คราบหินปูนคืออะไร (Dental Plaque)

21.11.2567

คราบหินปูน

คราบหินปูนมีลักษณะเป็นฟิล์มเหนียวที่ก่อตัวขึ้นบนฟันทุกวัน: เป็นสารเคลือบที่ลื่น/อยู่ทั่วเนื้อฟันสามารถสัมผัสได้ทุกครั้งที่ตื่นนอน นักวิทยาศาสตร์เรียกคราบหินปูนว่า “ฟิล์มชีวภาพ” เพราะเป็นแหล่งรวมของจุลินทรีย์ที่มีชีวิต มีลักษณะเป็นชั้นพอลิเมอร์ที่เหนียวเหนอะหนะ การเคลือบแบบเหนียวช่วยให้จุลินทรีย์ยึดติดกับพื้นผิวในปากของคุณ เพื่อให้สามารถเติบโตเป็นจุลภาคจำนวนมาก สุขภาพฟันกับรอยยิ้มสำคัญอย่างไร อ่านต่อที่นี่

ความแตกต่างระหว่างคราบหินปูนและหินปูนตามซอกฟัน

หากไม่ได้กำจัดคราบหินปูนออกเป็นประจำ จะเกิดการสะสมของสารต่าง ๆ ในน้ำลาย และสารนี้จะแข็งตัวเป็นสารสีขาว หรือสีเหลืองที่เรียกว่าทาร์ทาร์ หรือหินปูนตามซอกฟัน หินปูนตามซอกฟันจะก่อตัวตามแนวเหงือกที่ด้านหน้า และด้านหลังของฟัน หากใช้ไหมขัดฟันอย่างดีก็อาจทำให้คราบพลัคหลุดออก แต่อาจต้องไปพบแพทย์เพื่อกำจัดมันออกไปให้หมด

คราบหินปูนเกิดจาก

ปากถือเป็นระบบนิเวศที่เจริญรุ่งเรือง แบคทีเรียและสิ่งมีชีวิตอื่น ๆ จะเกิดขึ้นเมื่อกิน ดื่ม และหายใจ ส่วนใหญ่แล้ว ความสมดุลนี้มีความละเอียดอ่อนและจะอยู่ในระบบนิเวศในช่องปาก แต่ปัญหาอาจเกิดขึ้นเมื่อแบคทีเรียบางสายพันธุ์มีจำนวนมากเกินไป เมื่อกินคาร์โบไฮเดรต อาหารและเครื่องดื่มที่มีน้ำตาล แบคทีเรียจะกินน้ำตาลและผลิตกรดขึ้นในปาก กรดเหล่านี้อาจทำให้เกิดปัญหา เช่น ฟันผุ โรคเหงือกอักเสบ และปัญหาฟันในรูปแบบอื่นๆ ฟันผุจากคราบหินปูนสามารถเกิดขึ้นได้ แม้กระทั่งบริเวณใต้เหงือก โดยที่ไม่สามารถสังเกตเห็นได้ อาจมีการกลืนกินไปเข้าไปจากการบดเคี้ยวของฟัน

ปัจจัยอื่นๆ

ปัจจัยบางประการสามารถเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดและการสะสมของคราบจุลินทรีย์ รวมถึงพฤติกรรมสุขอนามัยช่องปากที่ไม่ดี การรับประทานอาหารที่มีน้ำตาลและคาร์โบไฮเดรตสูง ปากแห้ง การสูบบุหรี่ และสภาวะทางการแพทย์บางอย่างที่ส่งผลต่อการผลิตน้ำลายหรือการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน เพื่อรักษาสุขภาพช่องปากให้ดีที่สุดและป้องกันปัญหาทางทันตกรรมที่เกี่ยวข้องกับคราบพลัค สิ่งสำคัญคือต้องฝึกนิสัยสุขอนามัยช่องปากที่ดี รวมถึงการแปรงฟันวันละสองครั้งด้วยยาสีฟันที่ผสมฟลูออไรด์ การใช้ไหมขัดฟันทุกวัน จำกัดอาหารและเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลและเป็นกรด และไปพบทันตแพทย์เป็นประจำเพื่อ การตรวจสุขภาพและการทำความสะอาดอย่างมืออาชีพ

การวินิจฉัยคราบหินปูน

ส่วนมากคราบหินปูนจะไม่มีสี หรือสีเหลืองซีด ทันตแพทย์จะใช้กระจกขนาดเล็กตรวจหาคราบหินปูนในการตรวจช่องปาก dental plaque

