น้ำลายเทียม (Artificial Saliva)

น้ำลายเทียม

น้ำลายเทียมคืออะไร 

• แบบสเปรย์พ่นทางปาก
• แบบน้ำยาบ้วนปาก
• แบบเจล
• แบบป้าย
• แบบยาเม็ดแบบละลายในปาก

• คาร์บอกซิเมทิลเซลลูโลส (CMC) ซีเอ็มซีจะช่วยเพิ่มความหนืดและช่วยหล่อเลี้ยงช่องปาก จากการศึกษาเมื่อปี 2008 ได้สืบค้นผลของน้ำลายเทียมที่มีสารซีเอ็มซีเป็นส่วนประกอบในคนที่มีอาการปากแห้งพบว่าสามารถช่วยลดความรุนแรงในคนที่มีปากแห้งได้
• กลีเซอรีน เป็นไขมันที่ไม่มีสี ไม่มีกลิ่น ในน้ำลายเทียม กลีเซอรีนจะเคลือบลิ้น ฟัน และเหงือกไว้เพื่อช่วยลดการสูญเสียความชุ่มชื้นและช่วยป้องกันปากจากการบาดเจ็บ
• แร่ธาตุต่างๆ เช่นฟอสเฟต แคลเซียมและฟลูออไรด์ จะสามารถช่วยป้องกัน และสร้างความแข็งแรงให้แก่ฟันและเหงือก
• ไซลิทอล เชื่อกันว่าไซลิทอลสามารถเพิ่มการผลิตน้ำลายและช่วยปกป้องฟันของคุณจากเชื้อแบคทีเรียและฟันผุ
• ส่วนผสมอื่นๆ ผลิตภัณฑ์น้ำลายเทียมมีวัตถุกันเสียเป็นส่วนประกอบเพื่อทำให้อยู่ได้นาน และยังมีการแต่งเติมกลิ่นเข้าไปเพื่อช่วยทำให้มีรสชาติที่ดี

น้ำลายเทียมใช้อย่างไร 

แพทย์อาจแนะนำให้คุณใช้น้ำลายเทียมควบคู่ไปกับการใช้ยาและการรักษาโรคบางอย่าง เช่นการทานแก้ปวดและการทำเคมีบำบัด ที่อาจเป็นสาเหตุของอาการปากแห้ง แพทย์อาจแนะนำน้ำลายเทียมเป็นส่วนหนึ่งของการรักษาโรคบางอย่างที่อาจทำให้เกิดอาการปากแห้ง เช่น โรคเบาหวาน โรคอัลไซเมอร์ และกลุ่มอาการโจเกน

เพื่อบรรเทาอาการปากแห้ง

ยารักษาโรค

การรักษาโรคมะเร็ง

โรคประจำตัว

• โรคเบาหวาน
• โรคอัลไซเมอร์
• โรคหลอดเลือดสมอง
• เอดส์
• กลุ่มอาการโจเกน

ความชรา

เส้นประสาทเสียหาย

ยาสูบ แอลกอฮอล์ และการใช้สารเสพติด

ไม่ได้เพื่อการรักษา

• ปากแห้งหรือรู้สึกปากเหนียว
• น้ำลายข้นหรือเหนียว
• มีกลิ่นปาก
• ลิ้นแห้ง
• คอแห้ง
• เสียงแหบ
• ริมฝีปากแตก
• มีปัญหาการกลืน การเคี้ยวหรือการพูด
• การรับรู้รสชาติลดน้อยลง
• มีปัญหาการใส่ฟันปลอม

น้ำลายเทียมยี่ห้อที่เป็นที่นิยมที่สุดคือยี่ห้อไหน 

• ยี่ห้อ Aquoral เป็นยาสเปรย์พ่นทางปากที่มีส่วนผสมเป็นไขมัน ควรใช้วันละสามถึงสี่ครั้ง ในแต่ละกระป๋องสามารถพ่นได้ประมาณ 400 ครั้ง ยาตัวนี้ต้องมีใบสั่งแพทย์
• ยี่ห้อ Biotène Oralbalance ยาเพิ่มความชุ่มชื้นชนิดเจล ยาชนิดนี้ปราศจากน้ำตาล ปราศจากแอลกอฮอล์ เป็นเจลไม่มีกลิ่นไม่มีรสชาติ ที่ช่วยบรรเทาอาการปากแห้งทุกๆ 4 ชั่วโมง ยาตัวนี้สามารถหาซื้อได้เองโดยไม่ต้องมีใบสั่งแพทย์
• ยี่ห้อ Mouth Kote ชนิดพ่นปาก ไม่จำเป็นต้องมีใบสั่งแพทย์ มีไซลิทอลเป็นส่วนประกอบ ใช้ทุกๆ 5 ชั่วโมงเพื่อบรรเทาอาการปากแห้ง ยาตัวนี้ไม่มีน้ำตาล หรือแอลกอฮอล์ และมีกลิ่นซีตรัส
• ยี่ห้อ NeutraSal ต้องมีใบสั่งแพทย์เท่านั้น ใช้บ้วนปาก 2 ถึง 10 ครั้งต่อวัน หรือตามแพทย์สั่ง โดยผสมผงยาให้ละลายกับน้ำเปล่า 
• ยี่ห้อ Oasis เป็นสเปรย์เพิ่มความชุ่มชื้นเพื่ออาการปากแห้ง สามารถใช้ได้มากถึง 30 ครั้งต่อวันหรือตามที่ต้องการ
• ยี่ห้อ XyliMelts เป็นแผ่นกลมแปะติดกับฟันหรือเหงือกเพื่อบรรเทาอาการปากแห้ง แผ่นแปะจะค่อยๆปล่อยสารไซลิทอลมาเพื่อบรรเทาอาการในขณะเดียวกันก็ทำให้ลมหายใจสดชื่น

น้ำลายเทียมไม่สามารถทำอะไรได้บ้าง

น้ำลายเทียมสามารถทำอะไรได้บ้าง

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับน้ำลายเทียม

1. น้ำลายเทียมคืออะไร?

