ไข้หวัดนก (Bird flu) : อาการ สาเหตุ การวินิจฉัย การรักษา

21.11.2567

ไข้หวัดนก (Bird flu) หรือที่รู้จักกันอีกชื่อหนึ่งคือ avian influenza โดยโรคไข้หวัดนกเกิดจากไวรัสไข้หวัดใหญ่ชื่อ H5N1 ซึ่งพบได้ในสัตว์ปีก โรคไข้หวัดนกนี้ระบาดอย่างหนักทั่วโลก โดยเริ่มระบาดครั้งแรกในปี พ.ศ. 2460-2461(ค.ศ.1918-1920) เรียกว่า “ไข้หวัดใหญ่สเปน” (Spanish Flu) เริ่มแพร่ระบาดจากฝั่งอาร์กติก มีประชากรผู้เสียชีวิตทั่วโลกประมาณ 50-100 ล้านคน ไข้หวัดนก (Bird flu)

สาเหตุโรคไข้หวัดนก

ไข้หวัดนกเกิดจากการที่เราได้รับเชื้อไข้หวัดนกมาจากสัตว์ปีก เมื่อได้รับเชื้อมาแล้วจะมีอาการคล้ายไข้หวัดใหญ่ คือเป็นไข้ ไอ เจ็บคอ ปวดกล้ามเนื้อ หากอาการรุนแรงอาจจะทำให้ปอดติดเชื้อ โดยคนที่ได้รับเชื้อไวรัสหากได้สัมผัสกับมูลสัตว์ของสัตว์ปีกที่ติดเชื้อ และการหายใจสูดเอาเชื้อเข้าสู่ร่างกาย แม้ว่าไข้หวัดนกจะมีอยู่หลายประเภท แต่ H5N1 เป็นไวรัสไข้หวัดนกชนิดแรกที่แพร่เชื้อไปสู่มนุษย์ การติดเชื้อครั้งแรกเกิดขึ้นในฮ่องกงในปี 1997 การระบาดของโรคนี้เกิดขึ้นจากสัตว์ปีกที่ติดเชื้อ H5N1 แพร่กระจายสู่คนผ่านการสัมผัสกับอุจจาระของนกที่ติดเชื้อสารคัดหลั่งจากจมูกหรือสารคัดหลั่งจากปากหรือดวงตา

อาการของโรคไข้หวัดนก

คุณอาจติดเชื้อ H5N1 หรือไข้หวัดนกอาการจะคล้ายไข้หวัดใหญ่โดยจะเกิดอาการดังนี้:

การหายใจติดขัด
วิงเวียน
เจ็บคอ
มีไข้สูง(fever)
ปวดเมื่อยตามร่างกาย
น้ำมูกไหล
ปวดศีรษะ
ท้องเสีย diarrhea
ไอ cough

การรักษาโรคไข้หวัดนก

ไข้หวัดนกประเภทที่ต่างกัน อาจทำให้เกิดอาการต่างกัน เป็นผลให้การรักษาจะต้องแตกต่างกันออกไป โดยส่วนใหญ่การรักษาด้วยยาต้านไวรัสเช่น oseltamivir (Tamiflu) หรือ zanamivir (Relenza) สามารถช่วยลดความรุนแรงของโรค แต่จำเป็นจะได้รับยาภายใน 48 ชั่วโมงหลังการได้รับเชื้อ ไวรัสที่สามารถพัฒนาความต้านทานต่อยาต้านไวรัสที่พบมากที่สุดสองรูปแบบคืออะแมนตาดีนและริมมันตาดีน (Flumadine) จะไม่สามารถใช้ยาเหล่านี้เพื่อรักษาโรคได้

