ผงถ่านคาร์บอน (Activated Charcoal) ประโยชน์ และการใช้งาน

21.11.2567

ถ่านคาร์บอนเป็นที่รู้จักกันดีในยาแก้พิษสากล ปัจจุบันยังคงได้รับการสนับสนุนให้เป็นการบำบัดรักษาทางธรรมชาติที่มีประสิทธิภาพ ผงถ่านมีประโยชน์มากมาย ตั้งแต้ลดระดับคลอเลสเตอรอล ยันช่วยให้ฟันขาว และแก้อาการเมาค้าง บทความนี้จะกล่าวถึงรายละเอียดของผงถ่านคาร์บอน และประโยชน์ที่มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์รองรับ ถ่านคาร์บอนคืออะไร ถ่านคาร์บอน คือ ผงถ่านบริสุทธิ์ที่ได้จากถ่านกระดูก กะลามะพร้าว ถ่านชนิดรวน ปิโตรเลียม โค้ก ถ่านหิน หลุมมะกอก หรือขี้เลื่อย ถ่านถูกกระตุ้นโดยการใช้อุณหภูมิที่สูงมาก อุณหภูมิที่สูงนั้นจะเปลี่ยนโครงสร้างด้านใน ลดขนาดให้เล็กลง และเพิ่มพื้นผิวด้านบน ผลลัพธ์ในถ่านนั้นทำให้เกิดรูพรุนมากกว่าถ่านปกติ ถ่านคาร์บอนไม่เหมือนกับถ่านบาร์บีคิวอัดแท่งที่ใช้ในการจุดเตาบาร์บีคิว ในขณะที่ถ่านทั้งสองแบบนั้นทำมาจากวัสดุเดียวกัน แต่ถ่านอัดแท่งไม่ได้ถูกกระตุ้นด้วยอุณหภูมิที่สูง นอกไปจากนั้นยังประกอบไปด้วยสารที่เป็นพิษต่อมนุษย์

ผงถ่านใช้เพื่ออะไร

ผงถ่านทำงานโดยการดักจับสารพิษในลำไส้ และป้องกันการดูดซึมสารพิษ ในรูพรุนของถ่านนั้นมีประจุลบ ที่ทำให้ดึงดูดโมเลกุลที่มีประจุบวก อย่างเช่นทอกซิน และแก๊สที่ช่วยดักจับทอกซิน และสารเคมีในลำไส้ ถ่านคาร์บอนจะไม่ดูดซับโดยร่างกาย จึงสามารถขับสารพิษที่อยู่บนพื้นผิวออกได้โดยการขับถ่าย

ผงถ่านเป็นการรักษาพิษฉุกเฉิน

นอกจากคุณสมบัติในการจับสารพิษ ผงถ่านยังถูกใช้ในทางการแพทย์อื่น ๆ ส่วนมากผงถ่านจะใช้บ่อยในการขับสารพิษ เพราะสามารถไปจับกับตัวยาได้หลากหลาย ลดผลกระทบที่ตามมา ผงถ่านใช้เป็นยาแก้พิษตั้งแต่ก่อนปี ค.ศ. 1800 ใช้ในการรักษาการกินยาตามใบสั่งแพทย์ที่เกินขนาด เช่นเดียวการกินยาทั่วไปที่เกินขนาดเช่น ยาแอสไพริน ยาแก้ปวด และยาระงับประสาท เซ็กส์เสื่อมและแอสไพรินเกี่ยวข้อกันอย่างไร อ่านต่อที่นี่

