แอสไพริน (Aspirin) : วิธีใช้ และข้อควรระวัง

ข้อบ่งใช้ 

1. ใช้เพื่อการบรรเทาปวด ต้านการอักเสบ และลดไข้
2. ใช้เพื่อรักษาภาวะหลอดเลือดอุดตัน

Aspirin กลไกการออกฤทธิ์ 

โดยการออกฤทธิ์ แอสไพรินจะไปยับยั้งเอนไซม์ในร่างกายที่ทำให้เกิดสารที่ก่อให้เกิดการอักเสบที่มีชื่อว่า Cyclooxygenase : COX โดยเอนไซม์นี้ยังมีผลในการกระตุ้นเพื่อสร้างสารที่ทำให้เเกิดการเกาะกลุ่มกันของเกล็ดเลือดมีชื่อว่า Thromboxane-A2 ฉะนั้นหากเราไปยับยั้งแอสไพริน นอกจากกจะได้ทั้งบรรเทาอาการอักเสบแล้ว ยังทำให้เกล็ดเลือดเกาะกลุ่มกันมากขึ้น

ขนาดและวิธีใช้ยาแอสไพริน

1. เพื่อบรรเทาอาการปวด อักเสบ และลดไข้ : 325 – 650 มก. ทุก 4 – 6 ชม. หรือใช้เมื่อมีอาการ รับประทานยาหลังอาการทันที
2. เพื่อป้องกันโรคหลอดเลือดอุดตัน ไม่ว่าจะเป็นที่หลอดเลือดสมอง หรือหลอดเลือดหัวใจ ครั้งแรกของการใช้ยา แพทย์จะให้เคี้ยวยาขนาด 300 – 325 มก.เพื่อให้ระดับยาในเลือดมากพอ และเกิดการยับยั้งการเกาะกลุ่มของเกล็ดเลือดอย่างรวมเร็ว เพื่อป้องกันการกลับมาเป็นซ้ำ แพทย์ก็จะลดขนาดยาแอสไพรินเป็นขนาดต่ำ 81 มก. หรือที่เรียกกันว่า “Baby aspirin”

ผลข้างเคียง 

• คลื่นไส้
• อาเจียน
• ปวดท้อง
• ระคายเคืองกระเพาะอาหาร เกิดแผลในทางเดินอาหาร
• หลอดลมตีบ โรคหืดกำเริบ
• เลือดออกผิดปกติ
• ผื่นลมพิษ

ข้อควรระวัง

• ในผู้ที่เสี่ยงต่อการมีเลือดออก เช่น ผู้ป่วยที่มีภาวะเลือดออกผิดปกติ โรคไข้เลือดออก ผู้ที่กำลังจะเข้ารับการผ่าตัด หรือถอนฟัน ผู้ป่วยควรปรึกษาแพทย์เพื่อหยุดยาก่อนการผ่าตัด ห้ามหยุดยาเอง
• เนื่องด้วยผลข้างเคียงของยาที่ทำให้เกิดการระคายเคืองกระเพาะอาหาร ทำให้ต้องรับประทานยาหลังอาหารทันที โดยเฉพาะผู้ที่มีประวัติเป็นโรคกระเพาะอาหาร อาจใช้ยาลดกรดควบคู่ไปด้วย
• การแบ่งยา เนื่องด้วยตัวยาอาจระคายเคืองทางเดินอาหาร การหัก หรือแบ่งยาจึงเป็นสิ่งที่ไม่ควรกระทำ
• หลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอร์ระหว่างที่รับประทานยาแอสไพริน เพราะจะเป็นการเพิ่มความเสี่ยงของภาวะเลือดออกผิดปกติได้
• ผู้ที่มีประวัติallergy-0094/”>แพ้ยาแอสไพริน หรือยาตัวอื่นๆในกลุ่ม NSAIDs ไม่ควรใช้ยา
• ผู้ที่มีประวัติเป็นโรคหืด ควรหลีกเลี่ยงการใช้ยาแอสไพริน เนื่องด้วยผลข้างเคียงที่ทำให้หลอดลมตีบ อาจทำให้โรคหืดกำเริบได้ ทั้งนี้ควรปรึกษาแพทย์ก่อนการใช้ยา
• ในหญิงตั้งครรภ์ แอสไพรินถูกจัดให้อยู่ในยากลุ่ม C ไม่ควรใช้ตลอดการตั้งครรภ์ ตัวยาอาจส่งผลต่อทารกในครรภ์ได้ และเมื่อต้องให้นมบุตร ยายังสามารถส่งผ่านทางนมแม่ได้ ฉะนั้นอาจทำให้เกิดอาการไม่พึงประสงค์ เช่น เลือดออก กลุ่มอาการเรย์ (Reye’s syndrome) ในทารกได้ โดยเป็นโรคที่เกิดความผิดปกติของตับและสมองอย่างเฉียบพลันและรุนแรง พบได้น้อย แต่รุนแรงถึงขั้นเสียชีวิตได้ จึงควรหลีกเลี่ยงการใช้แอสไพรินระหว่างให้นมบุตร