วิธีขจัดคราบหินปูน

การขจัดคราบหินปูนสามารถทำได้โดยการแปรงฟัน และใช้ไหมขัดฟันเป็นประจำ ควรใช้แปรงสีฟันขนนุ่ม ทันตแพทย์บางคนอาจแนะนำให้ใช้แปรงสีฟันไฟฟ้าเพราะเชื่อว่ามีประสิทธิภาพในการกำจัดคราบหินปูนมากกว่า และยาสีฟันลดหินปูนที่มีเบกกิ้งโซดาเป็นส่วนผสม จะมีประสิทธิภาพในการกำจัดคราบหินปูนได้ดีกว่า คราบหินปูนที่แข็งตัวจนกลายเป็นหินปูนจะต้องถูกกำจัดโดยทันตแพทย์ ทันตแพทย์แนะนำให้เข้ารับการตรวจและทำความสะอาดฟันเป็นประจำ เนื่องจากหินปูนสามารถสะสมในที่ที่เข้าถึงได้ยาก การไปพบทันตแพทย์ปีละ 2 ครั้ง จึงเป็นเรื่องที่สำคัญมาก อ่านเคล็ดลับในการเลือกแปรงสีฟันได้ที่นี่

วิธีป้องกันคราบพลัค

ดูแลสุขอนามัยช่องปาก

เพื่อป้องกันไม่ให้แบคทีเรียในคราบหินปูนทำอันตรายฟันและเหงือก สิ่งสำคัญคือการทำความสะอาดฟันทุกวัน แปรงฟันวันละ 2 ครั้ง นานครั้งละ 2 นาที และแปรงฟันหลังรับประทานอาหารที่มีน้ำตาล เทคนิคที่มีประสิทธิภาพในการขจัดคราบหินปูนขณะแปรงฟัน แนะนำวิธีการ ดังนี้: การใช้ไหมขัดฟันทุกวันเป็นสิ่งสำคัญ เนื่องจากคราบพลัคสามารถก่อตัวขึ้นในช่องแคบระหว่างฟันได้ นอกจากนี้ควรไปพบทันตแพทย์เป็นประจำเพื่อทำความสะอาดและตรวจสุขภาพฟัน

การใช้น้ำยาบ้วนปาก

การกำจัดแบคทีเรียระหว่างฟันสามารถทำได้ด้วยผลิตภัณฑ์น้ำยาบ้วนปาก เมื่อบ้วนปากและใช้ไหมขัดฟัน สามารถเสริมประสิทธิภาพด้วยน้ำยาบ้วนปากเพื่อลดคราบหินปูนและเหงือกอักเสบได้ น้ำยาบ้วนปากมีส่วนผสมออกฤทธิ์มากมาย: คลอเฮกซิดีน (CHX) โปรไบโอติก สมุนไพร และน้ำมันหอมระเหย ลมปากสดชื่อได้ด้วยสมุนไพรไทย อ่านต่อที่นี่ CHX สามารถใช้ได้ตามใบสั่งแพทย์เท่านั้น แม้ว่าจะมีประสิทธิภาพในการลดการสะสมของคราบหินปูน และดูแลสุขภาพเหงือกโดยรวม แต่ก็อาจทำให้เกิดคราบฟัน เพิ่มการสะสมของหินปูน และเปลี่ยนการรับรู้รสชาติอาหารได้ หากต้องการน้ำบ้วนปากที่ไม่ทำให้เกิดคราบ หรือผลข้างเคียงอื่น ๆ อาจพิจารณาน้ำยาบ้สนปากที่มีโพรไบโอติกหรือสมุนไพรได้

แครนเบอร์รี่

ผลิตภัณฑ์ที่มีแครนเบอร์รี่จะมีโพลีฟีนอลซึ่งสามารถยับยั้งแบคทีเรียในปาก ที่มีแนวโน้มจะทำให้เกิดฟันผุได้มากที่สุด อย่าง Streptococcus mutans และ Streptococcus sobrinus ทำอย่างไรเมื่อปวดฟัน อ่านต่อที่นี่

หัวข้อที่เกี่ยวข้อง

ติดตาม

0 ความคิดเห็น

การตอบรับแบบอินไลน์

ดูความคิดเห็นทั้งหมด