การวินิจฉัยโรคไข้หวัดนก

การวินิจฉัยไข้หวัดนก กับการทดสอบที่เรียกว่าไพรเมอร์ RT-PCR ไวรัสเรียลไทม์ A / H5 (เชื้อสายเอเชีย) จะสามารถตรวจสอบผลของโรคเบื้องต้นได้ในเวลาเพียงสี่ชั่วโมง แต่ยังไม่เป็นที่ใช้กันอย่างกว้างขวางมากนัก แพทย์อาจทำการทดสอบต่อไปนี้เพื่อค้นหาเชื้อของไวรัสที่ทำให้เกิดโรคไข้หวัดนก:

การตรวจเอ็กซ์เรย์ปอด
การตรวจความแตกต่างของเซลล์เม็ดเลือดขาว
ตรวจฟังความผิดปกติของการหายใจ

นอกจากนี้ยังสามารถตรวจจากความผิดปกติของตับและไตได้

ใครที่มีความเสี่ยงต่อโรคไข้หวัดนกบ้าง

เชื้อไวรัส H5N1 สามารถมีชีวิตอยู่ได้เป็นระยะเวลานาน นกที่ติดเชื้อ H5N1 สามารถแพร่เชื้อไวรัสในมูลของนกและน้ำลายต่อเนื่องนานถึง 10 วัน การสัมผัสพื้นผิวที่ปนเปื้อนสามารถทำให้ติดเชื้อได้ และคุณมีความเสี่ยงมากขึ้นที่จะได้รับเชื้อไวรัส H5N1 ถ้าหากคุณ :

ไปนยังสถานที่ที่มีการแพร่เชื้อระบาด
สัมผัสกับมูลสัตว์ หรือสัตว์ที่ติดเชื้อ
รับประทานสัตว์ปีกหรือไข่ไก่ที่ไม่สุก
อยู่ร่วมกับผู้ป่วยที่ติดเชื้อ

เราจะป้องกันไข้หวัดนกได้อย่างไร

ในการป้องกันโรคไข้หวัดนกแพทย์อาจแนะนำให้ฉีดวัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่เพื่อที่คุณจะไม่ได้รับเชื้อไข้หวัดนก และนอกจากนี้หากคุณเดินทางไปในพื้นที่ที่มีความเสี่ยง คุณสามารถหลีกเลี่ยง ตลาดกลางแจ้ง หรือไม่จับนก และทานอาหารที่ปรุงสุกสะอาด หมั่นล้างมือเพื่อป้องกันเชื้อไวรัสและแบคทีเรีย

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับไข้หวัดนก

ต่อไปนี้เป็นคำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับไข้หวัดนก:

1. ไข้หวัดนกคืออะไร

- ไข้หวัดนกเป็นโรคไวรัสที่ติดต่อได้สูงซึ่งเกิดจากไวรัสไข้หวัดใหญ่ A ที่ส่งผลกระทบต่อนกเป็นหลัก ไวรัสมีหลากหลายสายพันธุ์ ซึ่งบางสายพันธุ์สามารถก่อให้เกิดการเจ็บป่วยที่รุนแรงและอัตราการตายสูงในสัตว์ปีก

2.ไข้หวัดนกสามารถติดต่อสู่คนได้หรือไม่

- ใช่ ไข้หวัดนกบางสายพันธุ์สามารถแพร่เชื้อสู่คนได้ สายพันธุ์ที่เป็นที่รู้จักมากที่สุดคือ H5N1 ซึ่งทำให้เกิดการระบาดในมนุษย์ในส่วนต่างๆ ของโลก การติดเชื้อในมนุษย์มักเป็นผลจากการสัมผัสโดยตรงกับนกที่ติดเชื้อหรือพื้นผิวที่ปนเปื้อน

3. ไข้หวัดนกแพร่สู่คนได้อย่างไร

- ไข้หวัดนกสามารถแพร่กระจายสู่คนผ่านการสัมผัสใกล้ชิดกับนกที่ติดเชื้อ ของเหลวในร่างกาย หรือพื้นผิวที่ปนเปื้อน ผู้ที่เกี่ยวข้องกับการทำฟาร์มสัตว์ปีก การจัดการนก หรือการทำงานในตลาดค้านกมีชีวิตมีความเสี่ยงสูงที่จะถูกสัมผัส

