โรคครูป (Croup) : อาการ สาเหตุ การรักษา

โรคครูป (Croup) คือโรคติดเชื้อไวรัสที่เป็นสาเหตุทำให้บริเวณรอบๆเส้นเสียงบวม

ลักษณะของโรคคือการหายใจลำบากและไออย่างหนักแบบมีเสียงก้อง มีเชื้อไวรัสหลายตัวเป็นสาเหตุให้เกิดโรคครูป ส่วนมากมักระบาดในช่วงฤดูใบไม้ร่วงและฤดูหนาว โรคครูปมักเกิดขึ้นกับเด็ก โดยเฉพาะเด็กที่มีอายุต่ำกว่า 5 ปี

อาการของโรคครูป

อาการของโรคมีแนวโน้มจะรุนแรงมากในเด็กที่มีอายุต่ำว่า 3 ขวบ เพราะว่าระบบการหายใจของเด็กมีขนาดเล็กกว่าของผู้ใหญ่ อาการของโรคครูปในผู้ป่วยส่วนใหญ่มีดังต่อไปนี้:

• มีอาการเป็นหวัดเช่น จามและมีน้ำมูก

• มีไข้

• ไอเสียงก้อง

• หายใจเสียงดัง

• เสียงแหบ

• มีเสียงวี๊ดแหลมเวลาหายใจ

• มีความยุ่งยากในการกลืน

• ผิวหนังบริเวณรอบๆจมูก, ปากและเล็บมีสีม่วงหรือเทา

โรคครูปมักมีอาการอยู่นานมากกว่า 1 สัปดาห์ และมักกลับมาเป็นซ้ำอยู่บ่อยๆ หรืออาจมีอาการไข้สูงเกินกว่า 103.5 องศา ควรรีบไปพบแพทย์ มีความจำเป็นต้องได้รับการตรวจร่างกายเพื่อตัดการติดเชื้อแบคทีเรียหรือโรคอื่นๆทิ้งไป

โรค Spasmodic Croup

ในเด็กบางรายต้องทนทุกข์ทรมานจากการกลับมาเป็นซ้ำของโรค ในรายที่มีโรคครูปอาการน้อยที่มักจะเกิดขึ้นร่วมกับโรคหวัดทั่วๆไป โรคครูปรูปแบบนี้จะมีลักษณะอาการคือไอเสียงก้องๆ แต่มักไม่มีอาการไข้สูง บ่อยครั้งมักมีอาการให้เห็นร่วมกับโรคครูปอื่นๆ

สาเหตุของโรคครูป

มีเชื้อไวรัสหลายชนิดที่สามารถทำให้เกิดโรคครูปได้ ส่วนใหญ่มักเกิดจากเชื้อไวรัสพาราอินฟลูเอนซา (โรคไข้หวัดทั่วไป) เชื้อไวรัสตัวอื่นๆก็อาจเป็นสาเหตุของโรคครูปได้ เช่น อะดีโนไวรัส (เป็นกลุ่มไวรัสอีกกลุ่มที่ทำให้เกิดโรคหวัดทั่วไป) , เชื้อไวรัส respiratory syncytial virus (RSV), เชื้อโรคทั่วไปที่ส่งผลกระทบต่อเด็กเล็กและโรคหัด โรคครูปอาจมีสาเหตุมาจากโรคภูมิแพ้, การสัมผัสกับสิ่งที่สร้างความระคายเคืองจากการหายใจ หรือการติดเชื้อแบคทีเรีย แต่พบได้ไม่บ่อยนัก

การวินิจฉัยโรคครูป

โรคครูปใช้การวินิจฉัยทั่วๆไปด้วยการตรวจร่างกาย

แพทย์จะฟังเสียงไอ, เสียงหายใจ,และซักถามรายละเอียดของอาการ อาจไม่จำเป็นต้องไปพบแพทย์ เพราะแพทย์หรือนางพยาบาลอาจทำการวินิจฉัยโรคครูปโดยฟังลักษณะเสียงไอผ่านทางโทรศัพท์ได้ หากอาการของโรคครูปยังคงไม่หายไป แพทย์อาจสั่งตรวจดูคอหรือทำการเอกซเรย์เพื่อตัดโรคที่เกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจออกไป

การรักษาโรคครูป

ในรายที่มีอาการน้อย

ผู้ป่วยส่วนใหญ่มักรักษาตัวเองที่บ้านได้ผลดี แพทย์และนางพยาบาลสามารถติดตามอาการของเด็กได้โดยคุยกับพ่อแม่ผ่านทางโทรศัพท์ได้ เครื่องเพิ่มความชื้นในอากาศอาจสามารถช่วยให้เด็กหายใจได้ง่ายขึ้นในขณะนอน

ยาบรรเทาอาการปวดสามารถลดอาการไม่สบายคอ, หน้าอกหรือศีรษะลงได้ ยาแก้ไอควรได้รับเฉพาะตามที่แพทย์สั่งเท่านั้น

ในรายที่มีอาการรุนแรง

หากเด็กมีปัญหาการหายใจควรรีบไปพบแพทย์ด่วน แพทย์อาจใช้ยาสเตียรอยด์เพื่อเปิดทางเดินหายใจในเด็ก ทำให้หายใจสะดวกขึ้น ในรายที่มีอาการรุนแรง การใส่ท่อช่วยหายใจอาจมีความจำเป็นเพื่อให้เด็กได้รับออกซิเจนที่เพียงพอ หากมีการตรวจพบว่าโรคครูปเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย อาจต้องใช้ยาปฏิชีวนะช่วยในการรักษา หากมีภาวะขาดน้ำผู้ป่วยอาจมีความจำเป็นต้องได้รับการให้น้ำเกลือทางหลอดเลือดดำ

สิ่งที่คาดหวังในระยะยาว

โรคครูปที่มีสาเหตุมาจากเชื้อไวรัสปกติมักหายได้ด้วยตัวเองภายใน 1 สัปดาห์

โรคครูปที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรียอาจต้องการการรักษาด้วยยาปฏิชีวนะ ระยะเวลาในการรักษาด้วยยาขึ้นอยู่กับความรุนแรงของการติดเชื้อ ภาวะแทรกซ้อนที่ทำอันตรายถึงชีวิตไม่ใช่อาการปกติทั่วไป แต่จะเกิดอันตรายหากเกิดขึ้น เพราะภาวะแทรกซ้อนมักจะเกิดขึ้นโดยทำให้หายใจลำบาก จึงควรเฝ้าสังเกตอาการอย่างใกล้ชิด

การป้องกัน

โรคครูปส่วนใหญ่มักมีสาเหตุมาจากเชื้อไวรัสชนิดเดียวกันกับตัวที่ทำให้เกิดโรคหวัด การป้องกันจึงเหมือนกับการป้องกันเชื้อไวรัสตัวอื่นๆ ด้วยการล้างมือบ่อยๆ, พยายามไม่ให้นำเอามือและสิ่งของต่างๆเข้าปาก และหลีกเลี่ยงใกล้ชิดคนที่มีอาการไม่ค่อยสบาย

ในรายที่เป็นโรคครูปรุนแรงมักมีสาเหตุมาจากโรคอื่นเช่นโรคหัด เพื่อหลีกเลี่ยงการเกิดภาวะเช่นนี้ พ่อแม่ผู้ปกครองควรพาลูกไปรับวัคซีนตามตารางอย่างเคร่งครัด

นี่คือแหล่งที่มาในบทความของเรา

• https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/croup/symptoms-causes/syc-20350348

• https://kidshealth.org/en/parents/croup.html

• https://www.healthychildren.org/English/health-issues/conditions/chest-lungs/Pages/Croup-Treatment.aspx

• https://www.nhs.uk/conditions/croup/

เนื้อหาและรีวิวมาจากผู้เชี่ยวชาญ โดย Bupa team