อัลปราโซแลม (Alprazolam) : วิธีใช้ และข้อควรระวัง

สิ่งที่ควรรู้ 

• อัลปราโซแลมถูกจัดอยู่ในกลุ่มยาเบนโซไดอะซีปีน (Benzodiazepines : BZDs) ซึ่งเป็นกลุ่มยาทางจิตเวช
• ถูกนำมาใช้รักษากลุ่มโรควิตกกังวล ได้แก่ โรควิตกกังวลทั่วไป, โรควิตกกังวลร่วมกับมีอาการซึมเศร้า หรือโรคตื่นตระหนกหวาดกลัว
• อัลปราโซแลมเป็นยาอันตรายที่ต้องใช้ยาภายใต้การดูแลของแพทย์เท่านั้น ไม่ควรซื้อยามาทานเอง หรือหยุดยาเอง เพราะอาจก่อให้เกิดอาการถอนยาได้
• หากเกินอาการลมพิษ หายใจลำบาก เกิดอาการบวมที่ใบหน้า  ริมฝีปาก  ลิ้น หรือลำคอ และกลืนลำบาก ให้รีบหยุดยาและไปพบแพทย์ทันที เพราะนั่นอาจเป็นการallergy-0094/”>แพ้ยาที่รุนแรง อาจก่อให้เกิดอันตรายถึงชีวิตได้

ข้อบ่งใช้ 

กลไกการออกฤทธิ์ 

ขนาดและวิธีใช้

• การใช้ยาในครั้งแรก แพทย์จะปรับขนาดยาอย่างช้าๆ เพื่อหลีกเลี่ยงผลข้างเคียงต่างๆ
• ในผู้สูงอายุหรือผู้ที่มีการทำงานของตับผิดปกติ ขนาดยาอาจต่ำกว่าปกติ
• หากต้องการหยุดยา แพทย์จะปรับขนาดยาลดลงอย่างช้าๆก่อนที่จะหยุดยา เช่นเดียวกับตอนเริ่มให้ยา
• หากลืมยา ให้คุณรับประทานยาทันทีที่นึกขึ้นได้ หากใกล้กับเวลายาของมื้อถัดไป ให้ข้ามไปทานยามื้อถัดไปตามเวลาปกติได้เลย โดยที่ไม่ต้องเพิ่มยาเป็นสองเท่า
• หากรับประทานยาเกินขนาด สามารถโทรปรึกษาศูนย์พิษวิทยา หรือหน่วยฉุกเฉิน 1669 เพื่อขอวิธีสังเกตตัวเองว่าใช้ยาเกินขนาดจริงหรือไม่ แล้วรีบมาโรงพยาบาล
• ในหญิงตั้งครรภ์ ยาอัลปราโซแลม จัดเป็นยากลุ่ม D หมายถึงเป็นยาอันตรายต่อพัฒนาการของตัวอ่อนในครรภ์มารดา อาจก่อให้เกิดภาวะพิการแต่กำเนิดได้ (Terratogenic effects) โดยเฉพาะหากใช้ยาในช่วงสามเดือนแรกของการตั้งครรภ์ รวมไปถึงการใช้ยาช่วงใกล้คลอดก็อาจมีผลเสียอื่นๆต่อทารกได้อีกด้วย
• ในหญิงที่ให้นมบุตร ยาไม่ปลอดภัยสำหรับการรับประทานขณะให้นมบุตร ควรแจ้งแพทย์ให้ทราบหากคุณกำลังอยู่ในช่วงที่ต้องให้นมบุตร

• เก็บยาไว้ที่อุณหภูมิห้อง เก็บให้พ้นจากความร้อน, ความชื้น และมือเด็ก

 อาการถอนยา 

• วิตกกังวล
• มีความคิดฆ่าตัวตาย 
• นอนไม่หลับ
• การมองเห็นผิดปกติ
• อาการชัก
• เหงื่อออก มือสั่น หัวใจเต้นเร็ว
• พฤติกรรมก้าวร้าว
• ซึมเศร้า
• คลื่นไส้

ข้อควรระวัง 

• อาการง่วงซึม
• สับสน
• เดินเซ

ผลข้างเคียงของยา

• อาการง่วงซึม
• วิงเวียนศีรษะ มึนศีรษะ
• นอนไม่หลับ
• กล้ามเนื้อเกิดการเคลื่นไหวที่ผิดปกติ
• พูดช้าลง
• ความจำถดถอย

• เกิดผื่นลมพิษ
• หายใจลำบาก
• เกิดอาการบวมที่บริเวณ ริมฝีปาก ลิ้น ลำคอ หรือใบหน้า
• กลืนลำบาก