ส่งเสริมการทำงานของไต

ผงถ่านอาจมีส่วนช่วยในการทำงานของไต โดยการลดจำนวนของเสียที่ไตต้องกรอง อาจจะเป็นผลดีสำหรับผู้ป่วยโรคไต ที่ไตไม่สามารถกรองของเสียได้ ผงถ่านช่วยจับยูเรียและสารพิษอื่น ๆ ช่วยให้ร่างกายของคุณกำจัดมันได้ ลดอาการของโรคกลิ่นตัวแรง ผงถ่านช่วยลดกลิ่นไม่พึงประสงค์ในผู้ที่มีภาวะไตรเมทิลามีน หรือโรคกลิ่นตัวแรง TMAU เป็นภาวะทางพันธุกรรมที่ไตรเมทิลลามีน (TMA) ซึ่งเป็นสารประกอบที่มีกลิ่นคล้ายกับปลาเน่าสะสมในร่างกาย บุคคลที่มีสุขภาพดีมักจะสามารถเปลี่ยน TMA ที่มีกลิ่นคาวเป็นสารประกอบที่ไม่มีกลิ่นก่อนที่จะขับออกทางปัสสาวะ อย่างไรก็ตาม ผู้ที่มี TMAU ขาดเอนไซม์ที่จำเป็นในการแปลงสภาพนี้ activated charcoal

ลดระดับคอเลสเตอรอล

ผงถ่านช่วยลดระดับคอเลสเตอรอล เพราะมันไปจับกับคอเลสเตอรอล และกรดคอเลสเตอรอลในน้ำดี ป้องกันร่างกายจากการดูดซึมคอเรสเตอรอลเหล่านั้น อ่านเรื่องราวที่น่าสนใจเกี่ยวกับ: คอเลสเตอรอลสูง

การใช้งานอื่น ๆ

ผงถ่านเป็นที่นิยมในการยาประจำบ้านที่สามารถใช้งานได้หลากหลาย แม้ว่าจะไม่มีหลักฐานสนับสนุนสิ่งเหล่านี้ทั้งหมด เป็นรู้จักในการใช้งานรวมถึง:

ลดแก๊ส: บางวิจัยรายงานว่าผงถ่านช่วยลดการเกิดแก๊สจากมื้ออาหาร อาจจะช่วยปรับปรุงกลิ่นของแก๊ส อย่างไรก็ไม่ใช่ทุกการศึกษาเห็นถึงประโยชน์ด้านนี้
การกรองน้ำ: ผงถ่านนิยมใช้ในการกำจัดโลหะหนักและฟลูออไรด์ในน้ำ อย่างไรก็ตามก็ไม่ได้มีประสิทธิภาพในการกำจัดไวรัส แบคทีเรียหรือแร่ธาตุหนัก
ช่วยให้ฟันขาว: การใช้ผงถ่านแปรงฟันเพื่อให้ฟันขาว ลดคราบพลัค และสารประกอบอื่น ๆ ที่ทำให้สีฟันเป็นคราบ อย่างไรก็ตามยังไม่มีการศึกษาใดมาสนับสนุนแนวคิดนี้
ป้องกันการเมาค้าง:ผงถ่านถูกใช้ในการแก้อาการเมาค้าง ขณะที่ดื่มแอลกอฮอลนั้นจะช่วยลดระดับแอลกอฮอลในเลือดลง ยังไม่มีการศึกษาเกี่ยวกับผลกระทบต่อการเมาค้าง
รักษาผิว: การใช้ถ่านนี้กับผิวหนังได้รับการขนานนามว่าเป็นการรักษาสิว และแมลง หรืองูกัดที่มีประสิทธิภาพ อย่างไรก็ตาม สามารถพบได้เฉพาะรายงานเล็กๆ น้อยๆ ในหัวข้อนี้