• คำตอบน้ำลายเทียมเป็นผลิตภัณฑ์ที่ออกแบบมาเพื่อเลียนแบบคุณสมบัติของน้ำลายตามธรรมชาติ ใช้เพื่อช่วยบรรเทาอาการปากแห้ง (xerostomia) โดยการให้ความชุ่มชื้นและหล่อลื่นเนื้อเยื่อในช่องปาก

2. ทำไมบางคนถึงต้องการน้ำลายเทียม?

• คำตอบ:อาการปากแห้งอาจเกิดจากหลายสาเหตุ รวมถึงสภาวะทางการแพทย์บางอย่าง ยา การฉายรังสี หรือการแก่ชรา น้ำลายเทียมใช้เพื่อบรรเทาอาการปากแห้งโดยการให้ความชุ่มชื้นและส่งเสริมความสบายในช่องปาก

3. น้ำลายเทียมทำงานอย่างไร?

• คำตอบ:น้ำลายเทียมมักประกอบด้วยส่วนผสมที่จำลองคุณสมบัติการหล่อลื่นและให้ความชุ่มชื้นของน้ำลายตามธรรมชาติ สิ่งเหล่านี้อาจรวมถึงน้ำ สารฮิวเมกแทนต์ อิเล็กโทรไลต์ และบางครั้งเอนไซม์เพื่อปรับปรุงสภาพแวดล้อมในช่องปาก

4. น้ำลายเทียมปลอดภัยต่อการใช้หรือไม่?

• ตอบโดยทั่วไปน้ำลายเทียมถือว่าปลอดภัยในการใช้งาน อย่างไรก็ตาม บุคคลที่แพ้หรือไวต่อส่วนผสมเฉพาะควรใช้ความระมัดระวัง ขอแนะนำให้ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพก่อนใช้น้ำลายเทียม โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากมีอาการป่วยอยู่

5. น้ำลายเทียมมีหลายประเภทหรือไม่?

• คำตอบ:มี น้ำลายเทียมมีหลากหลายสูตร ทั้งสเปรย์ เจล ยาอม และน้ำยาบ้วนปาก การเลือกผลิตภัณฑ์อาจขึ้นอยู่กับความชอบส่วนบุคคลและความรุนแรงของอาการปากแห้ง

6. ควรใช้น้ำลายเทียมอย่างไร?

• คำตอบ:คำแนะนำการใช้งานอาจแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับผลิตภัณฑ์เฉพาะ โดยทั่วไปผลิตภัณฑ์น้ำลายเทียมจะถูกนำไปใช้กับเนื้อเยื่อในช่องปากโดยตรง และความถี่ในการใช้อาจขึ้นอยู่กับความรุนแรงของอาการปากแห้ง จำเป็นต้องปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ที่แนะนำโดยผลิตภัณฑ์หรือผู้ให้บริการด้านสุขภาพ

7. น้ำลายเทียมสามารถโต้ตอบกับยาได้หรือไม่?

• คำตอบ:ยาบางชนิดอาจมีปฏิกิริยากับส่วนผสมในผลิตภัณฑ์น้ำลายเทียม จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องแจ้งให้ผู้ให้บริการด้านการแพทย์ทราบเกี่ยวกับยาทั้งหมดที่ใช้เพื่อให้แน่ใจว่าไม่มีข้อห้าม

8. น้ำลายเทียมเหมาะสำหรับเด็กหรือไม่?

• คำตอบ:การใช้น้ำลายเทียมในเด็กควรปรึกษากุมารแพทย์หรือผู้ให้บริการด้านสุขภาพ สามารถให้คำแนะนำด้านความปลอดภัยและการใช้งานที่เหมาะสมแก่ผู้ป่วยเด็กได้

9. สตรีมีครรภ์หรือหญิงให้นมบุตรสามารถใช้น้ำลายเทียมได้หรือไม่?

• คำตอบ:สตรีมีครรภ์หรือหญิงให้นมบุตรควรปรึกษาผู้ให้บริการด้านสุขภาพก่อนใช้น้ำลายเทียมเพื่อความปลอดภัยของผลิตภัณฑ์ในระหว่างตั้งครรภ์หรือขณะให้นมบุตร

10. ฉันจะหาน้ำลายเทียมได้ที่ไหน?

• คำตอบ:ผลิตภัณฑ์น้ำลายเทียมมีจำหน่ายตามร้านขายยาทั่วไป และอาจแนะนำโดยผู้ให้บริการด้านการดูแลสุขภาพหรือทันตแพทย์ด้วย

ควรไปพบแพทย์เมื่อไร

นี่คือแหล่งที่มาในบทความของเรา

• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6651665/
• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31261876/