 ปฏิกิริยาต่อกันของยา   

• ยาในกลุ่มเบนโซไดอะซีปีน (Benzodiazepines : BZDs) : Clonazepam(Klonopin), Diazepem(Valium), Lorazepam(Ativan) หากใช้ร่วมกับยาแก้ปวดกลุ่มโอปิออยล์ (Opioids) : Tramadol, Oxycodone, Hydrocodone จะมีผลทำให้นอนกลับนานเกินไป กดการหายใจ หมดสติ หรืออาจถึงแก่ชีวิตได้
• ยาฆ่าเชื้อราบางชนิด : Ketoconazole(Nizoral), Diflucan(Fluconazole)
• ยารักษาจิตเภท : Aripiprazole
• ยาแก้ปวดชนิดเสพติด : Codeine, Hydrocodone
• ยารักษาโรคซึมเศร้า : ยากลุ่ม SSRIs (Selective Serotonin Reuptake Inhibitor) เช่น Fluoxetine
• ยากันชัก : Carbamazepine, Sodium valproate
• ยาแก้แพ้ที่ทำให้ง่วงนอน : Benadryl, Atarax
• ยาแก้แพ้กลุ่มยาต้านฮีสตามีน
• ยาปฏิชีวินะบางชนิด : Erythromycin, Rifampin(Rifampicin)
• ยาคุมกำเนิด
• ยาต้านเชื้อเอชไอวี
• ยาลดการหลั่งกรด (H2-blockers) : Ranitidine
• ยายับยั้งการหลั่งกรด (Proton pump inhibitor : PPIs) : Dexlansoprazole (Dexilant), Esomeprazole (Nexium), Lansoprazole (Prevacid), Omeprazole (Prilosec), Omeprazole (Zegerid), Pantoprazole (Protonix) หรือ Rabeprazole (Aciphex)
• ยาอื่นๆ : Amiodarone, Dexamethasone, Uniphyl(Theophylline), Digoxin
• ส้มโอ (Grapefruits) ส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงของฤทธิ์ยา

ใครที่ควรหลีกเลี่ยง Alprazolam

• ปฏิกิริยาการแพ้:

• • • บุคคลที่ทราบว่าแพ้อัลปราโซแลมหรือเบนโซไดอะซีปีนชนิดอื่น ควรหลีกเลี่ยงการรับประทานอัลปราโซแลม ปฏิกิริยาการแพ้อาจมีตั้งแต่ผื่นผิวหนังเล็กน้อยไปจนถึงปฏิกิริยารุนแรงและอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้

• โรคต้อหินมุมแคบเฉียบพลัน:

• • • Alprazolam สามารถเพิ่มความดันในลูกตาได้ และห้ามใช้ยานี้ในผู้ที่เป็นโรคต้อหินมุมแคบเฉียบพลัน

• โรคกล้ามเนื้ออ่อนแรงกราวิส:

• • • Alprazolam อาจทำให้อาการของโรค myasthenia Gravis แย่ลง ซึ่งเป็นโรคทางประสาทและกล้ามเนื้อที่มีลักษณะเฉพาะคือกล้ามเนื้ออ่อนแรงและเหนื่อยล้า บุคคลที่เป็นโรคกล้ามเนื้ออ่อนแรงชนิดร้ายควรใช้อัลปราโซแลมด้วยความระมัดระวัง

• ประวัติการใช้ยาหรือแอลกอฮอล์ในทางที่ผิด:

• • • บุคคลที่มีประวัติเสพยาหรือแอลกอฮอล์ในทางที่ผิดอาจมีความเสี่ยงเพิ่มขึ้นที่จะติดยาอัลปราโซแลม ในกรณีเช่นนี้ ควรมีการประเมินผลประโยชน์และความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นอย่างรอบคอบ

• การตั้งครรภ์และให้นมบุตร:

• • • การใช้ยาอัลปราโซแลมในระหว่างตั้งครรภ์ โดยเฉพาะในช่วงไตรมาสแรก อาจสัมพันธ์กับความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นของความผิดปกติแต่กำเนิด โดยทั่วไปควรหลีกเลี่ยงยาอัลปราโซแลมในระหว่างตั้งครรภ์และให้นมบุตร เว้นแต่ประโยชน์ที่ได้รับจะมีมากกว่าความเสี่ยง

• โรคตับอย่างรุนแรง:

• • • Alprazolam ถูกเผาผลาญในตับ และบุคคลที่มีความบกพร่องทางตับอย่างรุนแรงอาจจำเป็นต้องปรับขนาดยาหรือติดตามอย่างระมัดระวัง ในกรณีที่รุนแรง อาจจำเป็นต้องหลีกเลี่ยงยาอัลปราโซแลม

• การใช้งานร่วมกันกับ Ketoconazole และ Itraconazole:

• • การบริหาร alprazolam ร่วมกับยาต้านเชื้อรา ketoconazole และ itraconazole มีข้อห้าม เนื่องจากอาจทำให้ความเข้มข้นของ alprazolam เพิ่มขึ้น

นี่คือแหล่งที่มาในบทความของเรา

• https://www.webmd.com/drugs/2/drug-8171-7244/alprazolam-oral/alprazolam-oral/details
• https://www.medicalnewstoday.com/articles/alprazolam-oral-tablet
• https://medlineplus.gov/druginfo/meds/a684001.html