงมือในขณะที่จัดการกับซากสัตว์ หรือมูลของหนู และสัตว์ฟันแทะ และสวมหน้ากากอนามัยที่สามารถป้องกันการสัมผัสการฟุ้งกระจายของอนุภาคขนาดเล็กจากมูล หรือละอองต่างๆ ได้ ลักษณะอาคารควรที่จะสามารถระบายอากาศได้ดี แต่ไม่ได้หมายความว่าสัตว์ฟันแทะทุกชนิดจะเป็นพาหะนำโรคจากไวรัสฮันตา พาหะนำโรคที่พบได้บ่อย ได้แก่ หนูกวาง หนูฝ้าย หนูข้าว และหนูเท้าขาว อย่างไรก็ตามทุกคนควรใช้ความระมัดระวังในการจัดการกับหนู และสัตว์ฟันแทะต่างๆ ทางที่ดีควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญในการกำจัดสัตว์ฟันแทะเหล่านี้

การป้องกันโรคที่เกี่ยวข้องกับหนู:

การควบคุมสัตว์ฟันแทะ : ใช้มาตรการป้องกันการแพร่กระจายของหนูโดยการปิดทางเข้า กำจัดแหล่งอาหาร และใช้กับดักหรือเหยื่อหากจำเป็น
การปฏิบัติด้านสุขอนามัย : ล้างมือให้สะอาดด้วยสบู่และน้ำหลังจากสัมผัสสัตว์ฟันแทะ ทำความสะอาดบริเวณที่อาจปนเปื้อน หรือสัมผัสพื้นผิวที่อาจสัมผัสกับหนูหรือมูลของหนู
การเก็บรักษาอาหารที่เหมาะสม : เก็บอาหารและขยะในภาชนะที่ปิดสนิทเพื่อป้องกันสัตว์ฟันแทะเข้าถึงได้
หลีกเลี่ยงการสัมผัสโดยตรง : อย่าจับสัตว์ฟันแทะหรือสัตว์ฟันแทะด้วยมือเปล่า โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากพวกมันดูเหมือนป่วยหรือกัดใครบางคน
ใช้อุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคล : สวมถุงมือและอุปกรณ์ป้องกันเมื่อทำความสะอาดบริเวณที่มีหนูอยู่
ไปพบแพทย์ : หากคุณสงสัยว่าจะสัมผัสกับโรคที่เกี่ยวข้องกับหนู หรือมีอาการหลังจากได้รับสัมผัส (เช่น หนูกัด สัมผัสกับมูลหนู) ให้ขอการประเมินทางการแพทย์ทันที และแจ้งผู้ให้บริการด้านการดูแลสุขภาพของคุณเกี่ยวกับสถานการณ์ดังกล่าว

สิ่งสำคัญคือต้องจัดการกับการแพร่กระจายของสัตว์ฟันแทะที่อาจเกิดขึ้นโดยทันทีเพื่อลดความเสี่ยงในการแพร่กระจายของโรค หน่วยงานด้านสาธารณสุขและผู้เชี่ยวชาญด้านการควบคุมสัตว์รบกวนสามารถให้คำแนะนำเกี่ยวกับมาตรการที่ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพในการควบคุมและป้องกันโรคที่เกี่ยวข้องกับหนูได้