อะมิโนไกลโคไซด์ (Aminoglycosides)

ยา

21.11.2567

อะมิโนไกลโคไซด์ (Aminoglycosides) เป็นยาปฏิชีวนะประเภทหนึ่งที่ใช้รักษาโรคติดเชื้อร้ายแรงที่เกิดจากแบคทีเรียที่เพิ่มจำนวนอย่างรวดเร็ว หรือรักษาได้ยาก อะมิโนไกลโคไซด์ยับยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเรียโดยจะทำการหยุดแบคทีเรียจากการผลิตโปรตีนที่จำเป็นสำหรับการอยู่รอดของพวกมัน โดยปกติแพทย์จะใช้อะมิโนไกลโคไซด์ในการรักษาโรคติดเชื้อร้ายแรง และจะฉีดอะมิโนไกลโคไซด์เข้าไปในเส้นเลือดของร่างกาย (ทางหลอดเลือดดำหรือ IV) อย่างไรก็ตาม อะมิโนไกลโคไซด์บางชนิดสามารถรับประทานได้ หรือเป็นยาหยอดหู หรือยาหยอดตา ตัวอย่างของอะมิโนไกลโคไซด์ ได้แก่:

Gentamicin (Generic version is IV only)
Amikacin (IV only)
Tobramycin
Gentak and Genoptic (Eye drops)
Kanamycin
Streptomycin
Neo-Fradin (Oral)
Neomycin (Generic version is IV only)

ข้อควรระวังของการใช้อะมิโนไกลโคไซด์

หลีกเลี่ยงการใช้อะมิโนไกลโคไซด์หากมีประวัติการแพ้อะมิโนไกลโคไซด์ รวมทั้งหากมีปัญหาสุขภาพต่อไปนี้

แพ้สารซัลไฟต์ (พบในไวน์ และผลไม้แห้งบางชนิด)
ปัญหาไต
ปัญหาการได้ยิน
ปัญหาเกี่ยวกับการทรงตัว
การเคลื่อนไหวของดวงตาที่ควบคุมไม่ได้
มีความผิดปกติเส้นประสาท และกล้ามเนื้อ เช่น โรคปลอกประสาทเสื่อมแข็ง หรือโรคกล้ามเนื้ออ่อนแรง
เป็นผู้สูงอายุ (อายุ 65 ปีขึ้นไป)
เป็นทารก

ควรแจ้งแพทย์ให้ทราบถึงประวัติการallergy-0094/”>แพ้ยา และประวัติสุขภาพต่างๆ ก่อนใช้อะมิโนไกลโคไซด์ เพื่อความปลอดภัยในการรักษา ใช้ยาปฏิชีวนะอย่างไรให้ถูกต้อง aminoglycosides

ผลข้างเคียงอะมิโนไกลโคไซด์

อะมิโนไกลโคไซด์เป็นยาปฏิชีวนะที่มีประสิทธิภาพอย่างมาก และผลข้างเคียงก็อาจรุนแรงได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อรับประทานทางปาก หรือทางหลอดเลือดดำ สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ได้ออกคำเตือน อะมิโนไกลโคไซด์ที่รับประทาน หรือทางหลอดเลือดดำ ที่อาจจะทำให้เกิดผลข้างเคียงที่รุนแรงดังนี้

ส่งผลให้สูญเสียการได้ยิน
หูชั้นเกิดปัญหาทำให้ไม่สามารถรักษาสมดุล
ไตเสียหาย สังเกตได้จากโปรตีนในปัสสาวะ ภาวะขาดน้ำ และระดับแมกนีเซียมต่ำ
อัมพาต

แม้ว่าผลข้างเคียง และความรุนแรงของผลข้างเคียงอาจแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล ยิ่งหากได้รับขนาดยาอะมิโนไกลโคไซด์สูง หรือยิ่งใช้นานเท่าใด ความเสี่ยงของผลข้างเคียงก็จะยิ่งรุนแรง หรือมากขึ้นเท่านั้น นี่เป็นเพียงข้อควรระวัง หรือผลข้างเคียงบางประการของการใช้อะมิโนไกลโคไซด์ อาจไม่ครอบคลุม ดังนั้นหากพบความผิดปกติใดๆ จากการใช้อะมิโนไกลโคไซด์ โปรดพบแพทย์ เพื่อการรักษาที่มีประสิทธิภาพ และปลอดภัย ยาอะซิโทรมัยซินมีคุณสมบัติอย่างไร

ข้อควรระวังและการติดตาม

การติดตามยารักษาโรค (TDM):
- การตรวจสอบระดับยาในซีรั่มเป็นประจำเป็นสิ่งสำคัญเพื่อให้มั่นใจถึงประสิทธิภาพในการรักษาพร้อมทั้งลดความเป็นพิษให้เหลือน้อยที่สุด ซึ่งรวมถึงการวัดระดับสูงสุด (เพื่อให้มั่นใจถึงประสิทธิภาพ) และระดับรางน้ำ (เพื่อหลีกเลี่ยงความเป็นพิษ)
การทำงานของไต:
- จำเป็นต้องมีการประเมินการทำงานของไตบ่อยครั้ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในผู้ป่วยที่เป็นโรคไตที่มีอยู่แล้วหรือผู้ที่ได้รับการรักษาเป็นเวลานาน
ฟังก์ชั่นการได้ยิน:
- การทดสอบการได้ยินอาจได้รับการรับประกันสำหรับผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาด้วยอะมิโนไกลโคไซด์ระยะยาวเพื่อตรวจหาสัญญาณเริ่มแรกของความเป็นพิษต่อหู
ข้อพิจารณาเฉพาะผู้ป่วย:
- อาจจำเป็นต้องปรับขนาดยาสำหรับผู้ป่วยที่มีภาวะไตวาย ผู้สูงอายุ หรือผู้ที่มีภาวะร่วมอื่นๆ

บทสรุป

Aminoglycosides เป็นยาปฏิชีวนะที่มีศักยภาพซึ่งมีประสิทธิภาพโดยเฉพาะอย่างยิ่งกับการติดเชื้อแบคทีเรียแกรมลบร้ายแรง การใช้งานต้องใช้ความระมัดระวังในการใช้ยาและการตรวจสอบเนื่องจากมีความเสี่ยงต่อพิษต่อไตและพิษต่อหู แม้จะมีความเสี่ยงเหล่านี้ แต่เมื่อใช้อย่างเหมาะสม อะมิโนไกลโคไซด์สามารถช่วยชีวิตได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในการติดเชื้อรุนแรงซึ่งยาปฏิชีวนะชนิดอื่นอาจไม่ได้ผล การติดตามยารักษาโรคอย่างเหมาะสมและความระมัดระวังในการประเมินการทำงานของไตและการได้ยินสามารถช่วยลดความเสี่ยงที่เกี่ยวข้องกับการใช้ยาได้