4. อาการไข้หวัดนกในคนเป็นอย่างไร

- อาการของไข้หวัดนกในคนอาจแตกต่างกันไปและมีตั้งแต่เล็กน้อยไปจนถึงรุนแรง อาการเหล่านี้คล้ายกับไข้หวัดธรรมดาและอาจมีไข้ ไอ เจ็บคอ ปวดกล้ามเนื้อ และหายใจถี่ ในกรณีที่รุนแรง อาจนำไปสู่ภาวะหายใจลำบาก ปอดอักเสบ และอาจถึงแก่ชีวิตได้

5. ไข้หวัดนกติดต่อระหว่างมนุษย์หรือไม่

- เชื้อไข้หวัดนกส่วนใหญ่ไม่แพร่จากคนสู่คนโดยง่าย อย่างไรก็ตาม มีบางกรณีของการแพร่เชื้อจากคนสู่คนอย่างจำกัด โดยเฉพาะอย่างยิ่งในการสัมผัสใกล้ชิดของผู้ติดเชื้อ ข้อกังวลคือไวรัสสามารถกลายพันธุ์และพัฒนาความสามารถในการแพร่กระจายอย่างมีประสิทธิภาพในหมู่มนุษย์ ซึ่งนำไปสู่การแพร่ระบาดที่อาจเกิดขึ้น

6. โรคไข้หวัดนกสามารถรักษาในคนได้หรือไม่

- ยาต้านไวรัส เช่น โอเซลทามิเวียร์ (ทามิฟลู) และซานามิเวียร์ (รีเลนซา) สามารถรักษาไข้หวัดนกในคนได้อย่างมีประสิทธิภาพ หากได้รับยาตั้งแต่เนิ่นๆ หลังจากเริ่มมีอาการ อย่างไรก็ตาม สายพันธุ์ของไข้หวัดนกได้แสดงความต้านทานต่อยาต้านไวรัสบางชนิด ทำให้การรักษามีความท้าทายมากขึ้น

7. จะควบคุมการระบาดของไข้หวัดนกได้อย่างไร

- เพื่อควบคุมการระบาดของไข้หวัดนก ประเทศที่ได้รับผลกระทบมักจะกำจัดสัตว์ปีกที่ติดเชื้อเพื่อป้องกันการแพร่กระจายของไวรัสต่อไป นอกจากนี้ มาตรการความปลอดภัยทางชีวภาพที่เข้มงวดในฟาร์มสัตว์ปีกและตลาดนกมีชีวิตสามารถช่วยลดความเสี่ยงของการแพร่เชื้อได้

8. โรคไข้หวัดนกสามารถป้องกันในคนได้หรือไม่

มาตรการป้องกันรวมถึงการหลีกเลี่ยงการสัมผัสกับนกที่ป่วยหรือตาย ปฏิบัติตามสุขอนามัยที่ดี และปรุงอาหารสัตว์ปีกและไข่ให้สะอาดเพื่อฆ่าเชื้อไวรัส วัคซีนสำหรับไข้หวัดนกบางสายพันธุ์กำลังได้รับการพัฒนาและใช้ในประชากรที่มีความเสี่ยงสูง

จำเป็นต้องรับทราบข้อมูลและปฏิบัติตามคำแนะนำจากหน่วยงานด้านสุขภาพในช่วงที่มีการระบาดของไข้หวัดนกเพื่อลดความเสี่ยงของการติดเชื้อ

นี่คือลิงค์ที่มาของแหล่งบทความของเรา

https://medlineplus.gov/birdflu.html
https://www.nhs.uk/conditions/bird-flu/
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/bird-flu/symptoms-causes/syc-20368455
https://news.un.org/en/tags/bird-flu

เนื้อหาและรีวิวมาจากผู้เชี่ยวชาญ โดย Bupa team