ผงถ่านปลอดภัยไหม

ผงถ่านถือว่าปลอดภัยสำหรับส่วนมาก และผลข้างเคียงจะค่อยเกิดขึ้นหรือเกิดขึ้นได้ยาก อาจจะมีผลข้างเคียง ที่พบได้ก็คือาการคลื่นไส้และอาเจียน นอกจากนี้ อาการท้องผูกและอุจจาระสีดำเป็นผลข้างเคียงที่รายงานโดยทั่วไปอีกสองประการ ผงถ่านใช้เป็นยาแก้พิษฉุกเฉิน ความเสี่ยงก็จะเกิดขึ้นกับปอดมากกว่าท้อง โดยเฉพาะกับผู้ที่รับในตอนที่อาเจียน ง่วงซึมหรือกึ่งรู้สึกตัว เนื่องจากความเสี่ยง ผงถ่านควรถูหยิบมาใช้ด้วยกับที่มีสติครบถ้วนในขณะนั้น มากไปกว่านั้น ผงถ่านอาจจะทำให้อาการแย่ลง ในผู้ที่มีความผิดปกติที่มีผลกระต่อระบบประสาทและผิวหนัง เป็นโรคทางพันธุกรรมที่หายาก ที่มีผลกระทบต่อผิว ลำไส้ และระบบประสาท นอกจากนี้เป็นเคสที่หายากที่มีการเชื่อมโยงกับลำไส้อุดตันด้วย อ่านเรื่องราวที่น่าสนใจเกี่ยวกับ: ไฟเบอร์ช่วยบรรเทาหรือทำให้ท้องผูก

ใครที่ควรหลีกเลี่ยงการใช้ผงถ่าน

โดยทั่วไปผงถ่านคาร์บอนถือว่าปลอดภัยสำหรับคนส่วนใหญ่เมื่อใช้เป็นครั้งคราวและในปริมาณที่เหมาะสม อย่างไรก็ตาม มีกลุ่มคนบางกลุ่มที่ควรหลีกเลี่ยงหรือใช้ผงถ่านคาร์บอนด้วยความระมัดระวัง:

สตรีมีครรภ์และให้นมบุตร:มีการวิจัยที่จำกัดเกี่ยวกับความปลอดภัยของผงถ่านคาร์บอนในระหว่างตั้งครรภ์และให้นมบุตร ดังนั้นจึงควรหลีกเลี่ยง เว้นแต่จะได้รับคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพ
ผู้ที่มีประวัติเลือดออกในทางเดินอาหาร:ผงถ่านคาร์บอนอาจทำให้เลือดออกในระบบทางเดินอาหารรุนแรงขึ้นเนื่องจากมีฤทธิ์กัดกร่อน
ผู้ที่รับประทานยา:ผงถ่านคาร์บอนอาจรบกวนการดูดซึมยาบางชนิด ส่งผลให้ประสิทธิภาพของยาลดลง ดังนั้นจึงจำเป็นต้องปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพก่อนใช้ผงถ่านคาร์บอนหากคุณกำลังใช้ยา
บุคคลที่มีภาวะขาดน้ำ:ผงถ่านคาร์บอนอาจทำให้เกิดภาวะขาดน้ำหากไม่ได้รับของเหลวเพียงพอ ผู้ที่ขาดน้ำอยู่แล้วควรหลีกเลี่ยงการใช้
ผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับไต:ผงถ่านคาร์บอนได้รับการประมวลผลโดยไต และผู้ที่เป็นโรคไตอาจไม่สามารถกำจัดผงถ่านคาร์บอนออกจากร่างกายได้อย่างมีประสิทธิภาพ ส่งผลให้เกิดภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นได้
บุคคลที่มีปัญหาเกี่ยวกับลำไส้มาก่อน:ผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับลำไส้หรือท้องผูกเรื้อรังควรใช้ผงถ่านคาร์บอนด้วยความระมัดระวัง เนื่องจากอาจทำให้อาการเหล่านี้แย่ลงได้

สิ่งสำคัญคือต้องปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพก่อนใช้ผงถ่านคาร์บอน โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากคุณมีภาวะสุขภาพผิดปกติหรือกำลังใช้ยาอยู่ พวกเขาสามารถให้คำแนะนำส่วนบุคคลโดยพิจารณาจากประวัติการรักษาพยาบาลและสถานะสุขภาพในปัจจุบันของคุณ