เมื่อไร่ที่ไม่ควรใช้แอสไพริน

• แพ้แอสไพรินหรือ NSAIDs:

• • • บุคคลที่แพ้แอสไพรินหรือยาแก้อักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (NSAIDs) อื่นๆ ไม่ควรใช้แอสไพริน

• โรคแผลในกระเพาะอาหาร:

• • • แอสไพรินสามารถเพิ่มความเสี่ยงของการมีเลือดออกในทางเดินอาหารและอาจทำให้แผลในกระเพาะอาหารรุนแรงขึ้น บุคคลที่เป็นโรคแผลในกระเพาะอาหารหรือมีประวัติเลือดออกในทางเดินอาหารควรหลีกเลี่ยงแอสไพริน

• ความผิดปกติของเลือดออก:

• • • แอสไพรินอาจรบกวนการแข็งตัวของเลือด และการใช้ยานี้อาจมีข้อห้ามในบุคคลที่มีภาวะเลือดออกผิดปกติหรือมีประวัติมีปัญหาเลือดออก

• โรคหอบหืดไวต่อแอสไพริน:

• • • บุคคลที่เป็นโรคหอบหืดบางรายอาจไวต่อยาแอสไพรินและยากลุ่ม NSAID อื่นๆ และการใช้ยาเหล่านี้อาจทำให้เกิดอาการหอบหืดได้ บุคคลที่เป็นโรคหอบหืดที่ไวต่อแอสไพรินควรหลีกเลี่ยงแอสไพริน

• โรคตับหรือไตอย่างรุนแรง:

• • • บุคคลที่เป็นโรคตับหรือไตอย่างรุนแรงอาจมีความเสี่ยงเพิ่มขึ้นต่อผลข้างเคียงจากแอสไพริน และควรติดตามหรือหลีกเลี่ยงการใช้ยาในกรณีเช่นนี้

• การตั้งครรภ์ (โดยเฉพาะในไตรมาสที่ 3):

• • • การใช้แอสไพรินในช่วงไตรมาสที่ 3 ของการตั้งครรภ์อาจสัมพันธ์กับความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นของภาวะแทรกซ้อนที่มีเลือดออกทั้งในมารดาและทารก โดยทั่วไปจะหลีกเลี่ยงในช่วงเวลานี้ เว้นแต่จะมีการกำหนดโดยผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์โดยเฉพาะ

• เด็กและวัยรุ่นที่ติดเชื้อไวรัส:

• • • Reye’s syndrome ซึ่งเป็นภาวะที่พบไม่บ่อยแต่ร้ายแรง มีความเกี่ยวข้องกับการใช้ยาแอสไพรินในเด็กและวัยรุ่นที่ติดเชื้อไวรัส โดยเฉพาะไข้หวัดใหญ่และอีสุกอีใส ด้วยเหตุนี้ จึงมักหลีกเลี่ยงแอสไพรินในประชากรกลุ่มนี้

• ก่อนการผ่าตัดหรือการทำทันตกรรม:

• • • แอสไพรินสามารถเพิ่มความเสี่ยงต่อการตกเลือดได้ และควรปรึกษาเรื่องการใช้แพทย์ก่อนเข้ารับการผ่าตัดหรือทำหัตถการทางทันตกรรมตามกำหนด ในบางกรณีอาจจำเป็นต้องหยุดยาแอสไพรินชั่วคราว

• โรคเกาต์:

• • แอสไพรินอาจรบกวนการขับกรดยูริกและอาจทำให้อาการของโรคเกาต์รุนแรงขึ้น ผู้ที่เป็นโรคเกาต์ควรใช้แอสไพรินด้วยความระมัดระวังและอยู่ภายใต้คำแนะนำของแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ

นี่คือแหล่งที่มาในบทความของเรา

• https://www.medicalnewstoday.com/articles/161255

• https://www.webmd.com/drugs/2/drug-1082-3/aspirin-oral/aspirin-oral/details

• https://www.nhs.uk/medicines/low-dose-aspirin/

• https://medlineplus.gov/druginfo/meds/a682878.html